Patronat
Nayler, Ray - "Góra pod morzem" (niebieska)
Wells, Martha - "Protokół buntu. Strategia wyjścia"
Ukazały się
Greathouse, J.T. - " Struktura świata"
Seliga, Aleksandra & Kujawska, Katarzyna - "Serce kniei"
King, Stephen - "Chudszy" (2024)
Le Guin, Ursula K. - "Ziemiomorze. Wydanie rozszerzone" (2024)
Lovecraft, Howard Phillips - "Listy wybrane 1906-1927"
Szostak, Wit - "Oberki do końca świata"
antologia - "Rocznik fantastyczny 2024"
Gwynne, John - "Cień bogów"
Linki
|
|
|
Wydawnictwo: Mag Kolekcja: ArtefaktyTytuł oryginału: The Best of R. A. Lafferty Tłumaczenie: Wojciech Próchniewicz Data wydania: Wrzesień 2020 ISBN: 978-83-66409-23-1 Oprawa: twarda Liczba stron: 372 Cena: 39,00 zł Rok wydania oryginału: 2019
|
„Najlepsze opowiadania” Raphaela Aloysiusa Lafferty’ego to w Magowych Artefaktach nowość: zbiór krótkich tekstów, w dodatku obdarzonych indywidualnymi wstępami. Oryginalną wersję antologii opublikowało w 2019 roku w Wielkiej Brytanii wydawnictwo Gollancz. Same opowiadania pochodzą głównie z lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku, a ich wyboru dokonał Jonathan Strachan.
Nazwiska tych, którzy napisali przedmowy, są w Polsce (a i na Zachodzie) znane dużo lepiej niż sam Lafferty. Już fakt, że udało się nakłonić do współpracy przy projekcie Gaimana, Delany’ego, Wolfe’a, Ellisona, Link czy Silverberga sugeruje, że teksty amerykańskiego autora mają w sobie coś szczególnego. I od lektury pierwszego opowiadania, „Nudnej wtorkowej nocy”, szaleńczej podróży przez noc w świecie, w którym wszystko dzieje się wielokrotnie szybciej niż w naszej rzeczywistości, widać, że jest tak naprawdę.
Zabawne, zwariowane opowieści Lafferty’ego mieszają wątki typowe dla literatury fantastycznej z surrealistycznym tonem rodem z tekstów Borisa Viana. Motywy podróży w czasie i przestrzeni, nowoczesnych technologii, kosmosu, wynalazców i naukowców układają się w ironiczne fabuły, w których trudno się doszukiwać klasycznie rozumianego sensu opartego na mechanizmach przyczyny i skutku. Sprawia to, że pozornie proste i pisane nieskomplikowanym językiem teksty wymagają dużej uważności; pokazywany świat w każdej chwili może stanąć na głowie, bohaterowie zmienić naturę, akcja popłynąć w całkowicie odmiennym kierunku.
Surrealne, często komiczne efekty nie są celem same w sobie: Lafferty używa ich, by zajrzeć w logiczne szczeliny rzeczywistości. W większości przypadków wychodzi mu to świetnie. Tajemnice mogą być śmieszne z natury (ba, nawet ich śmieszność może być tajemnicą), jak okazuje się w „Dziewięciuset babciach”; głęboką prawdę o losie Romów pokazuje dopiero moment, gdy to, co ich niegdyś dotknęło, spotyka innych (w „Kraju Wielkich Koni”), a modyfikacje przeszłości, choćby drastyczne z logicznego punktu widzenia, muszą być niezauważalne („Tak oto się krzyżuje szyki Karolowi Wielkiemu”); zaś rolę i zaradność imigrantów łatwiej docenić, gdy się je nieco przerysuje („Na naszej ulicy”). Niepozbawione sentymentu prztyczki w nos dostają się też początkom telewizji, współczesnej edukacji czy przemysłowi samochodowemu. Bohaterowie Lafferty’ego kochają, zwykle zresztą nieszczęśliwie, pracują, podróżują, bardzo często chcą poznawać świat, ten odległy i ten bliski.
Niewątpliwie każdy z czytelników gotowy przystać na niezwykłe skoki wyobraźni Amerykanina znajdzie w antologii swoich faworytów. Do mnie najmocniej przemówiły „Podróż w blaszanej puszce”, opowieść o rasie Szelnich i jej mitologii, którą da się czytać zarówno jako dość bezpośrednie oskarżenie ludzkiego mięsożerstwa, jak i szerszą metaforę tego, jak traktujemy słabszych czy po prostu innych, oraz kończące zbiór „Dni trawiaste, dni słomiane”, próba zastanowienia się, co tak naprawdę dzieje się w okresach, które nie należą do żadnych pór roku, w dniach, których nie ma w kalendarzu, w czasach, które nie wpasowują się w nasze sztywnie odmierzane chronologiczne ramy.
Oryginalna formuła oparta na króciutkich przedmowach do każdego tekstu ma plusy i minusy: niektóre przedmowy istotnie zwracają uwagę na jakiś łatwy do przeoczenia cenny motyw, inne swobodnie można by pominąć. Mniej więcej połowa tekstów ukazała się wcześniej w Polsce w (Nowej) Fantastyce i antologiach. Pomysł wydania ich wspólnie wraz z niepublikowanymi do tej pory opowiadaniami uważam za bardzo dobry. Może doprowadzi do tego, że oryginalny głos Lafferty’ego stanie się lepiej słyszalny i u nas. Na pewno na to zasługuje.
Autor: Adam Skalski
Dodano: 2020-11-11 09:03:07
Sortuj: od najstarszego | od najnowszego
bio - 13:03 11-01-2021
Mag ma zapowiedziach kolejny wybór jego opowiadań, a także Stalker od dawna się odgraża, że wyda coś swojego. Przypomnę tylko jeszcze, że po polsku ukazały się jego dwie powieści "Czwarta czynszówka", oraz "Władca przeszłości".
|
|
|
Artykuły
Plaża skamielin
Zimny odczyt
Wywiad z Anthonym Ryanem
Pasje mojej miłości
Ekshumacja aniołka
Recenzje
McDonald, Ian - "Hopelandia"
antologia - "PoznAI przyszłość"
Chambers, Becky - dylogia "Mnich i robot"
Pohl, Frederik - "Gateway. Za błękitnym horyzontem zdarzeń"
Esslemont, Ian Cameron - "Powrót Karmazynowej Gwardii"
Sanderson, Brandon - "Słoneczny mąż"
Swan, Richard - "Sprawiedliwość królów"
Iglesias, Gabino - "Diabeł zabierze was do domu"
Fragmenty
McCammon, Robert - "Łabędzi śpiew"
Vaughn, S.K. - "Astronautka"
Howey, Hugh - "Pył"
Simmons, Dan - "Lato nocy"
McCammon, Robert - "Pan Slaughter"
Spinrad, Norman - "Żelazny sen"
Wyndham, John - "Poczwarki"
Holdstock, Robert - "Lavondyss"
|