Można narzekać, kręcić nosem, próbować bagatelizować, ale fakt pozostanie faktem: w ciągu 10 lat Jakub Wędrowycz stał się jedną z ikon polskiej literatury popularnej. Zaczynał skromnie, jeszcze w latach 90., w ś.p. „Feniksie”, aby dziesięć lat temu za sprawą Fabryki Słów szturmem zawojować księgarskie półki. Nie będzie chyba przesadnym stwierdzenie, że to właśnie egzorcyście-amatorowi Andrzej Pilipiuk zawdzięcza pozycję jednego z najpopularniejszych pisarzy w Polsce, a lublińskie wydawnictwo miano potentata polskiej fantastyki.

Od czasu premiery „Kronik Jakuba Wędrowycza” ukazały się jeszcze trzy zbiory opowiadań o bimbrowniku z Wojsławic, a także dwie mini powieści. Z poziomem bywało różnie. Obok tekstów naprawdę dobrych („Hotel pod łupieżcą”, „Zagadka Kuby Rozpruwacza”) zdarzały się naprawdę słabe („Kostucha”, „Zamek”); jako nieudany należy potraktować eksperyment z dłuższą formą („Pola Trzcin”). A jak na ich tle sprawdza się „Dobić dziada”?

Biorąc pod uwagę tylko i wyłącznie sam pomysł wydawniczy – awangardowo. W końcu nie codziennie w nasze ręce trafia książka połączona z komiksem. Do tego dochodzi jakość wydania: lakierowana okładka, kredowy papier w części rysunkowej, stylizacja na gazetę w segmencie literackim. Zastanawia tylko, moim zdaniem chybiony, pomysł na równoczesne zestawieniu komiksów i opowiadań, które stały się podstawą ich scenariusza. Biorąc pod uwagę liczbę kilkudziesięciu tekstów o Jakubie, ta swoista „powtórka z rozrywki” w obrębie jednego albumu nie jest najlepszym rozwiązaniem. Tym bardziej, że porównanie obu form wypada zdecydowanie na niekorzyść komiksu.

Od razu chciałbym zaznaczyć – Andrzej Łaski jako grafik sprawdził się w stu procentach. Ciut „przerysowane”, pozbawione zbędnych detali rysunki idealnie oddają klimat opowiadań Pilipiuka. Do tego, zgodne z literackim pierwowzorem, postaci głównych bohaterów: gumofilce, rosyjska „papacha”, przepity wyraz twarzy – wszystko na miejscu. Czy można chcieć więcej? Tak, dobrego scenariusza, a ten w kilku miejscach szwankuje. Widać to najbardziej, kiedy Łaski wprowadza istotne zmiany w stosunku do pierwowzoru lub „przycina” opowiadania, by łatwiej dały się przerobić na rysunki. Słabo wypada motyw sądowy, zwłaszcza „wizyta” w umyśle posterunkowego Birskiego, sporo straciła na atrakcyjności również okaleczona o wątki poboczne „Reprywatyzacja”.

Pewne uwagi można mieć także w stosunku do części literackiej. Największym minusem jest sam dobór tekstów – spodziewałem się raczej składanki „the best of”, tymczasem zamieszczone teksty, oprócz „Czortka”, są dobrane „pod komiks”. Owszem, są reprezentatywne dla przygód Jakuba Wedrowycza, ale bez trudu na ich miejsce można by znaleźć inne, lepsze. Kolejna uwaga – jeśli mamy do czynienia z tak ekskluzywnym wydaniem, warto się postarać o premierowe teksty, a tych poza „Hrabią” nie uświadczymy. Cieszą dodatki, ogłoszenia, książka kucharska, horoskop, ale na potrzeby „Dobić dziada” przydałaby się ich aktualizacja. No i ciut za dużo w tym wszystkim autoreklamy Fabryki Słów: historia wydawnictwa, opisy książek, plakat zapraszający do zakupów w firmowym sklepie.

Czy „Dobić dziada” jest warte swojej wysokiej ceny? Nie ma co się oszukiwać – album jest skierowany głównie do miłośników Jakuba Wędrowycza i im mogę polecić to wydawnictwo w ciemno. Wprawdzie nowych tekstów jest tu jak na lekarstwo, ale komiksowa wersja przygód ich ulubieńca powinna im to zrekompensować. No i zawsze mogą się pochwalić pięknie wydaną książką, której pozazdrości nie jeden miłośnik „literatury wyższego sortu”. Pozostałym, szczególnie tym, którzy dopiero zaczynają przygodę z twórczością Andrzeja Pilipiuka, proponowałbym zainwestowanie pieniędzy w poprzednie tomy cyklu.