Myślę, że powieści Elżbiety Cherezińskiej przedstawiać szeroko nie trzeba. Jestem niemal pewien, że porażająca większość bywalców i czytelników „Katedry” albo już ją przeczytała, jest w trakcie lub w najbliższym czasie to zrobi. Powieść o Piastach, rozbiciu dzielnicowym i pierwszym, ale mało znanym królu od czasów Bolesława Śmiałego – to fascynująca wyprawa w głąb polskiej historii. Przyprawiona jest dodatkowo elementami fantastycznymi, które dodają jej smaku i świeżości. Po skandynawskiej tetralogii „Północna Droga” oraz po „Grze w kości” opowiadającej – ogólnie – o politycznej rozgrywce Bolesława Chrobrego i o samotnym cesarzu Ottonie III – właśnie taka powieść, jak „Korona Śniegu i Krwi” nie mogła być rozczarowaniem. Elżbieta Cherezińska przebojem zdobyła moje uznanie i nie jestem w tym zachwycie odosobniony. Zaś „Korona Śniegu i Krwi” jest, moim zdaniem, unikatowym dziełem. Bo dawno już nie spotkałem się z powieścią historyczną, która zaraża pasją i ciekawością polskiej historii. Sama autorka, jak przyznała, „leci na Piastów” i czuć to w powieści, która odkrywa przed czytelnikiem fascynujący, średniowieczny świat wielkiej i małej polityki, intryg, namiętności, pasji, królów, książąt, rycerzy, wojowników, silnych i słabych kobiet, zdradzieckich i w swej zdradzie pociągających wielkich rodów. Kiedy czytałem powieść, miałem wrażenie, że George R. R. Martin ze swoją „Pieśnią Lodu i Ognia” schowałby się w cieniu, jaki rzucają talent Elżbiety Cherezińskiej i przygotowana przez nią opowieść. I że nie trzeba kreować własnych światów, skoro te kiedyś istniejące i przez autorkę odkrywane są tak wciągające, sensacyjne i na swój sposób uzależniające. Nie będzie wcale przesadą stwierdzenie, że za takie pisanie o polskiej historii, jakie „uprawia” Elżbieta Cherezińska, należy się nie tylko uznanie ze strony czytelników, ale i jakiś order za nadzwyczajną, atrakcyjną misyjność jej powieści. Zaś największą wadą „Korony...” jest to, że się kończy. Ech, gdyby jeszcze rozciągnąć opowieść na dalsze losy jej bohaterów: Władysława Łokietka, Wacława II, dopisać o dalszych losach rodu Zarembów...

Ten zachwyt nad powieścią sprawił, że z rezerwą potraktowałem zapowiedź wydania audiobooka. Zastrzeżenia opadły nieco, kiedy okazało się, że nie będzie to po prostu czytana powieść, ale słuchowisko, na miarę adaptacji dokonywanej na podstawie „Trylogii husyckiej” Andrzeja Sapkowskiego. Mimo to nadal można się było obawiać, czy uda się ten projekt przeprowadzić tak, aby uczynić taką formę adaptacji równie przystępną i atrakcyjną dla słuchacza, jak dla czytelnika uczyniła to autorka w powieści. Obawy były nieuzasadnione. Poznańska superprodukcja (bo chyba tak należy nazywać takie adaptacje) stoi na najwyższym poziomie realizacyjnym, równorzędnie z adaptacjami wspomnianych powieści Andrzeja Sapkowskiego.

Jak można przeczytać, w nagraniu wzięło udział osiemdziesięciu wykonawców – aktorów poznańskich scen. W odróżnieniu od adaptacji Sapkowskiego, czy „Gry o Tron” Martina, aktorzy ci byli dla mnie nieznani. To ogromny atut tej adaptacji. Dzięki temu słuchacz nie sugeruje się w wyobrażaniu sobie postaci nazwiskiem jej odtwórcy. Wyobraźnia wciąż ma wielkie pole do popisu. A aktorzy są znakomici. Szczególnie do gustu przypadł mi odtwórca roli śląskiego księcia Henryka Prawego – Michał Kaleta. Bardzo charakterystyczny, jednocześnie wzbudzający sympatię dla odgrywanej postaci, a z drugiej strony swoim głosem zdradzający jej dwuznaczność, wywołujący nieufność. Świetna rola i chętnie posłuchałbym go jeszcze w innej tego typu produkcji. Doskonale obsadzono również rolę księżnej Rikissy (Ewa Szumska), która z sympatyczną prostolinijnością i skandynawską emancypacją na miarę średniowiecza podbiła nie tylko serce głównego bohatera, księcia Przemysła II, ale i czytelników. Aktorce udało się oddać jej naturalność. Także Katarzyna Węglicka jako Mechtylda Askańska stworzyła postać równie mroczną i niepokojącą, jak w książce. I tak jak w książce jednoznacznie negatywną. Aleksander Machalica jako książę Bolesław Pobożny, prostolinijny, gospodarny Piast planujący z wyprzedzeniem, na dziesięciolecia – również zapada w pamięć, szczególnie sugestywny w scenie umierania. Zwrócić należy także uwagę na Wiesława Zanowicza w małej rólce Sędziwoja Zaremby. Choć jest to postać drugoplanowa, to aktor pasją wkładaną w głos postaci wysuwa ją zawsze na pierwszy plan, górując nad resztą. I można tak jeszcze wymieniać, ale musiałbym się powtarzać w wyrazach uznania. Bo nie sposób nie wspomnieć o Leszku Czarnym – księciu wojowniku i jawnym homoseksualiście, którego portret u Cherezińskiej i w słuchowisku odbiega od jakichkolwiek popkulturalnych szablonów postaci homoseksualisty. O Bolesławie Wstydliwym i jego małżonce księżnej Kindze. Aktorzy (Ildefons Stachowiak, Małgorzata Łodej – Stachowiak) głosami nadali im powieściową nadnaturalność i również słuchacz nie może mieć wątpliwości, że są jakby nie z tego świata.

Świetni aktorzy uzupełniani są przez dobrą muzykę i efekty dźwiękowe, których przecież nie mogło zabraknąć. W próbkach udostępnianych w miarę rozwoju adaptacji nie wypadały specjalnie interesująco, ale po przesłuchaniu całości przyznać należy, iż stanowią doskonałe tło i uzupełnienie powieści. Reżyser tej superprodukcji panował nad materiałem i aktorami, wszystko wydaje się być zsynchronizowane – przynajmniej dla niewprawnego ucha przeciętnego słuchacza, którym jest najniżej podpisany. Całość jest elegancko wydana, na trzech płytach, w przyjemnym opakowaniu z ilustracją książkowej okładki. Cena, biorąc pod uwagę jakość produkcji i wydania – z pewnością nie może być uznana za wygórowaną.

Słuchowisko można polecać z czystym sumieniem. Jeśli wcześniej spodobała wam się adaptacja „Trylogii husyckiej” Sapkowskiego (tj. dotychczasowych dwóch tomów, bo adaptacja trzeciego jeszcze „w drodze”), z pewnością nie będziecie zawiedzeni adaptacją „Korony Śniegu i Krwi”. Nie przeszkadzało mi to, że wcześniej czytałem powieść. Większość słuchowiska poznawałem w trakcie podróży samochodem. Jeśli wybieracie się w dłuższe podróże wakacyjne autem – nie znajdziecie lepszego ich umilacza. A podróż dzięki tej adaptacji będzie ciekawsza i wzbogacona o dodatkowe emocje. Przyznać się muszę, że czasami żal było przez „Koronę...” wysiadać z samochodu.