A kto jest twoim Glimmungiem?

„Druciarz Galaktyki” to jedna z moich ulubionych mniej znanych powieści Philipa K. Dicka. Powstała w złotym okresie Amerykanina, dwa lata po „Ubiku”, rok przed „Płyńcie łzy moje, rzekł policjant”. Tym razem powieściowym everymanem jest Joe Fernwright, mieszkający w Stanach Zjednoczonych przyszłości specjalista od naprawy ceramiki, bezrobotny rozwodnik i przeciętniak, któremu satysfakcji nie sprawia już nawet Gra, która wcześniej odciągała go od szarej codzienności. Sytuację bohatera zmienia dopiero niespodziewany kontakt z istotą z Syriusza Pięć, na poły mitycznym i wszechmocnym, a na poły komicznym Glimmungiem, kosmicznym Faustem zbierającym po całej Galaktyce ekipę rzemieślników mających wypełnić na ojczystej planecie przybysza pewną tajemniczą misję. Fernwright praktycznie nie ma wyboru – udaje się więc w międzygwiezdną podróż, by stanąć przed zadaniem wydobycia z morskich głębin legendarnej katedry, Heldskalli, zmierzyć się z zapowiadającymi nieuchronną klęskę proroctwami, a może i znaleźć wreszcie swoje miejsce we Wszechświecie.

Na dwustu stronach wartko płynącej opowieści Dick mieści dziesiątki motywów, które zyskały mu szeroką i zasłużoną sławę, choć zwykle są kojarzone z innymi książkami Amerykanina. Rolę Yijing z „Człowieka z Wysokiego Zamku” pełni w „Druciarzu” Księga Kalendów, wątki zbiorowej świadomości i niecodziennych sposobów komunikacji są żywcem wyjęte z „Ubika”, potencjalnie omylne przepowiadanie przyszłości to podstawa „Raportu mniejszości”, a istnienie lustrzanych rzeczywistości i bytów to zaś niemal znak rozpoznawczy całej twórczości Dicka. Fundamentalnym filozoficznym pytaniom towarzyszy w powieści zaskakująco wiele humoru i przenikliwe analizy dotyczące przyszłości ziemskiego społeczeństwa. Wspomniana wcześniej Gra rozbawi każdego, kto miał do czynienia z automatycznymi translatorami. Sytuacja, w której mieszka się w piwnicy o ścianie wyposażonej w piękny cyfrowy widok, a pewna inwestycja w chemiczne środki wspomagające pozwala zapomnieć o fałszywości pejzażu, wydaje się gorzkim komentarzem do neoliberalnych mitów o wolnym rynku – tak samo jak krańcowa troska i kontrola rządu Stanów Zjednoczonych nad najmniejszymi aspektami życia obywateli jasno pokazuje zagrożenia związane z socjalistycznymi marzeniami o silnym państwie. Ba, działania Fernwrighta z początku powieści kojarzą się nieodparcie ze szperaniem po internecie w poszukiwaniu wiedzy, pociechy i mentoringu…

Słowem kluczem do powieści jest „przewrotność”. Apokaliptyczne przepowiednie Księgi Kalendów przynoszą komiczne stworki. Potężny Glimmung kontaktuje się z Ziemianami przy pomocy niepoważnych audycji radiowych i wiadomości zostawianych w toalecie. Klęska i sukces stanowią dwie strony tego samego medalu i często nie sposób ich od siebie odróżnić, a głębokie filozoficzne wybory, których stawką jest istnienie świata, oraz rozważania inspirowane fundamentami wielkich religii mieszają się z pełnymi humoru scenkami nawiązującymi choćby do unikania płacenia podatków przez sprytnych wierdziów, czyli Syriuszowych szoferów. Nawet finał książki pozostaje wyjątkowo niejednoznaczny.

Nowemu wydaniu towarzyszy, tak jak w przypadku każdej z pozycji z serii Rebisu, wstęp. Tym razem napisała go Anna Kańtoch.