NAST.pl
 
Komiks
  Facebook
Facebook
 
Forum

  RSS RSS

 Strona główna     Zapowiedzi     Recenzje     Imprezy     Konkursy     Wywiady     Patronaty     Archiwum newsów     Artykuły i relacje     Biblioteka     Fragmenty     Galerie     Opowiadania     Redakcja     Zaprzyjaźnione strony   

Zaloguj się tutaj! | Rejestruj

Patronat

Weeks, Brent - "Cień doskonały" (wyd. 2024)

Weeks, Brent - "Na krawędzi cienia" (wyd. 2024)

Ukazały się

Kingfisher, T. - "Cierń"


 Howard, Robert E. - "Conan. Księga pierwsza"

 Lloyd Banwo, Ayanna - "Kiedy byłyśmy ptakami"

 Jadowska, Aneta - "Tajemnica domu Uklejów"

 Sablik, Tomasz - "Mój dom"

 Pilipiuk, Andrzej - "Czasy, które nadejdą"

 Szmidt, Robert J. - "Szczury Wrocławia. Dzielnica"

 Bordage, Pierre - "Paryż. Lewy brzeg"

Linki

Chiang, Ted - "Historia twojego życia" (Zysk i S-ka)
Wydawnictwo: Zysk i S-ka
Tytuł oryginału: Stories of Your Life
Tłumaczenie: Michał Jakuszewski, Dariusz Kopociński, Agnieszka Sylwanowicz
Data wydania: Listopad 2016
ISBN: 978-83-65676-11-5
Oprawa: miękka
Format: 140×205mm
Liczba stron: 378
Cena: 39,90 zł
Rok wydania oryginału: 2016



Chiang, Ted - "Historia twojego życia"

Przede wszystkim język


W obrębie literatury fantastycznej dwa jej gatunki wydają się szczególnie wdzięczne dla opowiadań: literatura niesamowita (w stylu Poego, Grabińskiego czy Machena) oraz science fiction w swej odmianie - nazwijmy ją tak - egzystencjalnej. W przypadku literatury niesamowitej sytuacja jest jasna: jej wieloznaczność oraz zamierzony efekt przestraszenia czytelnika nie grają dobrze w obrębie dłuższych form - gdzie jest czas i miejsce na wyjaśnienie wszystkiego. Natomiast w przypadku fantastyki naukowej o charakterze egzystencjalnym, jej filozoficzny wymiar mógłby okazać się na dłuższą metę nudny lub chociaż męczący dla popularnego czytelnika. Opowiadanie więc, oparte na pewnym koncepcie, zwykle bardzo zgrabnym, który staje się pretekstem do filozoficznych rozważań nad ludzkim życiem, wydaje się tu właściwą formą.

Taki wybór podjął też Ted Chiang, pisarz w tej chwili już uznany i zauważony przez krytyków oraz producentów filmowych. Jest autorem opowiadań fantastycznonaukowych, stroniącym od dłuższych form, co rzeczywiście wychodzi mu na dobre. Omawiany tu zbiór „Historia twojego życia” ukazał się w polskim przekładzie już w 2006 roku nakładem wydawnictwa Solaris, ale z racji wyczerpania nakładu oraz ekranizacji tytułowego opowiadania (jako „Arrival”, w polskim tłumaczeniu, którego nie skomentuję, „Nowy początek”), Zysk i S-ka postarało się o zgrabną reedycję tej książki.

Chiang wydaje mi się najbardziej lingwistycznym ze znanych mi współczesnych pisarzy science fiction. Chcę przez to powiedzieć, że większa część utworów zamieszczonych w omawianym tu zbiorze dotyka kwestii związanych z językiem. I piszę tak nie tylko dlatego, że tytułowe opowiadanie to historia pewnej lingwistki próbującej nawiązać kontakt z przedstawicielami pozaziemskiej cywilizacji. Język - bardzo szeroko rozumiany! - jest kluczowym zagadnieniem praktycznie każdego opowiadania. Czasem jest to kwestia odnalezienia właściwego słowa, które pozwala ożywić materię, innym razem język jest pryzmatem, przez który postrzegamy rzeczywistość. Pewne arbitralne kategorie, jak piękno, stają się podstawą sądzenia o świecie i ludziach, ale co w sytuacji, kiedy zostaną zanegowane przy użyciu technologii? Albo jeszcze inaczej: co, jeśli pewna odmiana języka - dajmy na to matematyka - ujawni swoją konwencjonalną naturę? Chiang często pokazuje się jako pragmatysta: przypomina nam, że rzeczy nie są takimi, jakie je widzimy, że tylko umawiamy się, jako społeczeństwo, co do pewnych rzeczy i co do pewnych znaczeń. Kiedy zmienimy perspektywę (czy to przez zmianę języka, czy przez środki chemiczne, czy ingerencję mechaniczną), te same rzeczy okażą się nagle inne.

Ale to nie koniec lingwistyczności u Chianga. Język jest bowiem systemem znaków (to jedna z jego definicji). System działa tak, że pewne elementy nabierają znaczenia przez to, że różnią się od innych elementów. To powiązany układ. Chiang w swoich opowiadaniach rozwala go. I tu przychodzi mu z pomocą SF jako konwencja literacka. To, co pojawia się w tych opowiadaniach jako czynnik fantastyczny: kosmici, golemy, neuroinżynieria i tak dalej, wprowadza pewną różnicę wobec rzeczywistości znanej nam zza okna i jednocześnie wymusza rekonfigurację tej rzeczywistości lub, zgodnie z tym, co napisałem wcześniej, jej postrzegania. Inaczej mówiąc: kosmici nie zmieniają całego naszego świata. Ale kontakt z nimi zmienia sposób, w jaki na ten nasz świat patrzymy. Te drobne zmiany, skazy, pęknięcia na powierzchni naszego świata prowadzą do egzystencjalnych głębin, w których wybrzmiewają potężnym echem.

Wreszcie: lingwistyczna fantastyka Chianga to także twórczość wysoko waloryzująca językowe aspekty dzieła. Te opowiadania są świetne pod względem literackim. Autor poświęca również wiele uwagi na odmiany języka. Sposób wyrażania się poszczególnych postaci zależny jest od ich charakteru i statusu społecznego. Język odciska swoje piętno także na warstwie formalnej: Chiang eksperymentuje zarówno z czasem narracji, jak i stylizacją gatunkową.

Dzięki opisanym powyżej zabiegom, zbiór liczący zaledwie osiem opowiadań wydaje się bardzo bogaty. Historie tu zawarte są ciekawe, choć akcja nie jest ich najmocniejszą stroną. Nie musi być, bo nie o nią tu chodzi. Pomysł każdorazowo jest świetny a filozoficzne i etyczne konsekwencje tegoż - wielce zadowalające. Dlatego „Historia twojego życia” to dobry wybór dla wszystkich lubiących ambitną fantastykę.


Autor: Aleksander Krukowski
Dodano: 2017-02-28 15:05:18
Komentarze
-Jeszcze nie ma komentarzy-
Komentuj


Artykuły

Plaża skamielin


 Zimny odczyt

 Wywiad z Anthonym Ryanem

 Pasje mojej miłości

 Ekshumacja aniołka

Recenzje

Hoyle, Fred - "Czarna chmura"


 Simmons, Dan - "Modlitwy do rozbitych kamieni. Czas wszystek, światy wszystkie. Miłość i śmierć"

 Brzezińska, Anna - "Mgła"

 Kay, Guy Gavriel - "Dawno temu blask"

 Lindgren, Torgny - "Legendy"

 Miles, Terry - "Rabbits"

 McCammon, Robert - "Królowa Bedlam"

 Simmons, Dan - "Czarne Góry"

Fragmenty

 Mara, Sunya - "Burza"

 Mrozińska, Marta - "Jeleni sztylet"

 Brzezińska, Anna - "Mgła"

 Rothfuss, Patrick - "Wąska droga między pragnieniami"

 Clarke, Arthur C. & Lee, Gentry - "Ogród Ramy"

 Sablik, Tomasz - "Próba sił"

 Kagawa, Julie - "Żelazna córka"

 Pratchett, Terry - "Pociągnięcie pióra. Zaginione opowieści"

Projekt i realizacja:sismedia.eu       Reklama     © 2004-2024 nast.pl     RSS      RSS