Dla nastoletniego chłopca dorastanie jest trudnym okresem. A co ma powiedzieć nastoletni chłopiec po przejściach, mieszkający w Terre d’Ange? Imriel nie ma łatwego życia. Co z tego, że obecnie opływa w luksusy i ma kochających rodziców, skoro wciąż wspomina biologiczną matkę-zdrajczynię i czasy, gdy był niewolnikiem? Do tego dochodzą ciężkie treningi walki mieczem z Joscelinem (przybranym ojcem), którego chłopak stawia sobie za wzorzec wojownika, i zamartwianie się o rozchwytywaną na dworze Fedrę (przybraną matkę), kiedy wraca do domu zmęczona po całonocnej orgietce. Kraj, który zamieszkują w sprawach pożądania prezentuje bardzo otwarte podejście, więc rozmowy na temat rozmaitych zalet sławnych domów publicznych w obecności dzieciaka w wieku gimnazjalnym są na porządku dziennym, a nawet można je uznać za bardzo pomocne. W końcu kiedyś trzeba będzie dokonać wyboru, prawda? Wbrew pozorom nie ułatwia to jednak Imrielowi przebrnięcia przez okres dojrzewania. Może i na jego ślicznej buzi nie pojawią się paskudne pryszcze, ale za to będzie musiał zmierzyć się z burzą hormonów, huśtawkami nastrojów i niekontrolowanymi wybuchami płaczu.

„Potomek Kusziela” Jacqueline Carey to pierwszy tom trylogii o Imrielu, trzecim w kolejce do tronu księciu krwi i wychowanku Fedry, bohaterki wcześniejszych książek autorki. Dla tych, którzy nie wiedzą kto jest kim, został na początku zamieszczony spis postaci, chociaż nie trzeba z niego korzystać, żeby zrozumieć o co chodzi w książce. Można nawet powiedzieć, że spis trochę przeszkadza, strasząc czytelnika wyszukanymi nazwiskami z kropkami i kreskami w dziwnych miejscach. Sam Imriel ma kilka nazw rodowych (jednej używa, drugiej się wstydzi, a do trzeciej jest za skromny). Prawdopodobnie autorka chciała, aby nazwy własne brzmiały dostojnie i być może tak by brzmiały, gdyby czytelnik wiedział, jak je przeczytać.

Miejscem akcji jest kraina przypominająca średniowieczną Europę, co można zaobserwować dzięki załączonej mapce. Istniejące państwa zostały zamienione na fikcyjne. Terre d’Ange, które zamieszkuje główny bohater, leży tam, gdzie powinna znajdować się Francja, i rzeczywiście atmosfera tam panująca przypomina do pewnego stopnia romantyczne wyobrażenie o życiu na francuskich dworach. Mentalność tamtejszego społeczeństwa dobrze podsumowuje zdanie wypowiedziane pół żartem pół serio przez jednego z bohaterów: „Twój lud pozwoliłby dziewczynie poślubić kozła, gdyby go pragnęła, prawda?”. Zarówno życie codzienne, jak i religia koncentrują się na miłości w najróżniejszych jej odmianach (ze wskazaniem na cielesną). Posiadanie licznych kochanków czy kochanek nie jest w żaden sposób potępiane (prawdopodobnie świadczy o czyimś wielkim sercu). Największą popularnością cieszą się jednak Dwory Nocy (ekskluzywne agencje towarzyskie), a urzędujące w nich kurtyzany, przekonane o świętości tego co robią, są wzniesione do rang kapłanek. Taka koncepcja świata przedstawionego potrafi zaintrygować czytelnika i stwarza pewien potencjał, który autorka sprawnie wykorzystuje.

Osią fabuły jest kilka lat z życiorysu Imriela. W jego żyłach płynie krew anioła Kusziela (stąd tytuł) i zdrajczyni Melisandy Szachrizaj, co jest powodem jego nieustannych zmartwień. Prześladują go również wspomnienia okropieństw, których doznał jako niewolnik. Sprawia to, że historia opowiedziana w „Potomku Kusziela” bardzo przypomina pamiętniczek z okresu dojrzewania. Mało w niej akcji. Najważniejszą rolę odgrywają liczne romanse i niespełnione miłości bohatera. Byłyby one zdecydowanie bardziej interesujące, gdyby chłopak chociaż na chwilę przestał się nad sobą użalać. Owszem, swoje przeżył, ale nawet nie próbuje o tym zapomnieć. Wmawia sobie, że ma cień na duszy, który nigdy nie zniknie i najwyraźniej jest mu dobrze ze świadomością, że kiedy tylko zrobi smutną minkę, wszyscy zaczynają się z nim pieścić lub kiwać głowami ze zrozumieniem. Do tego ma skłonność do przywoływania wspomnień w najmniej odpowiednich momentach. Po jakimś czasie można się zacząć zastanawiać, czy chłopak naprawdę dorasta, czy może jest w ciąży.

Chociaż umysł Imriela się zatrzymał, świat wokół niego żyje dalej i właśnie obserwowanie go będzie dla czytelnika największą przyjemnością. Dwór Terre d’Ange z tradycjami i splendorem stanowi świetne tło dla całej plejady charakterów. Postaci jest dużo i chociaż żadnej autorka nie poświęciła tyle uwagi co głównemu bohaterowi, każda ma swoje pięć minut. Szczególnie panie, chociaż w ogromnej większości stanowią często zmieniane byłe, przyszłe lub obecne obiekty uczuć Imriela, nie są pozbawione ani kobiecości, ani charakteru. Każda w jakiś sposób się wyróżnia, co jest dużym plusem, zważywszy na to, że zwykle niewiele miejsca zostaje im poświęcone.

„Potomek Kusziela” nie jest typową powieścią fantasy. Magia i nadprzyrodzone zjawiska są obecne w śladowych ilościach, ustępując miejsca całkiem zgrabnym wątkom obyczajowym i mniej udanym wstawkom dramatycznym. Książka może się więc spodobać tym, którzy lubią romanse osadzone w ciekawych realiach i będą potrafili przymknąć oko na humory Imriela. Całość sprawdza się nieźle jako preludium do dalszej, być może ciekawszej części historii. Zakończenie pozostawia kilka niewyjaśnionych tajemnic i pozwala liczyć na interesujący rozwój sytuacji w kolejnych tomach. Pozostaje tylko mieć nadzieję, że główny bohater w końcu weźmie się w garść i dorośnie. W końcu zapisał w pamiętniczku ponad siedemset stron.