NAST.pl
 
Komiks
  Facebook
Facebook
 
Forum

  RSS RSS

 Strona główna     Zapowiedzi     Recenzje     Imprezy     Konkursy     Wywiady     Patronaty     Archiwum newsów     Artykuły i relacje     Biblioteka     Fragmenty     Galerie     Opowiadania     Redakcja     Zaprzyjaźnione strony   

Zaloguj się tutaj! | Rejestruj

Patronat

Robinson, Kim Stanley - "Czerwony Mars" (Wymiary)

Nayler, Ray - "Góra pod morzem" (niebieska)

Ukazały się

Parker-Chan, Shelley - "Ten, który zatopił świat" (zintegrowana)


 Parker-Chan, Shelley - "Ten, który zatopił świat" (miękka)

 Szokalski, Kajetan - "Jemiolec"

 Patel, Vaishnavi - "Kajkeji"

 Mortka, Marcin - "Szary płaszcz"

 Maggs, Sam - "Jedi. Wojenne blizny"

 Szmidt, Robert J. - "Szczury Wrocławia. Kraty"

 Chambers, Becky - "Psalm dla zbudowanych w dziczy"

Linki

Atwood, Margaret - "Oryks i Derkacz"
Wydawnictwo: Prószyński i S-ka
Cykl: MaddAddam
Tytuł oryginału: Oryx and Crake
Tłumaczenie: Małgorzata Hesko-Kołodzińska
Data wydania: Styczeń 2017
Oprawa: miękka
Format: 140mm x 205mm
Liczba stron: 424
Cena: 38,00 zł
Rok wydania oryginału: 2003
Tom cyklu: 1



Atwood, Margaret - "Oryks i Derkacz"

Stwierdzenie, że „Oryks i Derkacz” jest powieścią postapokaliptyczną od razu zaszufladkować może książkę Margaret Atwood w niszy gatunkowej na wielkim polu literatury popularnej. Ale byłoby to krzywdzące i tak samo wyczerpujące zagadnienie, jak uznanie, że „Zbrodnia i kara” Dostojewskiego jest kryminałem osadzonym w XIX-wiecznej Rosji. Margaret Atwood wykorzystuje postapokaliptyczny kostium, aby opowiedzieć historię o śmierci humanizmu i jej konsekwencjach. Kiedy zastanowić się głębiej nad tym, co tak naprawdę opowiada autorka, teza, że do apokalipsy doprowadziła powolna atrofia humanizmu wydaje się być najbardziej trafna, choć nieoczywista na pierwszy rzut oka.

Świat, który poznaje czytelnik w retrospekcyjnej opowieści głównego bohatera, to świat rządzony przez korporacje technologiczne, konkretnie zaś biotechnologiczne. Super modyfikowana żywność, zwierzęta, leki, broń – wszystko podporządkowane naturalnej żądzy zysku i pozbawione jakiejkolwiek kontroli, czy samokontroli. Idealnym ucieleśnieniem tego postkapitalizmu jest przyjaciel głównego bohatera, Glenn – postać intrygująca, nadzwyczaj inteligentna (wręcz genialna), ale pozbawiona wyższych uczuć. Część opowieści – wspomnienia, którą poznaje czytelnik poświęcona jest Glennowi – Derkaczowi, który wraz z Jimmym – Yetim dorasta. Widać, że nie jest to żaden potwór, ale twór kultury/nauki pozbawionej humanizmu. Który, odwołując się do socjobiologii, wzrasta w przekonaniu, że ludzkie zachowania nie różnią się od zwierzęcych i wszystko – także sumienie – można za pomocą inżynierii genetycznej modyfikować, ulepszać. Świat, w którym dorastają główni bohaterowie cechuje się chaotycznym, niekontrolowanym rozwojem, który wcale nie musiał doprowadzić do katastrofy. Widać głębokie nierówności społeczne, przewija się motyw kurczących się zasobów i coraz większej (w stosunku do tego) ilości gęb do wykarmienia coraz większym kosztem. Niemniej jednak ten świat dryfuje ku swojemu końcowi zbyt wolno. Ale człowiek dysponuje również narzędziami, które mogą ten konwulsyjny proces przyspieszyć. Po to, aby na jego miejsce mógł przyjść Nowy Człowiek – zbudowany w laboratorium, pozbawiony wad, wzmocniony tam, gdzie był słaby. Jednak nie nieśmiertelny – bo posiadający „wbudowany” termin ważności.

Nauki humanistyczne w tej powieści to droga kariery dla nieudaczników, którzy co najwyżej mogą pracować potem w mediach, czy agencjach reklamowych, jeśli mają szczęście. Takie same są ośrodki kształcenia – przechowalnie dla tych, którzy są zbyt mądrzy (i uposażeni), aby być biedakami, ale nie na tyle inteligentni, aby służyć swoją wiedzą korporacjom biotechnologicznym. Reszta ludzkości zamieszkuje plebsopolis – wielkie miasta, które są zbyt wielkie by szybko upaść. Naukowcy, współczesna elita równa lub aspirująca tej finansowej, mieszkają w wielkich kompleksach będących połączeniem luksusowych osiedli i kampusów technologicznych. Tam wykluwa się rewolucja i stamtąd też nadejdzie koniec ludzkości.

Zagładę czytelnik oglądać będzie z perspektywy przyszłości – nowego świata, na którym pozostanie główny bohater, Yeti – Jimmy i „potomkowie” Derkacza, nowi ludzie, prości, niewinni, ale i tragiczni: pozbawieni wiedzy, pozbawieni pragnień, sumień, wyższej uczuciowości, niewiele różniący się od zwierząt, bo w swoim rozwoju sprowadzeni do ich poziomu. A różniący się od nich wyglądem i czymś w rodzaju nowej inteligencji. Jednak nie zostali oni stworzeni po to, aby świat zaludnić i podporządkować. Ich nowa konstrukcja im to uniemożliwia, po to, aby nie powtórzyli błędów tej „starej”, zużytej ludzkości.

Powieść pozbawiona jest dydaktyzmu, choć bez wątpienia stanowi ostrzeżenie przed zabawą w boga przy pomocy nauki. Ukazuje zagrożenia wynikające ze sprowadzenia nauki do zestawu narzędzi do poprawiania czy kształtowania świata, bez humanistycznej wątpliwości bądź refleksji nad naturą wprowadzanych zmian. Ostrzega przed sprowadzaniem człowieka do zestawu genów, którymi można manipulować, wedle socjobiologicznych wyobrażeń.

Wznowienie powieści Atwood powinno być dla czytelników nie lada gratką, ponieważ daje szansę obcowania z literaturą niebanalną, atrakcyjnie ubraną w jeden z popkulturowych kostiumów. Do tego napisaną znakomicie – jest to proza bardzo przystępna, a będąca jednocześnie kopalnią refleksji i pomysłów. W tej recenzji przywołane zostały te, które wydały się najniżej podpisanemu najistotniejsze.

„Oryks i Derkacz” to pierwsza część trylogii. Pozostałe dwie ukażą się niebawem, w tym tom trzeci po raz pierwszy w Polsce. Jednak ta wydaje się być opowieścią fabularnie zamkniętą, kompletną. Nie waham się stwierdzić, że to jedna z tych powieści, które – niezależnie od tego czy przypadną do gustu – po prostu należy znać.



Autor: Roman Ochocki
Dodano: 2017-02-11 21:31:50
Komentarze
-Jeszcze nie ma komentarzy-
Komentuj


Artykuły

Plaża skamielin


 Zimny odczyt

 Wywiad z Anthonym Ryanem

 Pasje mojej miłości

 Ekshumacja aniołka

Recenzje

Brzezińska, Anna - "Mgła"


 Kay, Guy Gavriel - "Dawno temu blask"

 Lindgren, Torgny - "Legendy"

 Miles, Terry - "Rabbits"

 McCammon, Robert - "Królowa Bedlam"

 Simmons, Dan - "Czarne Góry"

 Sanderson, Brandon - "Yumi i malarz koszmarów"

 Bardugo, Leigh - "Wrota piekieł"

Fragmenty

 Mrozińska, Marta - "Jeleni sztylet"

 Brzezińska, Anna - "Mgła"

 Rothfuss, Patrick - "Wąska droga między pragnieniami"

 Clarke, Arthur C. & Lee, Gentry - "Ogród Ramy"

 Sablik, Tomasz - "Próba sił"

 Kagawa, Julie - "Żelazna córka"

 Pratchett, Terry - "Pociągnięcie pióra. Zaginione opowieści"

 Crouch, Blake - "Upgrade. Wyższy poziom"

Projekt i realizacja:sismedia.eu       Reklama     © 2004-2024 nast.pl     RSS      RSS