Marcin Jamiołkowski zaistniał bardzo sympatycznymi opowieściami o warszawskim magu Herbercie Kruku. Niestety „Keller” nie daje podobnej satysfakcji podczas lektury i sprawia wrażenie powieści napisanej w zbytnim pośpiechu.

Marcin Jamiołkowski zadebiutował dobrze przyjętą powieścią urban fantasy „Okup krwi” i od tego czasu wydał kolejne dwie powieści o warszawskim magu. W międzyczasie ukazała się jego zupełnie inna powieść. „Keller” jest przedstawicielem coraz popularniejszej wśród polskich twórców fantastyki space opery; z domieszką awanturniczej nutki w stylu „Stalowego Szczura” – jak informuje wydawca w notce prasowej. Cóż, powieści Harry’ego Harrisona czytałem już szmat czasu temu, ale wydaje mi się, że jest to porównanie zdecydowanie na wyrost; biorąc pod uwagę, że po lekturze przygód Jamesa Bolivara DiGriza nie zbierałem szczęki z podłogi.

Autor wykorzystuje w fabule kilka motywów popularnych dla space opery, poczynając od realiów, w których ludzkość przyszłości opanowała międzygwiezdne podróże. Nie obyło się też polskiej specyfiki, co wydaje się koniecznym elementem dla większości rodzimych twórców. Kluczowe dla powieści światy zostały zasiedlone przez osadników pochodzących z naszego kraju, w roli czarnych charakterów występują postaci Caratu, a fabuła obraca się wokół relikwii pewnego papieża oraz rozgrywki między różnymi frakcjami religijnymi. Już na tym etapie powinno zapalić się czerwone światło.

Na tym tle tytułowy bohater – jego prawdziwa tożsamość będzie wyjawiona, ale nie przyniesie to spodziewanego zaskoczenia – musi wykonać niebezpieczną i trudną misję, a przy okazji zrealizować własne ukryte zamiary. Rozgrywane są klasyczne motywy zemsty, misji szpiegowskiej, tajemnicy i spisku, który z czasem odsłania swoje kolejne warstwy. Problem w tym, że nie zawsze elementy te współpracują ze sobą: brakuje tego cudownego elementu, który sprawia, że czytelnik chłonie lekturę. Tutaj podchodzi do niej raczej na chłodno i bez większych emocji.

Powieść Jamiołkowskiego sprawia wrażenie bardzo nierównej. Fragmentami narracja płynie swobodnie i budzi zainteresowanie; jednakże równie często (szczególnie w pierwszej połowie) zgrzyta, popada w banał i wybija z rytmu. Większość postaci – nawet fabularnie kluczowych – jest płaska i ich charakterystykę można określić góra kilkoma epitetami. Jest sporo scen wymagających rozwinięcia czy sztywnych dialogów proszących się o więcej życia i zmianę nieco wymuszonego humoru. Wreszcie – i to najpoważniejszych zarzut – wszystkie sceny romantyczno-uczuciowe wymagają przepisania, gdyż cechuje je sztuczność godna niskobudżetowej telenoweli. Na szczęście nie ma ich w „Kellerze” zbyt wiele.

Summa summarum to, co zapowiadało się na solidną rozrywkową fantastykę, okazało się jedynie miejscami przyjemnym, ale jednak przeciętniakiem. Powieści o Herbercie Kruku pokazały, że Jamiołkowski potrafi kreować zajmujące fabuły i nie brakuje mu niestandardowych pomysłów. W „Kellerze” niestety nie potwierdził tych atutów. Efektem jest powieść, która ulatuje z głowy od razu po zakończeniu (a nawet przerwaniu) lektury.