„Wyzwanie z innego świata” to zbiór opowiadań Howarda Philipsa Lovecrafta, którym na polskim rynku debiutuje Wydawnictwo IX. Mamy więc debiut podwójny, bo utwory tu prezentowane nie są przedrukami wcześniej publikowanych opowiadań ani nawet nowymi tłumaczeniami tekstów, które doczekały się już paru odsłon. To rzeczy, które nie były dotychczas dostępne w języku polskim lub do których dostęp był wyraźnie utrudniony. Ale czy są to rzeczy dobre?

Wydaje się, że korpus tekstów Lovecrafta już się w Polsce skrystalizował. To przede wszystkim kilka opowiadań dotyczących tak zwanej mitologii Cthulhu oraz jeden esej o teorii i historii nadprzyrodzonego horroru. Listy Lovecrafta czy inne jego eseje, a nawet poezja nie cieszą się taką rozpoznawalnością. Nic w tym zresztą dziwnego, bo nie są tak silnie obecne w kulturze popularnej – w grach, serialach, komiksach, filmach czy nawet kreskówkach. Nie dziwi zatem ich wydawnicza absencja lub umiarkowany rozgłos. Nie dziwi, choć może trochę smuci – przede wszystkim fanów amerykańskiego pisarza. Chcielibyśmy przecież, by utwory talentów tej rangi, co Lovecraft, były nam dostępne w całości. I tym życzeniom wychodzi naprzeciw „Wyzwanie z innego świata”.

Istnieje jednak dobry powód, dla którego jedne teksty są częściej czytane od innych. Jest nim często (choć nie zawsze!) ich jakość. Musimy mieć to na uwadze, sięgając po ten zbiór. Nie są to opowiadania słabe, jednak sporo im brakuje do najlepszych dzieł Lovecrafta (bez względu na to, czy wolicie „Zew Cthulhu”, „Kolor z przestworzy”, „Widmo nad Innsmouth”, „W górach szaleństwa”, czy którykolwiek inny utwór). Wynika to w dużej mierze z tego, że poprzeczka została zawieszona bardzo wysoko. Większość z tekstów „Wyzwania z innego świata” jest jednak na przyzwoitym poziomie – przynajmniej w części zawierającej prozę niesamowitą. Trochę inaczej prezentuje się część humorystyczna. Lovecraft nie był dobrym satyrykiem, zresztą sam pomysł komicznego Lovecrafta wydaje się absurdalny. Na szczęście zamieszczone tu utwory krotochwilne stanowią mniejszą część książki (ok. 50 stron) i można je potraktować jako ciekawostkę. Literacko słabą, ale interesującą ze względu na dysonans, jaki wywołuje "śmieszek Lovecraft".

Ponieważ to pierwsza książka, niech mi będzie wolno zwrócić uwagę na jakość wydania, zwłaszcza że zasługuje ona na pochwałę. Książka Wydawnictwa IX, choć pierwsza, zrobiona jest na wysokim poziomie. I tłumaczenia Radosława Jarosińskiego oraz Mateusza Kopacza, i okładka czy skład całości nie budzą krytycznych uwag. To niewielki zbiór, ale wydany z dużą dbałością i pasją, która dobrze wróży na przyszłość. Jeśli czegoś mi tu brakuje, to wstępu/posłowia, które pozwalałoby umieścić te utwory – specyficzne przecież i wymagające choć paru słów wyjaśnień – w kontekście życia i twórczości Lovecrafta.