Nowa trylogia Pullmana w drugim tomie z prequelu staje się sequelem dla „Mrocznych Materii” i wyraźnie daje do zrozumienia, że ziemskie życie nie ma zamiaru się zmienić w wyniku tego, co działo się w niebiosach.

Kończąc lekturę „Bursztynowej lunety” czytelnik zostaje z miłym poczuciem, że Dobro zwyciężyło ze Złem, że dokonała się największa przepowiednia, a ludzie będą już tylko dla siebie coraz lepsi i szczęśliwsi. Bo niezwykły Proch miał przestać uciekać ze wszystkich światów. A przynajmniej taką mamy nadzieję. Dlatego, kiedy czytając „Tajemną Wspólnotę”, czujecie się nieco wymanewrowani – gratulacje, właśnie daliście się zwieść ludzkiej naturze.

Od wydarzeń w „La Belle Savauge” minęło około dwudziestu lat, od „Bursztynowej lunety” - dekada. Lyra jest młodą kobietą, wciąż uczącą się na Oksfordzie, otoczona koleżankami i adoratorami. Czytuje nowoczesne książki, uważa się za wykształconą i zaradną osobę, na pozór wszystko jest wspaniale. Pozór w końcu opada, bo nagłe spiętrzenie wielu sytuacji zmuszą Lyrę do ucieczki i podjęcia poszukiwań, do których nie jest lepiej przygotowana niż do misji, jaką miała spełnić jako dziecko. Ale tym razem autor każe bohaterce wędrować po zupełnie innych krajach, a czytelnik może poznać Europę i Bliski Wschód takie, jak wyglądałyby w tym przedziwnym świecie dajmonów, władz religijnych czy intryg politycznych.

Podróż Lyry przynosi tak naprawdę więcej pytań, niż odpowiedzi. Pojawiają się historie związane z dajmonami, które nie mieszczą się w wyobrażeniu tego świata po lekturze „Mrocznych Materii”. Zagmatwane losy ludzi, którzy zostają porzuceni, poddani eksperymentom, a czasem zmuszeni są koniecznością wyżywienia rodziny – aż dziw, że nie miały one swojego echa w którymś z wcześniejszych tomów. O ile nie znajdzie się wyjaśnienie w następnym tomie, należałoby założyć, że Anglia w tym świecie jest odciętą od reszty świata zapyziałą prowincją, której mieszkańcy nie są zainteresowani resztą świata.

Co do intryg politycznych, zaskakująca jest rola Magisterium, we wszelkich postaciach, a jednocześnie niemal nieobecne są wszelkie władze państwowe. Bohaterowie podróżują po Europie, odwiedzają różne miejsca, jednak jedynym bytem, który w jakikolwiek sposób ingeruje w czyjekolwiek życie, jest właśnie Magisterium. Nieobecność rodzin królewskich, książęcych, zwykłych urzędów, jakiegokolwiek przejawu świeckiej władzy – wszystko to w przejaskrawiony sposób daje wrażenie, jakoby organa religijne, kulty i ich przywódcy, były jedynym graczem w walce o władzę. Niespodziewane ruchy konsolidacyjne są o tyle niezrozumiałe, że nie są one wymierzone w inny, równie duży, byt, co trochę przeczy zwykłemu rozsądkowi. Zwarcie szeregów w obliczu nieokreślonego zagrożenia, które w żaden sposób się nie manifestuje? Logika działania organizacji przeczy takiemu podejściu.

Ta powieść to zadziwiająca mieszanka. Z jednej strony ciekawie ujęte podróże i osobiste ruchy w intrygach, z drugiej rozpad klarownej wizji świata i niekonsekwencja w budowaniu napięcia na wysokim poziomie. Nie oznacza to, że jest to historia z gruntu zła, raczej pewne jej elementy grają o wiele lepiej niż inne. Możliwe, że autorowi sprawniej idzie zarysowanie nowego świata niż dogłębna eksploracja jednego z nich. Ta część zdecydowanie zmienia status quo nie tylko bohaterów, ale też i świata Lyry.