Po 8 latach wraca na nasz rynek - w nowym tłumaczeniu Małgorzaty Strzelec i za sprawą nowego wydawcy - tom opowiadań Susanny Clarke, brytyjskiej autorki, która na świecie (a i u nas) jest znana przede wszystkim z powieści „Jonathan Strange i pan Norrell”. Teksty z „Dam z Grace Adieu” dotyczą w większości tego samego świata: umagicznionej, a jednocześnie regularnie odwołującej się do historycznych realiów Anglii pierwszej połowy XIX wieku. Czytelnicy zaznajomieni już z powieścią Brytyjki odnajdą tu wiele dobrze znanych sobie motywów – od współistniejącego ze Zjednoczonym Królestwem Faerie, czyli kraju elfów, do pojawienia się w tytułowym opowiadaniu samego Strange’a. Chronologia powstawania tekstów Clarke jest zresztą dość zawikłana – większość zawartości „Dam z Grace Adieu” ukazała się drukiem przed „Strange’em i Norrellem”, ale wynika to między innymi z wieloletniego procesu pisania i wydawania powieści.

Na antologię składa się osiem niezbyt długich opowiadań, będących w zasadzie dłuższymi anegdotami (jak tekst tytułowy, „Pan Simonelli, czyli elfi wdowiec” albo „Tom Brightwind, czyli jak wybudowano elfi most w Thoresby”) czy humoreskami (choćby „Na Wzgórzu Rozpasania”). Magia stanowi część codzienności, a baśniowy, czy wręcz bajkowy charakter opowiastek podkreślają przedstawiane fabuły. Nieporadnym młodym i niemłodym dżentelmenom towarzyszą całkiem obrotne damy, wredne elfie knowania zwykle kończą się porażką rozpustnych knujących, a nawet zwykły węglarz z pomocą świętych patronów może poradzić sobie w zabawny sposób z potężnym magiem. Dylematy bohaterów są też rodem z XIX-wiecznych legend i opowieści – chodzi o znalezienie utraconej miłości, zadowolenie wymagającego męża, wyjaśnienie tajemnicy podejrzanej posiadłości w lesie, o której nikt z miejscowych nie chce opowiadać czy uratowanie porwanego wieprzka.

Niewiele w „Damach z Grace Adieu” dynamiki, za to sporo drobnych smaczków, szczególnie dla osób znających brytyjską historię, mitologię, a zwłaszcza geografię. Wiele z wydarzeń ma miejsce w niedużych, ale jak najbardziej prawdziwych miejscowościach Midlands czy Krainy Jezior. Jedyna fikcyjna wioska przywędrowała na strony antologii z „Gwiezdnego pyłu” Gaimana – jedno z bardziej udanych opowiadań zbioru opisuje historię wizyty księcia Wellingtona w Murze, a także po jego drugiej stronie. Język i sposób narracji przypominają powieść Clarke, ale o ile w „Strange’u i Norrellu” dość statyczną fabułę rekompensował w zupełności rozmach historii, tak tu chwilami trudno pozbyć się wrażenia, że... wszystko brzmi poprawnie, lektura jest nawet przyjemna, ale wylatuje z głowy natychmiast po jej zakończeniu. Ci, którym podobała się powieść Clarke, nie rozczarują się zapewne jej opowiadaniami; ci jednak, którym Strange i Norrell znani są tylko z nazwiska (albo wcale) powinni raczej sięgnąć najpierw po duże tomisko, a krótkie formy autorki zostawić sobie na ewentualny deser.