Ragnarok nadciąga, a Imperium Brytyjskie drży w posadach. Niezwyciężone wojska normańskie okupują Irlandię, zaś zajęcie Anglii i Szkocji wydaje się być kwestią czasu. W odległym Watykanie papież wznosi modły o pokój, Francja wciąż się waha, i tylko Polska, jak zwykle honorowa do końca, potrząsa szabelką. Wydaje się, że w świecie ogarniętym chaosem wojny nie ma już miejsca dla choćby iskierki nadziei, ale gdzieś w środku wojennego zamętu niezależny dziennikarz i szpieg z przypadku, Jeremy Baldwin, zostaje zmuszony do wzięcia udziału w niebezpiecznej grze. Mając do pomocy grupę sprzymierzeńców (często nieoczekiwanych) oraz tajemnicze wizje, zrobi wszystko, by ocalić Europę.

Druga część „Ragnaroku 1940” Marcina Mortki to bezpośrednia kontynuacja pierwszego tomu, zatem wciąż tkwimy w alternatywnym świecie, gdzie współcześni potomkowie wikingów stanowią wielką potęgę polityczno-gospodarczą i marzą o podboju świata. Jednakże w odróżnieniu od pierwszego tomu, tym razem zamiast książki szpiegowskiej otrzymujemy powieść wojenną. Otwarty konflikt pomiędzy Normanami a Anglią zaowocował bowiem licznymi batalistycznymi opisami. W drugim tomie mamy walki powietrzne, bitwy (pod)morskie oraz śmiałe rajdy komandosów. Największą zaletą takiego stanu rzeczy, oprócz dynamicznych opisów, jest fakt, że autor na potrzeby książki stworzył całkowicie nowe rodzaje uzbrojenia. Na pierwszy plan wysuwają się przede wszystkim normańskie bombowce sleipnirry czy wiatrakowce (będące ciekawym połączeniem śmigłowca i samolotu). O ich zaletach i wadach czytelnik szybko się dowiaduje, czytając opisy ich powietrznych pojedynków ze Spitfire’ami czy Hurricanami. Autor nie zapomniał również o takich szczegółach, jak broń osobista (surtry), mundury czy nazewnictwo poszczególnych jednostek bojowych.

Carl von Clausewitz twierdził, iż „wojna stanowi przedłużenie polityki za pomocą innych środków”. Pamięta o tym Mortka, poświęcając dużo miejsca opisom działań dyplomatycznych. Tak jak w prawdziwym świecie – tutaj każda decyzja militarna ma drugie dno, ruchy wojsk dyktują zarówno korzyści polityczne, jak i strategiczne. Ponadto ważną rolę w fabule drugiej części „Ragnaroku 1940” odgrywają szpiedzy. Brytyjskie MI 6 toczy ze swoim normańskim odpowiednikiem, Kringlanem, tyleż zażartą, co cichą wojną. Szyfry, podwójni agenci, skrytobójstwa, fałszywe ślady to codzienność opisywanego konfliktu.

Gdybym miał szukać słabych stron powieści Mortki, na pewno wskazałbym postać głównego bohatera, Jeremy’ego Baldwina. Wedle słów autora miała to być postać impulsywna, działająca pod wpływem chwili, emocji. I to się udało. Tylko że bohater, który potrafi zaskoczyć zawodowego zabójcę, by chwilę później dać się oszukać jak dziecko, mnie osobiście irytuje. Kwestia gustu, wiem. Inne postaci, może oprócz szefa Kringlanu, Olava Valgrimsona, nie wzbudzają u czytelników większych emocji. Większość akcji powieści dzieje się w dosyć zimnym klimacie i może dlatego bohaterowie są „chłodni”. Co gorsza w powieści mamy dość czytelny podział na „tych dobrych” i „tych złych”. Zdecydowanie brakuje postaci niejednoznacznych, a przecież tacy są najbardziej interesujący. Jedynie Valgrimson, rozdarty pomiędzy żądzą władzy a trudną miłością do ojca, ma w sobie pewien, nie do końca wykorzystany, potencjał.

Pisząc recenzję pierwszej części, narzekałem na małą ilość magii. Niestety również w drugiej części fajerwerków wielu nie ma. Nie licząc tajemnicy związanej z jednym z obrazów Baldwina, a także sceny kończącej powieść, o magii możemy zapomnieć.

Przed odłożeniem książki na półkę, warto kilka minut poświęcić na lekturę posłowia, w którym Mortka przedstawia główne założenia, jakimi kierował się przy tworzeniu alternatywnego świata. I chociaż mnie osobiście do pewnych rzeczy nie przekonał (np. wprowadzenie postaci historycznych Churchilla i Chamberlaina), chylę głowę przed katorżniczą pracą, jaką wykonał autor. Stworzyć wizję alternatywną dotyczącą najnowszych dziejów jest stosunkowo łatwo, ale już spójną wersję świata obejmującego ponad 600 lat – to prawdziwie karkołomne zadanie. I chociażby z tego powodu, by zobaczyć, jak autor sobie poradził, warto sięgnąć po „Ragnarok 1940”.