Jak na książkę napisaną przez ‘najsłynniejszą parę demonologów’, „Nawiedzenia. Historie prawdziwe” wypadają rozczarowująco. Może dlatego, że określanie ich w ten sposób jest trochę na wyrost? Choć z drugiej strony demonolodzy niekoniecznie łączą się w pary, więc może nie o ich demonologiczną rangę chodzi, a o unikatowy wybór życiowego partnera? W każdym razie: z dużej chmury mały deszcz – to najlepsze określenie tej publikacji.

„Nawiedzenia” to zbiór historii o duchach pojawiających się na amerykańskich cmentarzach. ’Prawdziwość’ tych historii zwykle poświadczana jest przez... czytelników, którzy do Warrenów je nadesłali. Naprawdę. Moglibyście sami wymyślić historię o duchu straszącym na Powązkach, wysłać ją do Warrenów i przy odrobinie szczęścia – trafić do ich kolejnej publikacji. Przecież nikt tego nie zweryfikuje, prawda? Wystarczy, że wasza opowieść wpisze się w paradygmat Warrenów. Nic w tym dziwnego, że nawiedzenia mają ze sobą wiele cech wspólnych, skoro posiadanie tych cech jest wyznacznikiem prawdziwości, a ten decyduje o włączeniu opowieści do zbioru. To działa jak mechanizm samopotwierdzenia w psychologii. Choć oczywiście w Nawiedzeniach psychologii nie ma.

Metodologia „Nawiedzeń” pozostawia wiele do życzenia. Spróbujmy jednak odłożyć na bok całą tą pseudodemonologię i niby autentyczność, skupiając się na literackich walorach. Niestety tu też czeka nas rozczarowanie. Historie Warrenów nie są szczególnie zajmujące, oryginalne ani straszne. Szczęśliwie nie są też długie, więc co kilka stron rodzi się w nas nadzieja, że kolejna historia będzie dobra, jednak nadzieja ta nigdy w zasadzie się nie spełnia. Nie wszystkie historie są złe, ale najlepsze osiągają najwyżej średni poziom.

Nie ma tu też typowego klimatu grozy. Ta książka nie straszy, nie budzi żadnych gwałtownych emocji. Jeśli już, to jest w niej nieco gotycyzmu. Rekwizytorium (cmentarze, mgła, noc) często nawiązuje do utrwalonych konwencji literackiego gotyku, widać też pewien sentymentalizm w postawach bohaterów.

Jeśli szukacie reportażowych relacji z paranormalnych zjawisk, „Nawiedzenia” was rozczarują. Jeśli natomiast pragniecie pełnych grozy historii o duchach – też będziecie rozczarowani. Tę książkę lepiej zostawić na półce.