Ostatni tegoroczny numer „Czasu Fantastyki” to kawał solidnej, bardzo różnorodnej tematycznie lektury, z długim komiksem, cyklicznym omówieniem zagranicznej prasy, oraz zapowiedzią nowych autorów i ich tekstów na przyszły rok. Jedynym mankamentem jest stała bolączka magazynu – brak korekty. Lektura numeru pokazuje, że tekstów przed publikacją nikt nawet raz nie przeczytał. Bo nie wyobrażam sobie, by przy takich błędach możliwe było inne wyjaśnienie. Zapraszam do lektury omówienia.

Szkice pod postacią pięciu tekstów, w większości dobrze znanych autorów, zajmują ponad połowę zawartości numeru. Konrad T. Lewandowski („Skąd się biorą zmiany? Ontologiczny model rzeczywistości oparty na metafizyce dwóch aktów i jego implikacje”) po raz kolejny prezentuje czytelnikom swoje refleksje na temat filozofii, poruszając temat metafizycznej koncepcji świata i potencjalnego znaczenia, jakie mogłaby mieć w rozwoju nauk szczegółowych, takich jak fizyka, czy astronomia. Autor prezentuje też własny model metafizyczny i powraca w nim do sformułowanej przez siebie Zasady Zachowania Wolnej Woli. Tekst pomimo skomplikowania poruszanej tematyki w większości jest całkiem przystępny, choć bywają fragmenty wymagające dużego skupienia. Bardzo lubię filozofowanie w wydaniu Lewandowskiego, czemu nie raz dawałem wyraz w omówieniach i także tym razem polecam lekturę jego szkicu, który choć nienajlepszy w dorobku zawiera interesujące wnioski i spostrzeżenia.

Iwona Michałowska-Gabrych („W jakim języku myśli tłumacz?”) zwraca uwagę na trudności w pracy tłumacza i uzmysławia, w jak dużym stopniu odbiór zagranicznej książki zależy od jakości tłumaczenia. W tekście znajdziemy przykłady najczęstszych barier do pokonania, często popełniane błędy, jak i propozycje ich naprawy. Po lekturze można dojść do wniosku, że nazwiska tłumaczy powinny być bardziej eksponowane. Jaga Rydzewska („Futurologia islamu. Księżyc rośnie, Księżyc maleje 4/4”) kończy swój monumentalny, towarzyszący czytelnikom „Czasu Fantastyki” przez cały rok bardzo wnikliwy i interesujący cykl o związkach islamu i fantastyki, w różnych ujęciach, od literatury, przez prawo, na religii sensu stricto kończąc. Krzysztof Sokołowski („Sztuka czysto amerykańska… czyli 3/3 Kinga”) podejmuje temat ekranizacji książek Stephena Kinga i próbuje wskazać mniej i bardziej udane sposoby potraktowania przez reżyserów dzieł tego płodnego pisarza, oraz ich konsekwencje. Z tekstu można się też dowiedzieć, co zdaniem jego autora jest w Kingu najbardziej kingowskie. Andrzej Zimniak („Klikasz czy myślisz?”) zastanawia się nad wpływem technologii, w postaci powszechnej dostępności nieograniczonej ilości informacji z internetu, oraz coraz wymyślniejszych i poręczniejszych urządzeń dostępu do sieci – na zasób wiedzy, erudycję oraz umiejętność jej wykorzystania przez młode pokolenia. Autor, jak sam podkreśla, stara się nie oceniać i nie porównywać „dziś” z „wczoraj”, ale z przytaczanych przez niego anegdot i komentarzy sądzę, że mu się to nie udało.

W dziale „Rozmowy” krótki i wykorzystujący dość standardowe pytania wywiad z Peterem Wattsem („Nikt nie chciał kupić Ślepowidzenia”, pytał Konrad Rataj) oraz ciekawsza relacja Filipa Haki („Wehikuł czasu na Bednarskiej 2/4”) z edukacyjno-rozrywkowego projektu, przypominającego LARPA, poświęconego rocznicy stanu wojennego. Bardzo dobra inicjatywa, której warto przyjrzeć się bliżej.

Wśród felietonistów znajdziemy Jacka Dukaja („Kłamstwo was wyzwoli”), snującego refleksje na temat definicji prawdy przy okazji dość wnikliwej oceny książki „Embassytown” Miéville’a, przy czym warto podkreślić, że jest to Dukaj błyskotliwy, a jednocześnie przystępny. Michał Cetnarowski („Jęczmyk ante portas”) omawia najnowszą książkę Lecha Jęczmyka („Dlaczego toniemy, czyli jeszcze nowsze Średniowiecze”), jednocześnie chwaląc wartościowe przemyślenia autora i wskazując przyczyny, dla których książka spotka się z falą krytyki. Jeżeli jeszcze nie mieliście okazji zetknąć się z poglądami Jęczmyka – lektura obowiązkowa. Jakub Ostromęcki („Obraz dziejów z kinem jako Lucyferem") recenzuje „Miraż” Zbigniewa Wojnarowskiego, jako książkę dość trudną w odbiorze, lecz pełną obrazów, historii, znaczeń, stawiającą ważne pytania, a jednocześnie bardzo ponurą, tak jak okupacyjne i zniewolone powojenną historią Polski czasy. Wchodzącą w skład książki „Seksbombę” można już było przeczytać w „Fantastyce – wydaniu specjalnym” nr 01/2011.

Krzysztof Głuch („Rozważania o uciekaniu z piekła i dawaniu wiary”) bierze na warsztat postaci polskich uciekinierów-literatów Antoniego Ferdynanda Ossendowskiego, Sławomira Rawicza i Witolda Glińskiego przedstawiając skomplikowane losy tych postaci i różne teorie na temat wiarygodności ich relacji i tego, czy i kto tak naprawdę uciekał z Syberii. Arkadiusz Grzegorzak („Jak elektroniczne papierosy 2011 – zły, 2012 – dobry?”) podsumowuje filmowy rok 2011 i snuje przewidywania na temat hitów roku 2012, oraz – w innym miejscu („Szybciej niż światło”) – prezentuje szokujące odkrycie naukowców z CERN (Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych), które w przypadku potwierdzenia może umożliwić nawet podróże w czasie, a przynajmniej wywrócić do góry nogami dużą część obecnej wiedzy naukowej. W końcu – Michał „Chudy” Chudoliński („Spoilery – pożytek czy utrapienie?”) zastanawia się nad fenomenem spoilerów i ich potencjalną rolą w marketingu.