Patronat
Swan, Richard - "Procesy imperium"
Howey, Hugh - "Silos" (wyd. 2024)
Ukazały się
Kade, Kel - "Smoki i demony"
antologia - "Felix, Net i Nika. Fantologia"
antologia - "PoznAI przyszłość"
Maszczyszyn, Jan - "Mare Orientale"
Watson, Ian - "Pozoranci"
Galina, Maria - "Wilcza Gwiazda. Ekspedycja"
Galina, Maria - "Patrzący z ciemności"
Żelkowski, Marek - "Siewcy niezgody"
Linki
|
|
|
Wydawnictwo: Mag Kolekcja: ArtefaktyTytuł oryginału: The Best of R. A. Lafferty Tłumaczenie: Wojciech Próchniewicz Data wydania: Wrzesień 2020 ISBN: 978-83-66409-23-1 Oprawa: twarda Liczba stron: 372 Cena: 39,00 zł Rok wydania oryginału: 2019
|
„Najlepsze opowiadania” Raphaela Aloysiusa Lafferty’ego to w Magowych Artefaktach nowość: zbiór krótkich tekstów, w dodatku obdarzonych indywidualnymi wstępami. Oryginalną wersję antologii opublikowało w 2019 roku w Wielkiej Brytanii wydawnictwo Gollancz. Same opowiadania pochodzą głównie z lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku, a ich wyboru dokonał Jonathan Strachan.
Nazwiska tych, którzy napisali przedmowy, są w Polsce (a i na Zachodzie) znane dużo lepiej niż sam Lafferty. Już fakt, że udało się nakłonić do współpracy przy projekcie Gaimana, Delany’ego, Wolfe’a, Ellisona, Link czy Silverberga sugeruje, że teksty amerykańskiego autora mają w sobie coś szczególnego. I od lektury pierwszego opowiadania, „Nudnej wtorkowej nocy”, szaleńczej podróży przez noc w świecie, w którym wszystko dzieje się wielokrotnie szybciej niż w naszej rzeczywistości, widać, że jest tak naprawdę.
Zabawne, zwariowane opowieści Lafferty’ego mieszają wątki typowe dla literatury fantastycznej z surrealistycznym tonem rodem z tekstów Borisa Viana. Motywy podróży w czasie i przestrzeni, nowoczesnych technologii, kosmosu, wynalazców i naukowców układają się w ironiczne fabuły, w których trudno się doszukiwać klasycznie rozumianego sensu opartego na mechanizmach przyczyny i skutku. Sprawia to, że pozornie proste i pisane nieskomplikowanym językiem teksty wymagają dużej uważności; pokazywany świat w każdej chwili może stanąć na głowie, bohaterowie zmienić naturę, akcja popłynąć w całkowicie odmiennym kierunku.
Surrealne, często komiczne efekty nie są celem same w sobie: Lafferty używa ich, by zajrzeć w logiczne szczeliny rzeczywistości. W większości przypadków wychodzi mu to świetnie. Tajemnice mogą być śmieszne z natury (ba, nawet ich śmieszność może być tajemnicą), jak okazuje się w „Dziewięciuset babciach”; głęboką prawdę o losie Romów pokazuje dopiero moment, gdy to, co ich niegdyś dotknęło, spotyka innych (w „Kraju Wielkich Koni”), a modyfikacje przeszłości, choćby drastyczne z logicznego punktu widzenia, muszą być niezauważalne („Tak oto się krzyżuje szyki Karolowi Wielkiemu”); zaś rolę i zaradność imigrantów łatwiej docenić, gdy się je nieco przerysuje („Na naszej ulicy”). Niepozbawione sentymentu prztyczki w nos dostają się też początkom telewizji, współczesnej edukacji czy przemysłowi samochodowemu. Bohaterowie Lafferty’ego kochają, zwykle zresztą nieszczęśliwie, pracują, podróżują, bardzo często chcą poznawać świat, ten odległy i ten bliski.
Niewątpliwie każdy z czytelników gotowy przystać na niezwykłe skoki wyobraźni Amerykanina znajdzie w antologii swoich faworytów. Do mnie najmocniej przemówiły „Podróż w blaszanej puszce”, opowieść o rasie Szelnich i jej mitologii, którą da się czytać zarówno jako dość bezpośrednie oskarżenie ludzkiego mięsożerstwa, jak i szerszą metaforę tego, jak traktujemy słabszych czy po prostu innych, oraz kończące zbiór „Dni trawiaste, dni słomiane”, próba zastanowienia się, co tak naprawdę dzieje się w okresach, które nie należą do żadnych pór roku, w dniach, których nie ma w kalendarzu, w czasach, które nie wpasowują się w nasze sztywnie odmierzane chronologiczne ramy.
Oryginalna formuła oparta na króciutkich przedmowach do każdego tekstu ma plusy i minusy: niektóre przedmowy istotnie zwracają uwagę na jakiś łatwy do przeoczenia cenny motyw, inne swobodnie można by pominąć. Mniej więcej połowa tekstów ukazała się wcześniej w Polsce w (Nowej) Fantastyce i antologiach. Pomysł wydania ich wspólnie wraz z niepublikowanymi do tej pory opowiadaniami uważam za bardzo dobry. Może doprowadzi do tego, że oryginalny głos Lafferty’ego stanie się lepiej słyszalny i u nas. Na pewno na to zasługuje.
Autor: Adam Skalski
Dodano: 2020-11-11 09:03:07
Sortuj: od najstarszego | od najnowszego
bio - 13:03 11-01-2021
Mag ma zapowiedziach kolejny wybór jego opowiadań, a także Stalker od dawna się odgraża, że wyda coś swojego. Przypomnę tylko jeszcze, że po polsku ukazały się jego dwie powieści "Czwarta czynszówka", oraz "Władca przeszłości".
|
|
|
Konkurs
Wygraj "Wiedźmiego króla"
Artykuły
Plaża skamielin
Zimny odczyt
Wywiad z Anthonym Ryanem
Pasje mojej miłości
Ekshumacja aniołka
Recenzje
Salik, Magdalena - "Wściek"
Martine, Arkady - "Pustkowie zwane pokojem"
Sherriff, R.C. - "Rękopis Hopkinsa"
Kelly, Greta - "Lodowa Korona"
Harpman, Jacqueline - "Ja, która nie poznałam mężczyzn"
Baldree, Travis - "Księgarnie i kościopył"
Herbert, Brian & Anderson, Kevin J. - "Dziedzic Kaladanu"
Lee, Fonda - "Dziedzictwo jadeitu"
Fragmenty
Marryat, Frederick - "Statek widmo"
Kluczek, Stanisław - "Zamek Gardłorzeziec"
Pettersen, Siri - "Srebrne Gardło"
Wyndham, John - "Dzień tryfidów"
Wells, Martha - "Wiedźmi król. Witch King"
Howey, Hugh - "Zmiana"
Silverberg, Robert - "W dół do ziemi" (Wymiary)
Niven, Larry & Pournelle, Jerry - "Pyłek w Oku Boga"
|