Narratorem i jednocześnie centralnym bohaterem kolejnej pozycji w Rebisowskiej serii dzieł zebranych Kurta Vonneguta, powieści „Hokus-Pokus”, jest Eugene Debts Hartke, weteran Wietnamu, lowelas i nauczyciel. Pierwsze dwie cechy łączy pewien nietypowy zbieg okoliczności: liczba kochanek Eugene’a dokładnie odpowiada liczbie osób, które zabił – a obie są dość imponujące… Po powrocie z wojny, na którą trafił jako nieco przypadkowy absolwent West Point, Hartke zostaje nauczycielem w mieszczącym się w niewielkiej miejscowości Athena w stanie Nowy Jork Tarkington College. Uczelnia ma odpowiednik w innej klasycznej amerykańskiej instytucji, znajdującej się w nieodległym Scipio – więzieniu dla czarnoskórych Amerykanów, prowadzonym przez japońską firmę. Losy obu miejsc są w naturalny sposób mocno splecione…

Vonnegut przybiera w przedmowie maskę redaktora znalezionych zapisków Hartkego, usprawiedliwiając się tym samym z pewnych niegroźnych dziwactw notacyjnych. To, że tekst „Hokus-Pokus” pochodzi rzekomo z rozsypanych notatek pozostawionych przez narratora, wyjaśnia strukturę opowieści, składającej się – jak zresztą często u amerykańskiego autora – z króciutkich akapitów i nieustannych skoków chronologii. Niemal od początku lektury wiemy, że w więzieniu dojdzie do buntu, że narrator zostanie wyrzucony z grona pedagogicznego college’u, że będzie czekał na proces karny. Fabuła pędzi, skacze i wykonuje fikołki, cały czas utrzymując zainteresowanie czytelników, często ich przy okazji rozbawiając.

Paradoksy i przypadki to znane elementy książek amerykańskiego pisarza, ale w „Hokus-Pokus” odgrywają szczególnie centralną rolę. Hartke przyjmuje kolejne role życiowe w wyniku zbiegów okoliczności. Przypadek obdarza jego żonę genetycznym obciążeniem związanym z chorobami psychicznymi, przypadek sprawia, że on sam zaprzyjaźnia się z dyrektorem więzienia. Wszystko jest loterią, wszystko jest podszyte ironią: Vonnegut nieustannie wyśmiewa naiwną wiarę w to, że liczą się dobre intencje. Wystarczy przytoczyć jeden przykład: wysiłki narratora sprawiają, że wśród więźniów Atheny spada procent analfabetów. Nowo uzyskane umiejętności czytelnicze powodują, że furorę w społeczności więziennej robią „Protokoły Mędrców Syjonu”.

Przypadkowe są też efekty uboczne globalizacji, objawiające się choćby obecnością Japończyków w Scipio. Przypadkiem dochodzi do buntu, który przypadkowo prowadzi do śmierci niektórych z mieszkańców Atheny, a innych pozostawia przy życiu. Ujście z życiem spod eksplozji bomby atomowej nie oznacza, że nie zakończy się życia równie tragicznie, choć w bardziej przyziemnych okolicznościach. Szukanie sensu i logicznego związku między wydarzeniami prowadzi w najlepszym razie do teorii opisanych w „Protokołach Mędrców Trafalmadorii”, fantastycznonaukowej opowieści przedstawiającej losy pozaziemskiej cywilizacji, traktującej ludzkość jako przedmiot swoistego eksperymentu, publikowanej w odcinkach w pornograficznej gazetce.

Jak zwykle u Amerykanina pod gorzkim, choć jednocześnie pełnym humoru nihilizmem kryje się przekonanie, że ponieważ nic nie ma sensu, warto być po prostu porządnym. Świadczy o tym choćby nazwisko głównego bohatera, upamiętniające Eugene’a Debsa, aktywistę walczącego o prawa robotników, i Vance’a Hartke, senatora sprzeciwiającego się wojnie w Wietnamie. Vonnegut konsekwentnie twierdzi, że „porządne” życie nie gwarantuje spokoju, szczęścia ani sukcesu, a za złe uczynki nie zawsze zostaje się ukaranym; to byłoby zbyt proste. I nie o to w tym wszystkim chodzi.