Po wydanej dwa lata temu w serii "Artefakty" "Trylogii Ciągu" nadeszła kolej na drugi z cykli autorstwa Williama Gibsona, "Trylogię Mostu/". Amerykańsko-kanadyjski pisarz wraca w nim do kwestii wirtualnych rzeczywistości, ale tym razem akcenty są rozłożone nieco inaczej, a opisywany z perspektywy końca XX wieku świat niedalekiej przyszłości ma zaskakująco wiele wspólnego z tym, jaki widzimy za oknem – czy raczej na ekranach – w roku 2021.

Każda z trzech powieści cyklu opiera się na podobnym schemacie narracyjnym. Kolejne krótkie rozdziały opisują toczące się zasadniczo niezależnie dynamiczne przygody dwójki czy trójki głównych bohaterów, które splatają się dopiero pod koniec książki. W pierwszym tomie, „Wirtualnym świetle”, para kluczowych postaci to Chevette Washington, dostarczająca rowerem w okolicy San Francisco wiadomości kurierka, oraz Berry Rydell, były policjant i pracownik firmy ochroniarskiej IntenSecure. Chevette trafia przypadkiem na hotelową imprezę i pod wpływem impulsu kradnie jednemu z niezbyt sympatycznych gości tajemniczy przedmiot. Po pewnym czasie okazuje się, że chodzi o wirtualne okulary, pozwalające odczytać z krajobrazu dane techniczne i nałożone na nie plany przemysłowe. Rydell zaś, od zawsze obdarzony niespotykaną zdolnością do przyciągania kłopotów w życiu zawodowym, zostaje zatrudniony jako kierowca przez grupę ludzi z IntenSecure, dążącą do odzyskania utraconego sprzętu.

W "Idoru" akcja przenosi się do Tokio, a parę głównych bohaterów tworzą Chia Pet McKenzie, mieszkająca w Ameryce fanka japońskiego zespołu Lo/Rez oraz Colin Laney, specjalista od wyszukiwania w informacjach dotyczących celebrytów "punktów węzłowych", pozwalających na uzyskanie wiedzy niedostępnej innym mediom (czyli jak powiedzielibyśmy teraz, mistrz "analizy danych"). Punktem wyjścia fabuły jest rzekoma deklaracja Reza o planach poślubienia idoru, bytu czysto wirtualnego. Chia rusza do Japonii jako wysłanniczka okolicznego fanklubu; Laney trafia tam za poleceniem znanego z "Wirtualnego światła" niefortunnego policjanta.

"Wszystkie jutra" łączą fabularnie wcześniejsze wątki i postaci: wracamy do San Francisco i znów spotykamy Rydella – który tym razem dostaje pracę za pośrednictwem Laneya – oraz Chevette, teraz jednak ich losy splatają się z tym, co działo się wcześniej w odbudowanym po trzęsieniu ziemi Tokio.

Pojawiający się w nazwie cyklu most łączący San Francisco z Oakland stanowi (obok Los Angeles i Tokio) główną arenę akcji; to tam mieszka na początku Chevette, tam wracamy też w finale trylogii. W wyniku zmian miejskiej tkanki potężny most stał się ni to slumsem, ni to wyrafinowaną, wręcz steampunkową konstrukcją mieszkalną rodem z "Łowcy androidów", symbolem oporu uboższych mieszkańców Północnej Kalifornii przeciwko dominującym ich codzienność korporacjom. Oczywiście te ostatnie nie rezygnują z prób ingerencji w życie niezależnych społeczności; próby przebudowy San Francisco stanowią kluczowy element intrygi "Wirtualnego światła", a we "Wszystkich jutrach" na Moście pojawia się placówka skoncentrowanej na turystach sieci sklepów "Szczęśliwy smok".

W "Wirtualnym świetle" cyberrzeczywistość nie odgrywa roli pierwszoplanowej, choć jednocześnie nie stanowi niczego niezwykłego; chwilami zdaje się wręcz poszarzała. W kolejnych dwóch powieściach to, co dzieje się w świecie cyfrowym, staje się już jednak fundamentalne dla przebiegu akcji. Jak zwykle najciekawsze okazują się elementy leżące na styku rzeczywistości fizycznej i wirtualnej. Ich najczytelniejszym wyrazem jest skomplikowany związek Reza i idoru, ale w różnych aspektach pojawiają się w cyklu od samego początku: na przykład praca Chevette polega na rozwożeniu konkretnych przedmiotów związanych z przesyłanymi cyfrowo wiadomościami. Gibson już dwadzieścia lat temu zdawał sobie sprawę, że informacje staną się wkrótce najcenniejszym surowcem, a zdolność skutecznego wyszukiwania w oceanach danych "punktów węzłowych" najważniejszą umiejętnością.

Powieściowy świat różni się od naszego pewnymi szczegółami: mamy do czynienia z dwiema Kaliforniami, na terenie współczesnej Rosji istnieje mafijne państwo zwane Kombinatem. Podobieństwa są jednak uderzające: oprócz wspomnianego już wcześniej splątania problematyki związanej z bezpieczeństwem, danymi i wielkimi koncernami (DatAmerica i IntenSecure okazują się być w zasadzie jedną korporacją) czytamy o dronach, o restauracjach, których popularność wyraża się liczbą przydzielanych przez klientów gwiazdek, a także o tym, jak cyfrowe społeczności karmią się życiem celebrytów i wyszukiwaniem w nim rozmaitych smaczków. Satysfakcjonująca jest też warstwa fabularno-sensacyjna. Na koniec pozostaje jeszcze dodać, że niestety stosunkowo najsłabszą stroną tej edycji trylogii jest tłumaczenie. Szkoda, że tym razem sięgnięto do tekstów z wcześniejszego wydania Książnicy, nie starając się o nowy przekład (albo choćby korzystając z tłumaczenia "Światła wirtualnego" autorstwa Piotra Cholewy).