Współcześnie pisaną twardą fantastykę naukową w porównaniu z jej poprzedniczką przed lat charakteryzuje przesunięcie nacisku na nauki biologiczne czy wręcz społeczne, a także pokazywanie przyszłości przez indywidualne losy i dylematy. To rzecz jasna naturalne konsekwencje ewolucji samej cywilizacji zachodniej: wiemy więcej, ale też myślimy inaczej, inżynieria społeczna i wielkie projekty polityczne budzą w nas nieufność, a socjologia uczy, że nawet fundamentalne zmiany kulturowe odbywają się „oddolnie”, a przynajmniej z takiej perspektywy łatwiej nam je zrozumieć. Wszystko to prawda, i opierająca się na takim paradygmacie SF przyniosła świetne teksty, takie jak choćby „Accelerando” Charlesa Strossa czy trylogię Ryfterów Petera Wattsa. Jednocześnie ostatni rok dobitnie pokazał, że nawet najbardziej triumfalne ogłoszenie końca historii nie wyklucza tego, że pojawią się problemy, które staną nie tyle przed indywidualnymi ludźmi, co przed ludzkością. I z którymi to ludzkość będzie musiała się mierzyć.

Oczywiście błyskotliwa kariera Cixina Liu w świecie anglosaskim zaczęła się już przed pandemią. Autor trylogii, którą otwiera „Problem trzech ciał” zyskał popularność w dużym stopniu właśnie dzięki odwoływaniu się do problemów kojarzonych raczej z SF sprzed pół wieku, związanych z opowieściami o kosmosie i szukaniem naukowych rozwiązań fundamentalnych wyzwań stających przed naszą planetą i tymi, którzy ją zamieszkują. To samo dotyczy publikowanego właśnie przez Rebis zbioru opowiadań chińskiego autora, noszącego tytuł „Wędrująca Ziemia”. W zasadzie każdy z tekstów w antologii, choć oczywiście ma indywidualnych bohaterów i przedstawia ich losy, fundamentalnie dotyczy zbiorowości i podejmowanych przez nią kolektywnych wyborów.

Tytułowe opowiadanie, opublikowane wcześniej u nas w „Krokach w nieznane”, mówi o odysei ludzkości wymuszonej przewidywanym błyskiem helowym na Słońcu. „Góra” to świetny tekst łączący fascynującą wizję cywilizacji rozwijającej się we wnęce wydrążonej w wielkiej skalistej kuli z ludzką irracjonalną fascynacją zdobywaniem gór. „Słońce Chin” opowiada o emancypacji ubogiej ludności Chin, wiodącej z wsi, przez stolicę prowincji i Pekin, na ziemską orbitę, a potem jeszcze dalej; „Dla dobra ludzkości” mówi z kolei o dosłownie rozumianych konsekwencjach kapitalizmu. Kolejny tekst, jeden ze słabszych punktów antologii, „Klątwa 5.0”, to parodystyczna opowieść o pewnym wirusie komputerowym, w której występuje między innymi autor twardej fantastyki naukowej Cixin Liu, marzący o napisaniu cyklu powieściowego z trzema milionami bohaterów. W „Mikroerze” i „Pożeraczu” Ziemi znów grożą kataklizmy, pokazywane z różnych perspektyw czasowych; drugie z opowiadań łączy z „Opieką nad Bogiem” kwestia kontaktu z obcymi cywilizacjami, które nie okazują się znów tak bardzo obce. Wreszcie dwa ostatnie teksty zbioru, „Na własne oczy” i „Kula armatnia” dotyczą nowoczesnych technologii, eksperymentów naukowych i związanych z nimi zagrożeń.

Ten telegraficzny skrót podsumowuje tematykę interesującą chińskiego autora, ale oczywiście nie wyczerpuje jego podejścia do rozważanych problemów. Bohaterami pozytywnymi są u Liu ci, którzy bez wahania oddają życie czy szczęście dla dobra ludzkości (zwykle zorganizowanej w bliżej nieokreślonym tworze państwowym dość dobrze odpowiadającym Chińskiej Republice Ludowej). Spotkania z obcymi to zawsze spotkania z całą cywilizacją, wszelkie decyzje są podejmowane na poziomie całych stykających się zbiorowości i z myślą o ich losie. Do pewnego stopnia trudno wręcz mówić o strukturze społecznej rozumianej głębiej niż ta istniejąca w mrowisku. Trudno się temu dziwić, biorąc pod uwagę deklarowane przez Liu stuprocentowe poparcie dla polityki obecnych chińskich władz.

Wszystkie te zdania nie zmieniają jednego: autor zebranych w „Wędrującej Ziemi” tekstów to pisarz, który potrafi w fascynujący, ścisły sposób badać konsekwencje powstania wymyślanych przez siebie wynalazków czy sytuacji, uwzględniając w tym autentycznie kosmiczną skalę. Świetnym przykładem jest tu „Góra”, mój ulubiony tekst ze zbioru, w którym prosty pomysł „wydrążonego” świata zostaje pociągnięty do błyskotliwej analizy możliwych losów i ścieżek rozwoju żyjącej w nim cywilizacji. Poza tym choć trudno zaakceptować antypersonalistyczną koncepcję świata, to niewątpliwie warto ją przemyśleć. I na pewno nie wolno jej ignorować: chińskie państwo stanowi coraz istotniejszy element ziemskiej układanki.