To jedna z niewielu powieści fantasy (nieznanej mi wcześniej autorki), odnośnie której w ciągu ostatnich lat żywiłem jakieś oczekiwania. Ujął mnie opis fabuły z okładki, obiecujący czytelnikowi orientalny klimat: osiemnastowieczny Kair, sprytna złodziejka i oszustka jako główna bohaterka, intrygi między rywalizującymi potęgami, arystokracją, do tego orientalna magia (dżinny, ifryty).

I na początku to wszystko jest; w szczególności fabuła zaczyna się w osiemnastowiecznym Kairze. Pomyślałem, że to kolejna „ulga”, przerwa od typowego settingu fantasy: pseudofeudalnej rzeczywistości stylizowanej na europejskie średniowiecze, w szczególności anglosaskie. Fakt, że ostatnio pojawiają się częściej powieści osadzone w innej niż „defaultowa” rzeczywistości, ale nie były dotąd zbyt porywające lub bogate jeśli chodzi o światotwórstwo. W przypadku „Miasta Mosiądzu” fabuła jednak dosyć szybko ucieka z Kairu w stronę krainy fantasy. Celem bohaterki, która wpakowała się w nietypowe kłopoty, staje się tajemnicze, ukryte za magiczną zasłoną miasto Dewabad. W – oczywiście – niebezpiecznej podróży towarzyszy jej wojownik z rasy dżinnów. Do tego Nahri odbywa podróż nie tylko fizycznie; odkrywane tajemnice i magiczna rzeczywistość to kolejne etapy na typowej drodze bohatera, do poznania siebie, swojego przeznaczenia (które, jak się słusznie domyślacie, nie jest banalne).

Z pewnością w trakcie lektury tej powieści można znaleźć wiele znajomych motywów, w tym te zwiastujące uczucie między Nahri a Darą, towarzyszącym jej dżinnem. Mimo to nie męczą, ani nie nudzą czy irytują. Choć czasami wyzierała z nich pewna nieporadność autorki chcącej coś zasygnalizować bez wykładania kawy na ławę. Mimo wszystko jest to sprawnie opowiedziana historia, która nawet jeśli gdzieś „łapie pobocze” to można te niedogodności wybaczyć.

Dodatkowym atutem jest wspomniana rzeczywistość fantasy: orientalne klimaty wyrywają czytelnika z utartych schematów, do tego jest to świat bogaty i wciągający. Zarówno ontologią, jak i magiczną „menażerią”. Ważnym atutem powieści jest również to, że akcja nie jest prowadzona tylko z perspektywy głównej bohaterki. W zasadzie to w fabule występuje od początku dwójka równorzędnych protagonistów (aczkolwiek nie jest przesądzone, że pozostaną nimi w dalszych częściach). Drugą wiodącą postacią nie jest jednak towarzyszący Nahri starożytny wojownik a osią fabuły nie jest (jeszcze?) ewentualna relacja romantyczna między nimi. Drugim głównym bohaterem jest książę Ali, syn władcy Dewabadu, buntujący się przeciwko ojcu i jego reżimowi; żądny zmian, a nawet rewolucji. To wokół niego kręcą się polityczne intrygi i – jak można się domyślać – w sieć tych intryg trafi również Nahri, po przybyciu do Dewabadu (to, że losy tych postaci splotą się ze sobą nie jest istotnym spoilerem). Być może między tą trójką bohaterów zrodzi się jakieś uczucie, może ich losy się rozdzielą, być może staną przeciwko sobie. Na te pytania odpowiadają kolejne dwie części trylogii i można liczyć, że polscy czytelnicy szybko poznają te odpowiedzi (druga i trzecia część zostały już za oceanem wydane).

Tymczasem, po pierwszym tomie, powieść sporo obiecuje nie tylko w zakresie relacji między bohaterami, ale też w zakresie samej Nahri. Choć autorka prowadzi narrację dwutorowo, to jednak nie można mieć wątpliwości, że to Nahri znajduje się w jej centrum. Może ona podzielić los typowego Wybawiciela fantasy, który odmieni siebie i losy całego wykreowanego świata. Ale nie musi, choć być może to naiwne rojenia recenzenta, któremu powieść przypadła do gustu.

Choć pierwszy tom stoi na dosyć przyzwoitym poziomie fabularnym, ciekawi, a momentami nawet intryguje, to jednak ostrożność nakazuje powściągnąć emocje i nie przesadzać z pochwałami. Na pewno zawiodło mnie to, że autorka „uciekła” z fabułą z Kairu. Realia historyczne, w których zaczyna się ta trylogia są bardzo intrygujące: wpływy osmańskie, zachodnie, intrygi polityczne, napięcia społeczne – na to liczyłem. Zaś przeniesienie fabuły do magicznej krainy, w inny konflikt, choć będący jakimś odbiciem tego historycznego, nie ma już takiej mocy oddziaływania. Ot, kolejna fantasy, w nowym, interesującym settingu. W trakcie lektury myślałem o ile ciekawsza (a na pewno inna) byłaby to książka, gdyby rzeczywistość historyczną autorka nasycała magią, a nie na odwrót. Gdyby zrobiła coś, co zrobił Andrzej Sapkowski w Trylogii Husyckiej. Szkoda, że zapewne już się o tym nie przekonamy. Dlatego moje oczekiwania wobec kolejnych części wzrosły.