Po udanym otwarciu serii fantasy „Pamiętnik Lady Trent” przyszedł czas na drugi tom przygód tak dzielnej, jak lekkomyślnej badaczki smoków. Tym razem jednak wydaje się, że autorka zapomniała, co miało być kołem zamachowym jej cyklu.

„Pamiętnik Lady Trent”, jak sama nazwa wskazuje, przyjmuje formę wspomnień wiekowej już autorki, która opisuje swoje młode lata i wydarzenia, które doprowadziły ją do stania się światowym autorytetem w dziedzinie smoków. Jednocześnie, w „wiktoriańskim” settingu, pokazuje proces emancypacji kobiet, porzucenia stereotypów i przełamywania obyczajowych barier. I, przynajmniej w recenzowanym tomie, właśnie ten element wysuwa się na pierwszy plan.

Początkowo nic tego nie zwiastuje: owszem, sporo miejsca poświęcono sytuacji bohaterki w rodzinnym kraju, jej trudnościom z przebiciem się jako kobiety i jednocześnie naukowca (status wdowy trochę jej pomaga). Choć nie znajduje zrozumienia u wielu (m.in. u rodziny), udaje się jej zorganizować kolejną wyprawę, tym razem w bardziej tropikalne regiony świata. Wydaje się, że wreszcie przejdziemy do rzeczy stanowiących trzon pierwszego tomu: przygodowej fabuły ze smokami w tle. Tymczasem dzieje się zupełnie inaczej.

Po znalezieniu się na miejscu bohaterowie borykają się z serią problemów, których mogłoby starczyć na kilka opowieści. Brennan wykorzystuje chyba całą gamę elementów, które przydarzały się znanym z naszej historii wyprawom Europejczyków w co bardziej egzotyczne fragmenty globu. Mamy więc zetknięcie się z wymogami obcej kultury, kwestie związane z kolonializmem, lokalną wojnę i próbę wykorzystania bohaterów na własne potrzeby, nieporozumienia wynikające z braku znajomości języka i kultury, czy wreszcie choroby, niebezpieczne zwierzęta lub niesprzyjającą aurę, nie wspominając nawet o zabójczej dżungli pełnej pijawek, komarów i innego robactwa.

Bohaterowie rzecz jasna znajdują się w centrum wydarzeń, a w kwestiach związanych z obyczajowością stanowią istną forpocztę, to jednostki wyprzedzające swoje czasy, choć nadal w wielu kwestiach pozostają związane konwenansami. Pozwala to, na zasadzie kontrastu, scharakteryzować epokę, w której przyszło im żyć. Na tej samej zasadzie uwypuklone są różnice kulturowe między ojczyzną Lady Trent i miejscami, do których zaprowadziła ją pasja w badaniu smoków.

Po lekturze „Zwrotnika Węży” pozostaje pewien niedosyt. Kwestie obyczajowe są interesujące i nieźle przedstawione, ale jednocześnie ich nagromadzenie sprawiło, że z radarów zniknęło sedno opowieści, czyli badania nad smokami. Te tak naprawdę nabierają znaczenia jedynie na moment, nieco wcześniej stając się powodem do kolejnej szalonej eskapady głównej bohaterki. Więcej niż samych gadów, jest też elementów etnograficznych, czyli charakteryzowania napotkanych przez ekipę smokologów ludów. Nawet polityka i działania wojenne wydają się w tej powieści ważniejsze niż to, co nadawało urok „Historii naturalnej smoków”.

W powieści jest parę interesujących fragmentów, nieźle także został oddany charakter pamiętników z „epoki”, ale nagromadzenie zróżnicowanych tematów sprawiło, że całość jest dość chaotyczna i nie wszystkie wątki mogą odpowiednio wybrzmieć. I nie chodzi nawet o smoki, ale także o niektóre z pozostałych elementów składających się na opowieść Lady Trent.