Wyjściowa koncepcja, na której opiera się fabuła najnowszej pozycji z serii Wehikuł Czasu, wznawianej w Polsce po niemal trzydziestu latach powieści Clifforda D. Simaka „Czas jest najprostszą rzeczą”, jest jednocześnie prosta i intrygująca. Pierwsze zdania książki przekazują kluczowy fakt: ludzkość przekonała się jednoznacznie, że z naukowego punktu widzenia kosmiczne wyprawy są niemożliwe. Nie oznacza to jednak rezygnacji z marzeń o międzygwiezdnych podróżach, a tylko konieczność wynalezienia alternatywnego podejścia. A przecież nawet w naszym świecie równolegle do akademickiej rzeczywistości badań naukowych płynie podskórny prąd studiów parapsychologicznych…

W powieści amerykańskiego pisarza koncentracja na zdolnościach paranormalnych (nazywanych zdolnościami PS) związana z wspomnianym „negatywnym” odkryciem szybko prowadzi do poważnych sukcesów. Okazuje się, że osób obdarzonych niezwykłymi talentami PS jest stosunkowo dużo, że badania nad ich wykorzystaniem daje się zinstytucjonalizować, i że faktycznie eksplorację kosmosu można prowadzić za pomocą transferu świadomości. Właściwą fabułę „Czasu…” otwiera właśnie taka podróż Shepherda Blaine’a. Blaine jest jednym z pracowników Fishhooka, globalnej, monopolistycznej korporacji kontrolującej kosmiczne wyprawy pariasów¹⁾, jak nieformalnie określa się osoby obdarzone nadprzyrodzonymi zdolnościami. W trakcie ekspedycji odbywanej za pośrednictwem urządzenia fizycznie obecnego na innej planecie, rejestrującego dźwięk i obraz, ale przede wszystkim niosącego w sobie świadomość Blaine’a, dochodzi do nieoczekiwanego spotkania bytów. Tożsamość mężczyzny wchodzi w bezpośredni kontakt z Różowością, kosmiczną istotą o naturze zupełnie odmiennej od ludzkiej. Spotkanie otwiera przed pariasem nieoczekiwany wachlarz możliwości, ale niesie ze sobą też groźne konsekwencje. Blaine zdaje sobie sprawę z tego, że wszyscy, którzy doświadczyli wcześniej podobnych interakcji, zniknęli potem w tajemniczych okolicznościach. Mężczyzna uznaje więc, że pozostaje mu tylko natychmiastowa ucieczka. Musi zdążyć, zanim ktoś w ramach standardowej procedury przejrzy taśmy nagrane podczas podróży…

Dynamiczna, a jednocześnie niezbyt skomplikowana akcja pokazuje świat nieróżniący się zasadniczo od naszego. Zdolności PS budzą w większości obywateli mieszaninę zachwytu i lęku. Blaine styka się regularnie ze stronnictwami pariasów i antypariasów, których łączy jedynie nienawiść do Fishhooka. Jedni chcieliby uwolnić telepatyczne podróże, wymagające będącego własnością korporacji sprzętu, spod jakiejkolwiek kontroli, drudzy pragną całkowitej eliminacji międzygwiezdnych kontaktów, bojąc się interakcji z nieznanym. Trwały ślad pozostawiony w tożsamości Blaine’a przez Różowość pozwala bohaterowi uwalniać się z rozmaitych tarapatów, między innymi dzięki manipulowaniu czasem, który z punktu widzenia obcej istoty jest zasadniczo tylko prymitywnym narzędziem.

Sensacyjnym wydarzeniom towarzyszą dość regularnie rozważania o naturze korporacyjnej kontroli, tolerancji odmienności, naturze religii czy roli nauki w społeczeństwie, a także historyczne relacje mówiące o początkach Fishhooka. Ze współczesnego punktu widzenia trudno uznać wnioski autora za szczególnie odkrywcze, ale szacunek budzi to, że pewne zagrożenia zauważał już na początku lat sześćdziesiątych (powieść ukazała się pierwotnie w odcinkach w 1961 roku).

---

¹⁾ W oryginale pariasi to „parries”, słowo przypominające brzmieniowo „pariasów”, ale jednak nieniosące w sobie automatycznie równie pejoratywnego znaczenia.