W „Rock’n’roll, bejbi!”, debiutanckim zbiorze opowiadań Piotra Rogoży, najciekawsza jest chyba okładka. Niegdyś z tego rodzaju twórczością trafiało się co najwyżej na dywanik dyrektora szkoły, dziś można trafić nawet na księgarskie półki.

Opowiadania rozgrywają się w Cielęcinie, niedużej zacofanej i zapyziałej miejscowości pełnej jednostek nudnych lub patologicznych. Miasteczko przeżywa kolejno: najazd hordy zombie pospołu z inwazją wojsk amerykańskich („Zwykły był to poniedziałek”), plagę skinheadów i zaraźliwej nazistowskiej ideologii („Wielki powrót von Keisera”), wizytę kosmitów zaopatrzonych w liczne macki („Grzyb”) oraz koniec i drugi początek świata („Drzewo”).

Obraz Cielęcina jest przerysowany, choć nie należy się spodziewać barwnej i błyskotliwej satyry na prowincję. Samo miasteczko ma tu bowiem znaczenie drugorzędne – stanowi ledwie naszkicowane tło dla przygód szkolnej paczki. Modrzew, Budzigniew, Nietopyr, Mała i Krzywy spędzają czas głównie na odurzaniu się rozmaitymi specyfikami i graniem w „erpegi”, a w przerwach przeżywają, wspomniane wyżej, psychodeliczne przygody.

Pierwsza część zbioru uparcie powtarza schemat jakiejś inwazji, która przewraca do góry nogami prowincjonalny świat, a z której grupka bohaterów zawsze wychodzi obronną ręką. Wygląda na to, że przed każdym kolejnym opowiadaniem Cielęcin zostaje zresetowany, a właściwie przywrócony z backupu, gdyż w kolejnych odsłonach przygód wesołej kompanii wygląda tak, jakby nie miały miejsce wydarzenia z pozostałych tomów. Ubywa chyba tylko – ginących w spektakularny sposób – pracowników miejscowego liceum.

„Rock’n’roll, bejbi!” przypomina figiel spłatany kolegom i nauczycielom z Sulęcina (rodzinnego miasta Piotra Rogoży) – nie zdziwiłbym się, gdyby się okazało, że 90% postaci występujących na kartach książki ma swoje odpowiedniki w rzeczywistości, a podział na jednostki szlachetne z jednej strony, a imbecylów i jednostki, którym przytrafia się coś złego z drugiej, pokrywa się 1:1 z podziałem na osoby lubiane i nielubiane przez autora.

Całość daje efekt wetknięcia miksera w zwykły dzień przeciętnego polskiego ucznia liceum. Szkoła, popijawy i obrazki obejrzane w telewizji mieszają się w psychodeliczną papkę, która miała zapewne bawić – ktoś ucieszy się widokiem znienawidzonego nauczyciela zamienionego w zombie, a kogoś innego uraduje eksplodujący dyrektor placówki oświatowej. Dawniej tego rodzaju prozę tworzyło się na potrzeby grona znajomych i dystrybuowało po kryjomu na przerwach, dziś – takie pisarskie żarty-wprawki trafiają na księgarskie półki. Czasy i gusta przeszły, jak widać, nielichą przemianę.

Ktoś, kto próbowałby dorabiać do zbioru ambitniejsze interpretacje – że niby kpina z małomiasteczkowej mentalności, że satyra na polskie przywary, że ideologiczne zaangażowanie, że obłaskawianie śmiechem trudnej historii – dokonuje projekcji na ten zbiór swoich własnych płonnych złudzeń.

Choć lektura książki nie należy do zbyt wyszukanych przyjemności, trudno odmówić jej kilku zalet. Po pierwsze, lektura nie trwa długo, a treść i forma są na tyle nieskomplikowane, że nie rzucają czytelnikowi kłód pod nogi. Po drugie, w książce jest kilka fragmentów i fraz, które pozwalają domniemywać, że autor dysponuje wrodzonym talentem gawędziarza, a jedynie chwilowo nie miał po prostu nic mądrego ani ciekawego do opowiedzenia. Po trzecie, zdumiewa oprawa graficzna, która upodabnia tę książkę do starej kasety magnetofonowej, co – w połączeniu ze szkolną tematyką samej prozy – może rozczulić co bardziej sentymentalnych czytelników. Po czwarte – wspomnienia ze szczenięcych lat może wywołać też sama opowieść i choć, jako się rzekło, nie robi tego w sposób szczególnie wyszukany, to jednak równie skutecznie jak, powiedzmy, stary brudnopis znaleziony podczas świątecznych porządków.

Piotr Rogoża ujawnia pewien pisarski potencjał, który jutro może zaowocować ciekawą i zabawną literaturą rozrywkową. Na dziś pozostaje nam nadzieja, że zbiorem „Rock’n’roll, bejbi!” autor wyczyścił swoją szufladę młodzieńczych, literackich wprawek.