Młody rekrut, ginący pod Łomiankami podczas II wojny światowej, zanim zdąży poznać dorosłe życie. Grający pięknie na flecie przygłup z kujawskiej wsi, dawna modelka tracąca pamięć i poczucie sensu, opiekująca się sparaliżowanym mężem kobieta, chłopiec o zdeformowanej twarzy, postaci przenoszące się między czasami i miejscowościami. „Ślady” Jakuba Małeckiego nie są typowym zbiorem opowiadań. Każdy z tekstów stanowi osobną całość, zamkniętą historię, każdy ma własnych bohaterów i własne miejsce akcji (o czym później), ale głębię obrazu pozwalają zobaczyć dopiero wspólnie. Rozczłonkowaną strukturę odzwierciedlają też poszczególne opowiadania, pisane prostym językiem, ale budowane jak obrazki kalejdoskopu, pokazujące migawki z życia bohaterów i pozostawiane przez nie ślady.

Małecki zdaje się nie wierzyć w możliwość czy raczej realność motywowanych wewnętrznie osobistych przemian. Nie chodzi tu o naiwne psychologizowanie, a raczej o technikę narracyjną pokazującą bohaterów w różnych momentach życia jako te same (choć nie takie same) postacie. Rowerek, na którym jeździło się w dzieciństwie wróci w ostatnich chwilach życia, rozmowa w chwili poznania się zatonie w rozmowie ostatniej. Ślady zostaną. Wszystko jest tu rozbite i wszystko powiązane, a tematyka obyczajowa czy historyczna zawsze wcześniej czy później ustępuje zasadniczym kwestiom etycznym. Dużo tu rozważań o sprawach ostatecznych i choć nie bierze w nich udziału Bóg chrześcijański, to jego rolę przejmuje coś nieokreślonego, duch, obecność czy siła odpowiedzialna za ludzkie końce i im towarzysząca.

Ten ostatni element przywołuje na myśl niedawne powieści Szczepana Twardocha; poetyka wczesnych książek Małeckiego budziła czytelne skojarzenia z prozą Łukasza Orbitowskiego. W przypadku „Śladów” mamy jednak do czynienia z twórczością dojrzałą i w pełni samodzielną. Fantastyczne wątki wplecione w fabułę realistyczną do bólu (i to raczej do bólu serca) podkreślają uniwersalność opowiadanych historii, której nie przeczy osadzenie ich w konkretnych miejscach, uwypuklone towarzyszącymi każdemu tekstowi przedrukami mapek Wojskowego Instytutu Geograficznego. Warto przy okazji pochwalić SQN za całość edytorskiej strony wydania książki, przymykając oko na niezbyt fortunną, zwłaszcza w obliczu reszty strony graficznej, okładkę.

Świat się zaczyna, świat się kończy. Sens tego, co pomiędzy, kryje się w drobinkach, w pojedynczych obrazach, spotkaniach, słowach zostawiających ślady na całe życie. Autor mógłby śmiało cytować wieszcza: „Czy słyszałeś, to było do ciebie - powiedziałem ci o tobie i o mnie.” Świetna książka.