Andrzej Pilipiuk zalicza się do grona tych autorów, których twórczość kocha się lub nienawidzi. Lista oskarżeń jest długa i niezmienna od lat: wtórność, prymitywizm, niedostatki warsztatowe, jednego wszakże Wielkiemu Grafomanowi odmówić nie można – pomysłowości i sztuki snucia historii.

Punkt wyjścia jest zazwyczaj prosty; wystarczy zniszczona szachownica lub przypadkowo zakupiona ikona. Stare przedmioty, relikty przeszłości jakich wiele kryje się w zakamarkach strychu czy piwnicy tutaj stają się wrotami do innego, magicznego świata. Ten świat nie leży jednak za siedmioma górami, za siedmioma rzekami, ale istnieje tuż obok nas, niemal na wyciągnięcie ręki. Trzeba go tylko umieć dostrzec. Takimi wnikliwymi, ale i mimowolnymi poszukiwaczami są doktor Paweł Skórzewski i Robert Storm, bohaterowie „Reputacji”, najnowszego zbioru Andrzeja Pilipiuka.

Tytułowy utwór raz jeszcze wiedzie czytelników do norweskiego Bergen. Pomimo tego, że od historii opowiedzianej w „2586 kroków” upłynęło bez mała 30 lat, pewne rzeczy nie uległy zmianie. Lodowe pustkowia nadal kryją wiele tajemnic, których rozwiązanie tkwi w dawnych historiach. W pewnym sensie jest to opowiadanie-klamra, które spina dotychczasowe przygody doktora Skórzewskiego. Można zarzucić autorowi powielanie znanych schematów, ale lektura tekstu dostarcza sporej satysfakcji. Na szczególną uwagę zasługuje dobrze wygrany motyw pewnego wynalazku, który pełni rolę klasycznej „strzelby Czechowa”. Dobrze, że otwarte zakończenie opowiadania daje nadzieję na ciąg dalszy.

„Szachownica” to w pewnym sensie opowiadanie-paradoks – nie dzieje się w niej za wiele, ale chyba u żadnego innego pisarza opis renowacji starego przedmiotu nie byłby tak ciekawy, wręcz pasjonujący. W historiach o Robercie Stormie Wielki Grafoman osiąga mistrzostwo, które nie było mu dane w cyklu „Oko Jelenia” – niby zwykłe czynności stają się czymś quasi magicznym.

Podejrzewam, że lektura legendarnego notesu Andrzeja Pilipiuka, w którym zapisuje on pomysły przyszłych książek byłaby niezapomnianym przeżyciem. Póki co czytelnikom pozostaje cieszyć się tym, co wykorzystał już w opowiadaniach. Koncepcja „Hitlera w szklanej kuli” jest oryginalna – stary przedmiot kryje w swoim wnętrzu mikroświat zamieszkały przez żywego człowieka. Wyjaśnienie tej tajemnicy wiedzie przez cygańską magię, a także chińskich mieszkańców dawnej Warszawy. Szkoda tylko, że Pilipiuk kładzie nieco zbyt mocny nacisk na naszą rzeczywistość i prezentuje część własnych poglądów polityczno-społecznych. Magia gdzieś znika, a zakończenie rozczarowuje.

Błędów tych nie powtarza „Naszyjnik” – według mnie najjaśniejszy punkt zbioru. Kolejne przypadkowe znalezisko, w tym przypadku ikona, staje się przepustką do przygody życia, godnej samego Indiany Jonesa. Opowiadanie ma wszystkie elementy, za które kocha się Storma: zajmującą zagadkę, humorystyczny motyw wiecznej narzeczonej Marty, a nade wszystko klimat. Wielkim plusem jest także zakończenie. O ile nie raz, i nie dwa zdarzyło się Pilipiukowi popsuć wzorcowo prowadzone opowiadanie kiepskim finiszem, to w przypadku „Naszyjnika” stanowi on znakomitą puentę.

„Wielbłądzie mleko” to utwór nietypowy. Dwutorowa narracja – współczesne poszukiwania cygańskiego kociołka przeplatają się z dziejami prowincjonalnego cyrku z początku hitlerowskiej okupacji. Pilipiuk odtwarza tutaj kolejny fragment zapomnianej historii II wojny światowej, doprawiając wszystko szczyptą magii. Gdyby tylko opowiadaniu nie zabrakło tego nieuchwytnego czegoś, co powoduje, że dany utwór na dłużej pozostaje w pamięci.

„Reputacja” to kolejny udany „niewędrowyczowy” zbiór opowiadań Andrzeja Pilipiuka. Autor postawił w nim na pewniaków: dwóch sprawdzonych bohaterów Skórzewskiego i Storma – i był to doskonały pomysł. Na plus należałoby także zapisać fakt, że autor w wypadku recenzowanego zbioru postawił na jakość, a nie ilość. Może i pięć utworów to nie dużo, ale wyczuwa się w nich mnóstwo włożonej pracy. Oczywiście, że wciąż obecne pozostają stare grzechy, ale śledząc od początku karierę Pilipiuka, widać, jak daleką pisarską drogę przeszedł. „Reputację” czyta się po prostu świetnie i chciałoby się, żeby kolejny zbiór ukazał się jak najszybciej.