Czasami jest to tylko jedna ulica, innym razem osiedle lub cała dzielnica. Miejsce, które należy omijać szerokim łukiem, a już na pewno nie chodzić tam po zmroku. Miejsce, gdzie zwolnił czas, a życie od pokoleń toczy się wedle utartych zwyczajów. Tutaj dobrze się czują tylko „tubylcy”, a każdy obcy jest potencjalnym celem. Opiewana przez ulicznych bardów, a przeklinana przez stróżów prawa – taka jest też warszawska Praga.

„Opowieści praskie” Tomasza Bochińskiego to hołd złożony prawobrzeżnej części stolicy; zbiór dziewięciu zróżnicowanych opowiadań, które łączy warszawska dzielnica i jej mieszkańcy. Na kartach książki przenika się świat realny z magicznym, współczesność i historia, miłość konkuruje z nienawiścią. A nad wszystkim czuwa Śliczna Panna zwiastun niezwykłych wydarzeń.

Bo na Pradze zawsze coś się dzieje. Bardzo Zły prowadzi krucjatę przeciwko przestępcom, stary aparat telefoniczny łączy z przeszłością, a po ulicach przemykają powstańcze oddziały. Gdzieś obok wiara kroi frajera, ktoś obala flaszkę wódki, dzieciaki „rozmieniają” pięćdziesięciogroszówki. Jest pięknie, nieco nostalgicznie, a co najważniejsze: autentycznie – z opisów miejsc i postaci bije realizm. Co prawda nie miałem do tej pory okazji zbyt często gościć w Warszawie, ale jestem przekonany, że książka Bochińskiego świetnie sprawdziłaby się jako podręczny przewodnik po Pradze.

„Praskie opowieści” są niezwykłe także za sprawą kompozycji. Poszczególne historie przenikają się nawzajem, tworząc z pojedynczych wątków jeden barwny gobelin. Drugoplanowi bohaterzy jednych opowiadań niespodziewanie stają się postaciami wiodącymi kolejnych tekstów, a wspomniane, jakby od niechcenia, szczegóły nabierają nagle znaczenia. Dopełniają się wydarzenia, losy bohaterów, na jaw wychodzą skrywane tajemnice. Praga to bowiem nie tylko miejsce, ale jeden żywy organizm, w którego żyłach płynie krew jej mieszkańców, ich występki i odkupienie.

Książka Tomasza Bochińskiego to również wehikuł czasu. Pisana na przestrzeni wielu lat ukazuje zmiany zachodzące na Pradze. Na kartach książki umiera duch dawnej dzielnicy, odchodzą w zapomnienie zwyczaje i tradycja. Zmieniają się ludzie, wygląd ulic, wszędzie wdziera się nowe. Nie słyszymy już gwary, mrok rozjaśniają elektryczne lampy, chaos ustępuje porządkowi. I tylko Śliczna Panna niezmiennie nawiedza mieszkańców.

Pisząc utwór poświęcony danemu miastu, zawsze istnieje ryzyko, że otrzymamy dzieło hermetyczne, przeznaczone wąskiej grupie czytelników. W przypadku „Opowieści praskich” takie obawy są na szczęście bezpodstawne. Podejrzewam, że największą frajdę z czytania będą mieć mieszkańcy Warszawy, ale i pozostali nie powinni być zawiedzeni. „Praskie opowieści” to nostalgiczna podróż bez zbędnych sentymentów. Czasem smutna i gorzka, gdzie indziej pełna specyficznego ciepła i humoru. To książka, którą warto mieć w podręcznym księgozbiorze.