Cieszę się, że przybliżamy czytelnikom także książki spoza naszego głównego kręgu zainteresowań – fantastyki szeroko pojętej. Cieszę się, że bycie w zespole Katedry pozwala mi zwiedzać różne horyzonty literatury i poszerzać moją nędzną jej znajomość. Jestem z natury okropnym leniem i ciężko mnie zmusić do przeczytania czegoś, do czego sam się w jakiś sposób nie przekonam. A w gronie katedralnym nie mam wyboru. Coś przychodzi – trzeba przeczytać. Znajduję dzięki temu nowe terytoria, dotąd mi kompletnie nieznane, a których znajomość daje mi ogromną przyjemność. Z Dickiem nigdy nie zamierzałem się zapoznawać. Nie lubię zbytnio literatury S-F (typu „hard” jeżeli w ogóle można użyć takiego określenia), a tym bardziej takiej, która ma opinię psychodelicznej, zagmatwanej, przesączonej paranoicznymi czy schizofrenicznymi wizjami. A tu proszę bardzo – dowiaduję się, że Dick napisał też kilka książek pasujących do tak zwanego nurtu „realistycznego”. Dobrze takie rzeczy wiedzieć. Potem można całkiem nieźle wypaść przed innymi oczytanymi „nerdami”, którzy zapytają mnie o znajomość Dicka:

– Czytałeś coś Dicka?

– Ja? Owszem. Czytałem.

– A co?

– „Humpty Dumpty w Oakland”.

– ... Że co?

No właśnie takiej można się spodziewać reakcji, ponieważ tego typu książki raczej nie są znane szerszemu gronu. Ci, co czytają „mainstream”, ominą to raczej szerokim łukiem: „To ten Dick od S-F, fuj!”. Ci, co czytają S-F, jeżeli nie zasięgną wcześniej języka, mogą się niemiło zaskoczyć, że nie ma tu żadnego S-F. A jak wcześniej sprawdzą, to już pewnie nie sięgną. Chyba, że są to prawdziwi wielbiciele pisarza, którzy muszą przeczytać dosłownie wszystko, co wyszło spod jego pióra, nawet jeżeli miałoby być listą zakupów spisaną na serwetce. Dobrze, że nawet Dick musiał czasem skoczyć w bok – oderwać się od S-F. Pytanie, czy wtedy też odstawiał te wszystkie środki, którymi podobno tak lubił się odurzać? Ja nie do końca jestem o tym przekonany. Skończyłem lekturę mając dość głupią minę. Pierwszym problemem książki jest cały pomysł na bohaterów. Mamy tutaj tylko dwa gatunki postaci: albo wyjątkowo głupich, albo wyjątkowo odpychających ludzi. Dwaj główni bohaterowie nie stanowią wyjątku. Ciężko się do nich przekonać. A ja wprost nie znoszę książek, filmów, sztuk – czegokolwiek, co jest wypełnione albo skupione wokół nieciekawych osobowości. Jak autor danej historii stara się usilnie przekonać nas o wyjątkowej nikczemności swoich bohaterów - tego do końca nie rozumiem. Po co mam się z tymi typkami zapoznawać? Wystarczająco dużo różnorodnej brzydoty mnie otacza, żebym jeszcze z własnej i nieprzymuszonej woli o niej czytał. Po co nas nimi raczyć? Ktoś tego potrzebuje dla własnej przyjemności? Ktoś się do mnie zgłosi żeby mi udowodnić, że jednak są ludzie na świecie, których ciągnie do brzydoty charakterów?

Drugi problem to owa realistyczna historia, której ja nie mogę dotknąć, doświadczyć. Raz, że lata sześćdziesiąte są mi zupełnie obce, dwa, że Stany Zjednoczone to dla mnie jedna wielka „nierzeczywistość”. Sposób bycia, sposób życia, ta zupełnie inna płaszczyzna komunikacji pomiędzy ludźmi. Nie to, że Dick nie pisze przekonująco. Książkę się czyta i to całkiem szybko (w sumie chyba dobrze, że jest dość krótka). Ja jednak nie wierzę i nie chcę wierzyć w tę rzeczywistość ludzi traktujących się dość specyficznie, niby otwartych i wspierających, ale jednak knujących przeciwko sobie, pogardzających sobą nawzajem. Ludzi podłych, a udających tak cudownych, wielkich. A takich ludzi pisarz portretuje. Czuję się więc po lekturze jak po stoczonej bitwie. Z książką, ze swoimi myślami, z jej bohaterami. Jednak nie żałuję tej bitwy. Może w tym właśnie tkwi siła Dicka? On nie chciał się podobać, nie chciał nas zabawiać, dogadzać nam. Chciał nam pokazać palcem – patrzcie, ten świat jest dziwny, brzydki, ludzie są podli, albo głupi. Źle interpretują otaczającą ich rzeczywistość, źle interpretują pewne wydarzenia. Coś mi każe podejrzewać, że mniej więcej podobne klimaty można odnaleźć w powieściach S-F Dicka. Mam rację?