NAST.pl
 
Komiks
  Facebook
Facebook
 
Forum

  RSS RSS

 Strona główna     Zapowiedzi     Recenzje     Imprezy     Konkursy     Wywiady     Patronaty     Archiwum newsów     Artykuły i relacje     Biblioteka     Fragmenty     Galerie     Opowiadania     Redakcja     Zaprzyjaźnione strony   

Zaloguj się tutaj! | Rejestruj

Patronat

Le Guin, Ursula K. - "Lawinia" (wyd. 2023)

Miela, Agnieszka - "Krew Wilka"

Ukazały się

Kingfisher, T. - "Cierń"


 Howard, Robert E. - "Conan. Księga pierwsza"

 Lloyd Banwo, Ayanna - "Kiedy byłyśmy ptakami"

 Jadowska, Aneta - "Tajemnica domu Uklejów"

 Sablik, Tomasz - "Mój dom"

 Pilipiuk, Andrzej - "Czasy, które nadejdą"

 Szmidt, Robert J. - "Szczury Wrocławia. Dzielnica"

 Bordage, Pierre - "Paryż. Lewy brzeg"

Linki

Lem, Stanisław - "Katar" (WL)
Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie
Data wydania: Sierpień 2016
ISBN: 978-83-08-06182-4
Format: 123×197 mm
Liczba stron: 256
Cena: 29,90 zł



Lem, Stanisław - "Katar"

Na zdrowie


„Katar” to drugi, po „Śledztwie”, eksperyment Stanisława Lema z gatunkiem kryminału. Dużo późniejszy, bo z 1976 („Śledztwo” pierwszy raz zostało wydane 1959 roku), w pewnym sensie bardziej dojrzały, z pewnością zaś bardziej kryminalny niż jego poprzednik.

Jak pisałem w recenzji „Śledztwa”, Lem słusznie kojarzony jest z fantastyką naukową. Jeśli zatem brał się za inny gatunek, musiał mieć w tym pewien cel. Wydaje się, że w „Katarze” cel pozostał ten sam, co w „Śledztwie”: jest nim dekonstrukcja kryminału jako gatunku literackiego, co pociąga za sobą dekonstrukcję społecznych wzorców myślenia. Ale po kolei.

„Katar” to historia astronauty w stanie spoczynku, który miesza się w śledztwo dotyczące serii zgonów w neapolitańskim kurorcie. Wygląda na to, że zmarli popełnili samobójstwo, ale skala zjawiska i pewne cechy wspólne wydają się wskazywać na działanie osoby trzeciej. Ofiary łączy tytułowa dolegliwość, lecz katar to kiepski motyw zbrodni.

W przeciwieństwie do „Śledztwa”, tu sytuacja jest jasna, a przynajmniej nabiera jasności wraz z rozwojem fabuły. Tyle tylko, że rozwiązanie nie realizuje konwencji powieści detektywistycznej. Chodzi o to, że u podłoża tego typu literatury leży przywrócenie ładu społecznego, który uprzednio został zachwiany z powodu przestępstwa. Robi się to przez wskazanie sprawcy i jego ukaranie. Zatem literatura kryminalna opiera się na założeniu, że wina istnieje, jest intencjonalna, może zostać przypisana do sprawcy i tak dalej. W takiej powieści wszystko jest powiązane ciągiem przyczyn i skutków. Mało tego: powieść detektywistyczna projektuje cały świat wedle tych zasad. I na to nie zgadza się Lem.

Bo co, jeśli za serią zgonów nie stoi seryjny morderca, ale seryjny... przypadek? Co jeśli śmierć nie jest zachwianiem porządku a jedynie szczególnym układem chaosu? Czy w ten sposób nie doświadczymy kruchości i sztuczności ładu społecznego? Takie pytania stawia Lem w „Katarze”, wypełniając go rozważaniami filozoficznymi na temat struktury rzeczywistości, istoty prawdy czy przyszłości, ku której zmierza ludzkość.

Ze względu na rozważania pewnych teorii naukowych, bohatera-astronautę i pojawiające się w dalekim tle podróże kosmiczne, „Katar” określa się czasem jako kryminał z elementami SF. Nie jest to dobra kategoryzacja. Czytelnik szukający w tej powieści fantastyki naukowej będzie rozczarowany. W zasadzie czytelnik nastawiony na kryminał według współczesnych standardów gatunkowych też raczej się rozczaruje. „Katar” to bardzo dobra książka, tylko leżąca daleko od zwyczajnej literatury rozrywkowej. Pasuje na półkę gdzieś obok „Kosmosu” Gombrowicza, a nie wśród kosmicznych odysei czy szwedzkich kryminałów.



Autor: Aleksander Krukowski
Dodano: 2016-09-16 09:48:58
Komentarze
-Jeszcze nie ma komentarzy-
Komentuj


Artykuły

Plaża skamielin


 Zimny odczyt

 Wywiad z Anthonym Ryanem

 Pasje mojej miłości

 Ekshumacja aniołka

Recenzje

Hoyle, Fred - "Czarna chmura"


 Simmons, Dan - "Modlitwy do rozbitych kamieni. Czas wszystek, światy wszystkie. Miłość i śmierć"

 Brzezińska, Anna - "Mgła"

 Kay, Guy Gavriel - "Dawno temu blask"

 Lindgren, Torgny - "Legendy"

 Miles, Terry - "Rabbits"

 McCammon, Robert - "Królowa Bedlam"

 Simmons, Dan - "Czarne Góry"

Fragmenty

 Mara, Sunya - "Burza"

 Mrozińska, Marta - "Jeleni sztylet"

 Brzezińska, Anna - "Mgła"

 Rothfuss, Patrick - "Wąska droga między pragnieniami"

 Clarke, Arthur C. & Lee, Gentry - "Ogród Ramy"

 Sablik, Tomasz - "Próba sił"

 Kagawa, Julie - "Żelazna córka"

 Pratchett, Terry - "Pociągnięcie pióra. Zaginione opowieści"

Projekt i realizacja:sismedia.eu       Reklama     © 2004-2024 nast.pl     RSS      RSS