Podróże kosmiczne nie stanowią problemu dla Terran. Dzięki wysokiemu poziomowi zaawansowania technologicznego pozwalającego na wykorzystywanie sieci międzyprzestrzennych tuneli i przejść, droga do skutecznej eksploracji kosmosu stoi otworem. Głównym obiektem zainteresowania są ludzkie społeczności zamieszkujące inne planety. Miliony lat temu Stwórcy "zasiali" życie w różnych zakątkach Wszechświata. Teraz cywilizacja, która rozwinęła się najszybciej próbuje zebrać informacje o życiu innych, starając się nie wywierać wpływu na ich rozwój. Na żadnym z dotychczas zbadanych światów nie napotkano społeczeństwa wolnego od agresji i przemocy, które wydają się nieodłącznym i głęboko zakorzenionym elementem ludzkich zachowań.

Leonard Kałganow i Johann Berg zostają wydelegowani na jedną z planet celem poznania miejscowej ludności, jej struktury społecznej, obyczajów i religii. Tamtejszym władzom przedstawiają się jako posłowie dalekiej i potężnej Terry leżącej za morzem. Jakoś dziwnie łatwo wszyscy im wierzą, pomimo tego, że nikt o istnieniu takiego państwa nigdy nie słyszał. Tubylcy na pierwszy rzut oka sprawiają sympatyczne wrażenie. Wojen nie było tu od kilku pokoleń, a ludzie wyglądają na spokojnych. Jednak w miarę poznawania "uroków" obcego świata przybysze są coraz bardziej zaniepokojeni, bo ten przy dokładniejszym badaniu okazuje się zupełnie inny niż mogliby się tego spodziewać. Wkrótce po ich przybyciu wszystko zaczyna się psuć. Na niebie rozbłyska supernova (ludzie zamieszkujący te tereny uważają to za zwiastun końca świata), a na spokojną od lat krainę nagle spadają same nieszczęścia: powodzie, plaga myszy, klęska nieurodzaju... Sytuacja pogarsza się z dnia na dzień. Wielki głód i zaraza coraz bardziej dziesiątkują mieszkańców Soleru, tymczasem sąsiednia Retra opływa w dostatki. Wojna wydaje się nieunikniona. W takiej sytuacji pozyskanie sojusznika jawi się jako sprawa niezwykle istotna, tym bardziej, że dwójka ambasadorów pochodzi z ponoć potężnego kraju... Nadchodzące wydarzenia sprawią, że Kałganow i Berg przestają być bezstronnymi obserwatorami i zostają uczestnikami miejscowej historii. Ale to nie jedyny problem, z którym przyjdzie im się zmierzyć. Coś kryje się w labiryntach podziemnych korytarzy, a ci, którzy tam wchodzą, nigdy nie wracają...

"Patrzący z ciemności" to interesująca powieść science fiction poruszająca na przykład tematykę wzajemnych interakcji między przedstawicielami wyższej cywilizacji a zbiorowością będącą na nieporównywalnie niższym poziomie rozwoju; pod wieloma względami przypominającą typowe społeczeństwo feudalne z okresu średniowiecza. Wyraźnie widać tu inspirację "Trudno być bogiem" Strugackich. Na szczęście autorka nie ograniczyła się do wykorzystania koncepcji tego znakomitego duetu, lecz twórczo ją rozwinęła - wykorzystując jako punkt wyjścia do opowiedzenia własnej historii.

Książka została sprawnie napisana. Galina dobrze sobie radzi zarówno z dialogami, jak i częściami opisowymi, umiejętnie buduje nastrój grozy i tajemnicy. Na pewno nie jest to mistrzostwo świata, ale jej umiejętnościom pisarskim trudno cokolwiek zarzucić. Bohaterowie zostali na tyle pogłębieni psychologicznie, że można ich uznać za osoby "z krwi i kości", a akcja toczy się wartko i obfituje w niespodziewane zwroty, co sprawia, że całość czyta się bardzo przyjemnie. Niektóre rzeczy mogą wydać się dość dziwne i niezrozumiałe, jednak zaskakujące zakończenie wyjaśnia wszystkie niejasności i każe spojrzeć na wydarzenia z zupełnie innej perspektywy. Uważam, że choćby z tego względu warto sięgnąć po "Patrzącego z ciemności". Strach pomyśleć, iż możemy znajdować się w podobnej sytuacji, co postaci z tej książki...

PS. Na słowa uznania zasługuje dobre tłumaczenie. Pan Andrzej Sawicki jak zwykle nie zawiódł.