Patronat
Grimwood, Ken - "Powtórka" (wyd. 2024)
Heinlein, Robert A. - "Luna to surowa pani" (Artefakty)
Ukazały się
Zahn, Timothy - "Thrawn" (wyd. 2024)
Zahn, Timothy - "Thrawn. Sojusze" (wyd. 2024)
Zahn, Timothy - "Thrawn. Zdrada" (wyd. 2024)
Romero, George A. & Kraus, Daniel - "Żywe trupy"
Thiede, Emily - "Złowieszczy dar"
antologia - "Ekstrakty. Tom drugi"
Iglesias, Gabino - "Diabeł zabierze was do domu"
Richau, Amy & Crouse, Megan - "Star Wars. Wielka Republika. Encyklopedia postaci"
Linki
|
|
|
Wydawnictwo: Świat Książki Tytuł oryginału: The Night Circus Tłumaczenie: Patryk Gołębiowski Data wydania: Październik 2012 ISBN: 9788327300751 Format: 135 x 215 mm Liczba stron: 432 Cena: 39,90 zł
|
Są powieści, których główną siłą jest żywiołowa akcja, sensacyjna fabuła czy wyraziście zarysowane postaci. Są jednakże i takie książki, których siła rodzi się gdzie indziej: w nastrojowej narracji, powolnym budowaniu wątków, nieśpiesznym stwarzaniu napięcia pomiędzy bohaterami. Właśnie do tej drugiej grupy należy debiutancki „Cyrk nocy” Erin Morgenstern; dodajmy, że jest to bardzo obiecujący początek kariery pisarskiej.
Amerykańska pisarka na scenę dla „Cyrku nocy” obrała końcówkę XIX wieku... a w zasadzie realia do złudzenia ją przypominające, gdyż niewiele jest – oprócz dat – odwołań do wydarzeń czy postaci z tego okresu. Niemniej atmosfera fin de siècle jest wyczuwalna dzięki licznym detalom i scenom, a jej ukoronowaniem jest będący miejscem akcji większości książki sam tytułowy Le Cirque des Rêves: otwarte jedynie w nocy połączenie cyrku i ulicznego teatru, pełen fascynujących przedstawień, gdzie magia przeplata się z iluzją, a występy w nim prezentowane na długo zapadają w pamięć widzów. Jest to miejsce, w którym czas podlega innym regułom, a życie nie zawsze jest tym, czym wydaje się na pierwszy rzut oka. Wydaje się zbudowany bardziej ze snów niż rzeczywistości.
Morgenstern oparła powieść na schemacie trochę podobnym do tego z „Prestiżu”: również tutaj dochodzi do pojedynku dwóch figur, magika i iluzjonistki; dwóch uczniów wystawionych do walki przez swoich mistrzów. W odróżnieniu od powieści Christophera Priesta, w „Cyrku nocy” postaci władają prawdziwą magią, a cyrk nie jest li tylko miejscem, gdzie podziwia się występy akrobatów, ale przede wszystkim areną rozgrywki pomiędzy młodymi czarodziejami. Ci jednak korzystają ze swej mocy oszczędnie i subtelnie, rywalizując poprzez zmiany natury cyrku, dodawanie w nim nowych, fantastycznych atrakcji. To bardziej pojedynek na wolę i umiejętności, niż śmierć i życie... chociaż końcowy efekt w założeniach mistrzów ma być właśnie taki. Dochodzi do walki, gdzie stawką – ale także narzędziem – są marzenia.
Nie oznacza to jednakże, że opisy nadprzyrodzonych działań postaci wysuwają się na pierwszy plan. Wręcz przeciwnie, stanowią w pewnym sensie tło – zwykle czytelnik mimochodem dowiaduje się o kolejnym przejawie rywalizacji. Literacka kamera jest skierowana przede wszystkim na dwójkę bohaterów, ich relacje z otoczeniem, czy wreszcie wzajemną interakcję. Łatwo się domyśleć, jak potoczą się stosunki dwójki młodych i uzdolnionych ludzi przeciwnej płci, co dodaje ich rywalizacji dodatkowego wymiaru i potęguje napięcie. Należy przy tym zaznaczyć, że Morgenstern udało się nie popaść w banał, a elementy romansu wpleść delikatnie i z zamysłem, by stanowiły doskonałe uzupełnienie większej konstrukcji, jaką jest książka.
Powieść składa się z niedługich rozdziałów dwojakiego rodzaju. Po pierwsze są to tradycyjne opisy scen z życia bohaterów, które popychają akcję do przodu, kreują wątki. Jest jednakże także drugi rodzaj, stanowiący niejako osnowę, wprowadzając czytelnika w klimat. Są to pojawiające się od czasu do czasu (i układające się w dość spójną narrację) przebitki z wizyty w cyrku, poczynając od spojrzenia na wejście, a na poznawaniu jego cudów kończąc. Te nastrojowe fragmenty doskonale uzupełniają się z właściwą osią powieści, pozwalając poczuć magiczną, ale też nieco duszną atmosferę Le Cirque des Rêves: miejsca, gdzie występuje tylko czerń i biel, czasem tylko rozjarzonego krwistą czerwienią.
Wspominany wcześniej nastrój jest jednym z największych atutów „Cyrku nocy”. Na poły oniryczna, na poły realistyczna narracja w czasie teraźniejszym wprowadza odbiorcę w trans, dając poczucie niemal rzeczywistego przeżywania opisywanych wydarzeń. W swej naturze powieść Morgenstern wydaje się nieco podobna do „Jonathana Strange’a i Pana Norrella” Suzanny Clarke, chociaż zdecydowanie w bardziej kameralnej scenerii (przejawiającej się chociażby poprzez brak odwołań do wydarzeń historycznych) i z mniej wyrazistymi (co nie znaczy mdłymi czy niedopracowanymi) postaciami.
„Cyrk nocy” jest powieścią niebanalną, w której nie znajdzie się ani krztyny dynamicznej akcji, ale rekompensowane jest to (jeśli w ogóle brak dynamizmu rekompensaty wymaga) zmyślną konstrukcją wątków i postaci. Zagłębienie się w świat powieści następuje błyskawicznie, a po zakończeniu lektury pozostaje nutka żalu, że to już koniec.
Autor: Tymoteusz "Shadowmage" Wronka
Dodano: 2012-10-11 16:35:00
Sortuj: od najstarszego | od najnowszego
malakh - 20:37 11-10-2012
Mówiłem, że dobre.
Shadowmage - 20:46 11-10-2012
Mówiłeś, że jak Rowling Na szczęście się nie zasugerowałem
kurp - 21:51 11-10-2012
A co to znaczy, że "jak Rowling"?
|
|
|
Artykuły
Plaża skamielin
Zimny odczyt
Wywiad z Anthonym Ryanem
Pasje mojej miłości
Ekshumacja aniołka
Recenzje
Lee, Fonda - "Dziedzictwo jadeitu"
Fonstad, Karen Wynn - "Atlas śródziemia
Fosse, Jon - "Białość"
Hoyle, Fred - "Czarna chmura"
Simmons, Dan - "Modlitwy do rozbitych kamieni. Czas wszystek, światy wszystkie. Miłość i śmierć"
Brzezińska, Anna - "Mgła"
Kay, Guy Gavriel - "Dawno temu blask"
Lindgren, Torgny - "Legendy"
Fragmenty
Grimwood, Ken - "Powtórka"
Lewandowski, Maciej - "Grzechòt"
Howard, Robert E. - "Conan. Księga druga"
Wagner, Karl Edward - "Kane. Bogowie w mroku" #2
Sherriff, Robert Cedric - "Rękopis Hopkinsa"
Howard, Robert E. - "Conan. Księga pierwsza"
Howey, Hugh - "Silos" (wyd. 2024)
Wagner, Karl Edward - "Kane. Bogowie w mroku" #1
|