Wydawać by się mogło, że sezon letni nie sprzyja intelektualnej aktywności, a tym samym – miesięcznikom z literackimi ambicjami. Wiele redakcji sprzedaje łączone wydania, wygrzebuje z den szuflad odrzucone niegdyś teksty i ogólnie stara się przetrwać jakoś do jesiennego ożywienia. Tymczasem „Nowa Fantastyka” serwuje w lipcu wystawną ucztę.

Hitem wydania jest zapowiadany od pewnego czasu prezent dla czytelników w formie kieszonkowego wydania powieści Poula Andersona pt. „Stanie się czas”. Ów 234-stronicowy gratis nie jest jednak w pełni gratisowy, gdyż kupując lipcowe wydanie zostawimy w kiosku o złotówkę więcej, niż przed miesiącem. I zapewne 10,90 to zarazem nowa cena egzemplarzowa pisma, która pozostanie, gdy żadnych gratisów już nie będzie.

Powieść Andersona, napisana w 1973 roku, trąci już nieco myszką, acz dla amatorów starej, dobrej science fiction – powinna być prezentem względnie miłym. Opowiada historię człowieka, który rodzi się z niezwykłym darem podróżowania w czasie. Mechanika tego zjawiska może co najwyżej rozczulać naiwnością, a zabiegi autora, próbującego nadać motywowi logicznej spójności i wyeliminować paradoksy, są niezbyt skuteczne. Prawdę mówiąc, cała fabuła, jeśli nie czyta się jej z przymrużeniem oka i pewną dozą wyrozumiałości, musi się wydać nieporozumieniem – w końcu sama liniowość i chronologia opowieści kłóci się z nieliniowym życiem bohatera, a powszechnie znane paradoksy dokuczające temponautom – kompletnie rozbijają wiarygodność historii.

Pobrzmiewają w tej opowieści także – w części dziś już zapomniane – zimnowojenne lęki, wizje nuklearnej zagłady, obawa przed propagandowym zafałszowaniem obrazu rzeczywistości i romantyczna tęsknota za innym, lepszym światem. Dla czytelnika, który potrafi umiejscowić utwór w odpowiednim historycznym kontekście – lektura może okazać się interesująca. I, niestety, nic ponadto. Nominacja do Hugo może być tu myląca, bowiem można zaryzykować stwierdzenie, że nawet w chwili powstania nie był to utwór szczególnie świeży i odkrywczy.

W poszukiwaniu dalszych literackich wrażeń, zajrzyjmy do działu prozy w samym czasopiśmie. Znajdziemy tam dwa opowiadania rodzimych autorów. Pierwsze to „Skalpy Siuksów” autorstwa niezawodnego Krzysztofa Kochańskiego, opisującego szczególną misję obcych, mszczących się za lata prześladowań. Drugie to „Koci król” Michała Ochnika – kolejna historia zemsty (tym razem biednych, domowych zwierząt), napisana przez autora zwerbowanego przez redakcję z licznego grona publikujących w serwisie internetowym pisma.

Dział prozy polskiej zamyka fragment powieści Szczepana Twardocha („Wieczny Grunwald”). Może to kwestia niefortunnego doboru albo wyrwania z kontekstu, ale fragment rodzi obawy, czy powieść nie będzie pierwszym utworem Twardocha, który statystycznemu czytelnikowi stanie ością w gardle. Poziom abstrakcji i oniryzmu w tym krótkim tekście – przy całym szacunku do wyobraźni autora i plastyczności opisu – przekracza chyba wszelkie granice percepcji.

Proza zagraniczna skupia się natomiast na zmaganiach z różnorakimi przedstawicielami fantastycznego bestiarium. Juraj Červenak („Piekielnicy”) daje nam zasmakować słowackiego fantasy – lekkiego i sprawnie napisanego, w sam raz na umysłowe możliwości homo sapiens w okresie letnich upałów. Jeff Carlson („Skostniałe niebo”) z kolei przenosi czytelnika w konwencję science fiction, opisując walkę o przetrwanie na obcej planecie, przy czym między ściganą ofiarą a wrogą formą życia staje jeszcze inteligentny kombinezon, rozbijający nieco schematyzm opowieści.

W dziale publicystyki Jakub Winiarski z fotela redaktora naczelnego wita czytelników czymś na kształt programowego manifestu, Przemysław Pieniążek przybliża postać Predatora („Sezon łowców”), Rafał Śliwiak pisze o Poulu Andersonie („Najdłuższa podróż Poula Andersona”), Martin Fajkus – o czeskiej i słowackiej fantastyce („Kulhánek, Neff, Červenák i inni. Fantastyka dzisiaj w Czechach i na Słowacji”), Łukasz Orbitowski o Freddym Kruegerze („Srebrny jubileusz”), a Waldemar Miaśkiewicz wystawia laurkę zmarłemu w maju Frankowi Frazettcie („Odszedł Conan Malarz”). Niezawodny duet w składzie Agnieszka Haska i Jerzy Stachowicz opisuje zaś historyczne, a przy tym zadziwiające i kuriozalne metody radzenia sobie z niebezpieczeństwem pochowania żywcem.

Resztę działu zaanektowały recenzje, choć czytelnik szukający konsumenckich porad może narzekać na ich użyteczność, gdyż na kilkanaście tytułów zdecydowana większość otrzymała najwyższe lub prawie najwyższe noty. Mam wrażenie, że podobna sytuacja trwa już od pewnego czasu i albo mamy do czynienia z jakościową rewolucją w literaturze, albo coś bardzo niedobrego stało się z redakcyjnymi kryteriami ocen.

Pełny spis zawartości numeru można zobaczyć tutaj.