Patronat
Clarke, Arthur C. & Lee, Gentry - "Ogród Ramy"
Weeks, Brent - "Na krawędzi cienia" (wyd. 2024)
Ukazały się
Zahn, Timothy - "Thrawn" (wyd. 2024)
Zahn, Timothy - "Thrawn. Sojusze" (wyd. 2024)
Zahn, Timothy - "Thrawn. Zdrada" (wyd. 2024)
Romero, George A. & Kraus, Daniel - "Żywe trupy"
Thiede, Emily - "Złowieszczy dar"
antologia - "Ekstrakty. Tom drugi"
Iglesias, Gabino - "Diabeł zabierze was do domu"
Richau, Amy & Crouse, Megan - "Star Wars. Wielka Republika. Encyklopedia postaci"
Linki
|
|
|
Wydawnictwo: Prószyński i S-ka Tytuł oryginału: Carrie Tłumaczenie: Danuta Górska Data wydania: Październik 2013 ISBN: 978-83-7839-631-4 Oprawa: miękka Format: 142mm x 202mm Liczba stron: 208 Cena: 32,00 zł Rok wydania oryginału: 1974
|
Dramat dziejący się co dzień
Stephen King przekuwa codzienność w grozę, chociaż – jak to zwykle w jego prozie bywa – od wątku fantastycznego znacznie bardziej interesujący jest obyczajowy. „Carrie”, chociaż była powieściowym debiutem, ma w sobie wiele cech późniejszej twórczości autora zwanego mistrzem horroru.
Stephen King jest obecnie jednym z najbardziej rozpoznawalnych (i najlepiej zarabiających) pisarzy na świecie. Każda jego nowa książka to wydarzenie, które odbija się szerokim echem. Jednakże każda kariera gdzieś musi się rozpocząć: w tym przypadku miało to miejsce w 1974 roku, kiedy ukazała się „Carrie” – króciutka, mająca być początkowo opowiadaniem powieść, której niespodziewany sukces pomógł autorowi w problemach finansowych, a także stał się przyczynkiem do wyjścia z alkoholizmu. Otworzył mu też drzwi do wspaniałej kariery, która trwa nieprzerwanie już od czterdziestu lat.
„Carrie” nie jest co prawda obecnie najsłynniejszym dziełem Kinga, ale jej ogólne założenia fabularne zna chyba każdy: jeśli nie z lektury książki, to za sprawą ekranizacji (jeśli nie, to ostrzegam, że poniższy tekst może zawierać spojlery). Kanwa powieści jest typowa dla tego autora: wychodząc od obyczajowej historii zagnieżdżonej w amerykańskiej rzeczywistości, przedstawiony jest pewien problem, który za sprawą fantastycznych środków zostanie wzmocniony i staje się bezpośrednim źródłem „horroru” w powieści.
W tym konkretnym przypadku jest to opowieść o dziewczynie będącej obiektem drwin w szkole. Szykanowana przez ortodoksyjnie chrześcijańską matkę i – powiedzmy sobie szczerze – niezbyt lotna na umyśle Carrie jest naturalnym obiektem szykan i wyśmiewania. Jedna z jej koleżanek w chwili refleksji relacjonuje, że tytułowa bohaterka powieści była naturalnym obiektem szyderstw, chociaż ich powód nie był jasny. Prawdopodobnie w każdej szkole, każdej klasie jest ktoś taki (a o istocie problemu może świadczyć fakt, że jest to ponoć jedna z najczęściej zakazywanych książek w amerykańskich szkolnych bibliotekach) – zapewne każdy jest w stanie przywołać z pamięci kogoś, kto w szkole był obiektem niewybrednych żartów i drwin. W przypadku Carrie istnieje jedna zasadnicza różnica: w pewnym momencie odkrywa ona umiejętności telekinetyczne, co ma zasadnicze znaczenie dla dalszego jej losu, a także całego miasteczka.
Nie będę ukrywał, że w powieściach Kinga najwyżej cenię wątki obyczajowe; w charakteryzowaniu postaci niewielu pisarzy może się z nim równać – a „Carrie” pokazuje, że i na początku kariery ta umiejętność nie była mu obca. Póki przedstawia sytuację bohaterki, prezentuje postawy jej koleżanek i stojące za nimi motywacje, lektura powieści jest przyjemna. King jest jednakże autorem horrorów (a przynajmniej za takiego jest uważany, chociaż w ostatnich latach coraz częściej odchodzi od tej konwencji), a ta sława nie wzięła się z niczego. Druga połowa powieści to opis masakry, jaka ma miejsce w miasteczku Chamberlain, która jest bezpośrednim skutkiem ostatniego „żartu”, jaki został spłatany Carrie. Przy tym należy Kingowi oddać, że w kluczowym momencie umiejętnie splótł moment szczęścia i największego rozgoryczenia; nawet jeśli późniejsze wydarzenia przynoszą rozczarowanie: ani przerażają, ani intrygują.
Na wyróżnienie zasługuje sama forma powieści: oprócz typowej narracji przedstawiającej teraźniejsze wydarzenia pojawiają się liczne wstawki z wywiadów, opracowań naukowych i wspomnień dotyczących wydarzeń z udziałem głównej bohaterki. Z jednej strony w dużej mierze zdradzają one zakończenie i niszczą suspens, ale z drugiej stanowią ciekawy kontrapunkt i rys nadający całości dodatkowego wymiaru. Bez nich sama historia mogłaby popaść w zbytni banał. Należy też zaznaczyć, że w przeciwieństwie do wielu późniejszych utworów, ta powieść jest dość zwięźle napisana; co można tłumaczyć zarówno początkiem twórczości i zaplanowaniem całości na opowiadanie, jak i problemami z jej ukończeniem, czego sam autor w swych wspomnieniach nie ukrywa.
„Carrie”, chociaż jest debiutem, jest w moim odczuciu jedną z ciekawszych powieści Kinga. Interesująca pod względem formalnym wykorzystuje narzędzia narracyjne, które obecne są w późniejszych tekstach autora. Widoczne jest to także w samej typografii – podobnie jak w np. „Lśnieniu”, chociaż na znacznie mniejszą skalę, niezwerbalizowane kwestie są zapisane w nawiasach. Jeśli więc jest się zainteresowanym skąd wziął się fenomen amerykańskiego autora, to zdecydowanie trzeba zapoznać się z jego pierwszą wydaną powieścią.
Autor: Tymoteusz Wronka
Dodano: 2014-04-08 20:04:50
-Jeszcze nie ma komentarzy-
|
|
|
Artykuły
Plaża skamielin
Zimny odczyt
Wywiad z Anthonym Ryanem
Pasje mojej miłości
Ekshumacja aniołka
Recenzje
Lee, Fonda - "Dziedzictwo jadeitu"
Fonstad, Karen Wynn - "Atlas śródziemia
Fosse, Jon - "Białość"
Hoyle, Fred - "Czarna chmura"
Simmons, Dan - "Modlitwy do rozbitych kamieni. Czas wszystek, światy wszystkie. Miłość i śmierć"
Brzezińska, Anna - "Mgła"
Kay, Guy Gavriel - "Dawno temu blask"
Lindgren, Torgny - "Legendy"
Fragmenty
Grimwood, Ken - "Powtórka"
Lewandowski, Maciej - "Grzechòt"
Howard, Robert E. - "Conan. Księga druga"
Wagner, Karl Edward - "Kane. Bogowie w mroku" #2
Sherriff, Robert Cedric - "Rękopis Hopkinsa"
Howard, Robert E. - "Conan. Księga pierwsza"
Howey, Hugh - "Silos" (wyd. 2024)
Wagner, Karl Edward - "Kane. Bogowie w mroku" #1
|