NAST.pl
 
Komiks
  Facebook
Facebook
 
Forum

  RSS RSS

 Strona główna     Zapowiedzi     Recenzje     Imprezy     Konkursy     Wywiady     Patronaty     Archiwum newsów     Artykuły i relacje     Biblioteka     Fragmenty     Galerie     Opowiadania     Redakcja     Zaprzyjaźnione strony   

Zaloguj się tutaj! | Rejestruj

Patronat

Weeks, Brent - "Nocny anioł. Nemezis"

Nayler, Ray - "Góra pod morzem" (niebieska)

Ukazały się

Kingfisher, T. - "Cierń"


 Howard, Robert E. - "Conan. Księga pierwsza"

 Lloyd Banwo, Ayanna - "Kiedy byłyśmy ptakami"

 Jadowska, Aneta - "Tajemnica domu Uklejów"

 Sablik, Tomasz - "Mój dom"

 Pilipiuk, Andrzej - "Czasy, które nadejdą"

 Szmidt, Robert J. - "Szczury Wrocławia. Dzielnica"

 Bordage, Pierre - "Paryż. Lewy brzeg"

Linki

Roth, Philip - "Spisek przeciwko Ameryce"
Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie
Tłumaczenie: Jolanta Kozak
Data wydania: Styczeń 2016
ISBN: The Plot Against America
Oprawa: broszurowa ze skrzydłami
Format: 130x205 mm
Liczba stron: 576
Cena: 49,90 zł
Rok wydania oryginału: 2004



Roth, Philip - "Spisek przeciwko Ameryce"

Przecież nie mogło być inaczej!


Ucząc się historii (albo rozmyślając o swoich doświadczeniach) bardzo często podlegamy pokusie układania spójnych, uzasadnionych narracji. Łączenia osobnych wydarzeń w płynny, logiczny ciąg przyczynowo-skutkowy, stwarzający wrażenie, że po prostu nie mogło być inaczej. Alternatywne wizje historii często wypadają z tego modelu jedynie pozornie: zaczynają od drastycznej modyfikacji rzeczywistości (Polska zwycięża w kampanii wrześniowej; Napoleon podbija Moskwę; broń palna zostaje wynaleziona kilkaset lat wcześniej niż było to w rzeczywistości), a następnie starają się analizować jej konsekwencje.
W „Spisku przeciwko Ameryce” Philipa Rotha, powieści wydanej w 2004 roku w Stanach Zjednoczonych, a obecnie wznowionej u nas przez Wydawnictwo Literackie, sytuacja wygląda inaczej. Punktem wyjścia prowadzonej bardzo klasycznie fabuły jest uzyskanie nominacji na kandydata partii republikańskiej na prezydenta USA latem 1940 roku przez Charlesa Lindbergha, bohatera amerykańskiej awiacji i pierwszego człowieka, który przeleciał bez międzylądowania nad Atlantykiem (w rzeczywistości historycznej „naszego” świata, jak można się dowiedzieć choćby z dokładnych notek historycznych umieszczonych na końcu książki, Lindbergh nie zdecydował się na kandydowanie). Umiejętnie prowadzona kampania wyborcza, skoncentrowana wokół pragnienia „uchronienia Ameryki od wojny” skutkuje w powieści niespodziewanym zwycięstwem popularnego lotnika nad starającym się o trzecią kadencję Rooseveltem, a w efekcie i neutralnością USA w dalszym ciągu konfliktu, pozostającego tym samym europejskim raczej niż światowym.
Roth opowiada historię alternatywną między innymi po to, by opowiedzieć historię prawdziwą. Narrator powieści nosi imię i nazwisko autora, urodził się w tym samym czasie (1933 rok) i w tym samym miejscu co on (w Newark), w podobnie sytuowanej żydowskiej rodzinie. Relacje i doświadczenia książkowego Philipa dorastającego w kraju coraz bardziej podzielonym oficjalną narracją przedstawiającą tytułowy spisek „Brytyjczyków, Żydów i odchodzącej demokratycznej administracji” z pewnością odzwierciedlają wspomnienia i lęki samego pisarza. Kolejne strony powieści bardzo wiarygodnie pokazują, że historia, w której honorowym gościem w Białym Domu jest von Ribbentrop, była jeśli nie prawdopodobna, to przynajmniej możliwa i pozwalają zobaczyć, że postawy wobec przedstawianej rzeczywistości politycznej nie są wcale tak oczywiste, jak mogłoby się to wydawać na pierwszy rzut oka. Przyzwolenie na dokonywane gdzieś daleko zbrodnie staje naprzeciwko gotowości na zmierzenie się z utratą zdrowia czy życia bliskich, którzy mieliby wyjechać na odległą wojnę – a co gorsza, później z niej wrócić. Tak jak pisze w świetnych esejach o polskich powstaniach „Bić się czy nie bić” Jerzy Łojek, konkretne wybory (w „Spisku przeciwko Ameryce” wyrażane przede wszystkim przez członków rodziny narratora) zależą nie tyle od głębokich przemyśleń, co po prostu od naturalnych predyspozycji: „Ojciec wybrał opór, rabin Bengelsdorf wybrał kolaborację, a stryjek Monty wybrał siebie”.
Finał opowieści udziela w pewnym sensie przewrotnej odpowiedzi na pytanie: „czy mogło być inaczej”. Trudno powiedzieć, czy Roth zna filmowy „Przypadek” Kieślowskiego, ale skojarzenie z ostateczną wymową obu utworów w kwestii predeterminacji losu w wymiarze osobistym czy politycznym wydaje się dość silne. Nawet jednak jeśli dylematy tego typu nie są dla kogoś szczególnie interesujące, „Spisek przeciwko Ameryce” można czytać po prostu jako dobrze napisaną, opartą na osobistych doświadczeniach i rzetelnej wiedzy (patrz wspomniane już informacje i materiały źródłowe zamieszczone na końcu książki) powieść historyczną, opowiadającą jednocześnie o rodzinach i o dorastaniu. Oraz rzecz jasna jako ostrzeżenie przed łatwym populizmem…


Autor: Adam Skalski
Dodano: 2016-02-09 17:50:48
Komentarze
-Jeszcze nie ma komentarzy-
Komentuj


Artykuły

Plaża skamielin


 Zimny odczyt

 Wywiad z Anthonym Ryanem

 Pasje mojej miłości

 Ekshumacja aniołka

Recenzje

Hoyle, Fred - "Czarna chmura"


 Simmons, Dan - "Modlitwy do rozbitych kamieni. Czas wszystek, światy wszystkie. Miłość i śmierć"

 Brzezińska, Anna - "Mgła"

 Kay, Guy Gavriel - "Dawno temu blask"

 Lindgren, Torgny - "Legendy"

 Miles, Terry - "Rabbits"

 McCammon, Robert - "Królowa Bedlam"

 Simmons, Dan - "Czarne Góry"

Fragmenty

 Mara, Sunya - "Burza"

 Mrozińska, Marta - "Jeleni sztylet"

 Brzezińska, Anna - "Mgła"

 Rothfuss, Patrick - "Wąska droga między pragnieniami"

 Clarke, Arthur C. & Lee, Gentry - "Ogród Ramy"

 Sablik, Tomasz - "Próba sił"

 Kagawa, Julie - "Żelazna córka"

 Pratchett, Terry - "Pociągnięcie pióra. Zaginione opowieści"

Projekt i realizacja:sismedia.eu       Reklama     © 2004-2024 nast.pl     RSS      RSS