Pierwszy tegoroczny numer „Czasu Fantastyki” prezentuje się naprawdę nieźle. Połowa numeru to teksty, które czyta się wyśmienicie, wnoszące coś sobą i po prostu bardzo smakowite. Nawet komiks przypadł mi do gustu, co dotąd zdarzało się jedynie sporadycznie. Pozostałe artykuły, z wyjątkiem dosłownie dwóch¹⁾ , to teksty również na poziomie, choć szybko znikające z pamięci.

Poniżej kilka słów o tych najlepszych z najlepszych.

Obchodzący w styczniu 75. urodziny Lech Jęczmyk²⁾ zaprasza do zwiedzania światów, które przeminęły, opowiadając osobiście, błyskotliwie, miejscami z humorem, a gdzie indziej z refleksją o czasach sprzed wojny, późniejszej zawierusze i latach Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Interesującym uzupełnieniem fragmentów wspomnień Jęczmyka jest szkic Krzysztofa Sokołowskiego³⁾ , opowiadającego o Jęczmyku i wskazującego pewne tropy w książce „Trzy końce historii, czyli Nowe Średniowiecze” Jęczmyka, którymi warto podążyć.

Konrad Godlewski⁴⁾ przypomina okoliczności śmierci Bruce’a Lee i idąc tropem narosłych wokół niej domysłów i plotek opowiada o mitycznej technice wibrującej dłoni, podobno znanej największym mistrzom kung fu, pozwalającej jednym nieznacznym ciosem spowodować śmierć człowieka oddaloną w czasie nawet o kilka miesięcy. Autor stara się też odpowiedzieć na pytanie: co zabiło Bruce’a i czy technika wibrującej dłoni w ogóle istnieje.

Pierwsza z planowanych czterech części szkicu Jagi Rydzewskiej⁵⁾ przenosi czytelnika w świat islamu, opowiadając o jego symbolach i ich korzeniach, różnicach między fantastyką islamską a muzułmańską, poszukując ich przykładów w literaturze, wyjaśniając rolę i wybrane zapisy szariatu. Rydzewska stara się ukazać islam takim, jakim jest, a obraz ten miejscami dalece odbiega od jego powszechnego wizerunku. Dla mnie zdecydowanie tekst numeru, poszerzający horyzonty.

Wywiad z Dariuszem Filarem⁶⁾ , autorem, publicystą, profesorem i ekonomistą, przeprowadzony przez Marka Żelkowskiego to interesujący zapis rozmowy o początkach pisarskiej kariery, debiucie, procesie twórczym, książkach czy inspiracjach. Jednak to także rozmowa o czasach minionego ustroju, problemach z cenzurą, znajomościach w środowisku, które bywały bardzo pomocne, oraz udziale w wydarzeniach sierpnia 1980 r. Pytania właściwie powtarzalne, ale odpowiedzi w większości interesujące i dlatego wywiad warto przeczytać.

W dziale felietonów Michał Cetnarowski⁷⁾ z przenikliwością, do której zdążył już przyzwyczaić czytelników „Czasu Fantastyki” prowadzi rozważania wokół powieści „Rzeka bogów” McDonalda i „Teranezji” Egana. Z kolei Jacek Dukaj⁸⁾ bierze na warsztat inną książkę Egana – „Zendegi”, i pokazuje, że potrafi pisać równie inteligentnie bez użycia wygimnastykowanego na siłę języka, którego przykład można znaleźć w poprzednim numerze. Zresztą tekst Dukaja⁹⁾ z poprzedniego numeru, będący polemiką ze szkicem Szostaka¹⁰⁾ na temat jego autorskiej wizji fantasy doczekał się w najnowszym numerze krytyki ze strony Teresy Reśniewskiej¹¹⁾. Solidny i konstruktywnie krytyczny artykuł czyta się z przyjemnością, a argumenty których używa autorka inspirująco włączają się do swobodnego dialogu Dukaja z Szostakiem. Na zakończenie – Arkadiusz Grzegorzak przytacza anegdoty o skrajnym fanowstwie, z jakim można zetknąć się na zachodzie. Zwłaszcza o tzw. one-man-show, czyli odgrywaniu scen ulubionych filmów w pojedynkę. Przytacza i zwięźle komentuje. Ku przestrodze?

Jeżeli kwartalnik kupujecie wyrywkowo, zróbcie to właśnie teraz. Ten numer zdecydowanie zasługuje na uwagę i wnikliwą lekturę. Może nawet sprowokuje jakieś ożywcze dyskusje? Jeżeli nie w szeroko pojętym środowisku, to może chociaż wśród znajomych, przy piwie? Tak czy inaczej przeczytać warto – polecam.

---

¹⁾ Jedynie „Jeszcze Nowsze Średniowiecze”, s. 3 Jęczmyka oraz „Pani Śmierć. Słowiańskie hipostazy w fantastyce”, s. 18 Elżbiety Żukowskiej wprowadzają nieco zamieszania do naprawdę dobrego numeru magazynu.

²⁾ „Światło i dźwięk”, s. 6

³⁾ „Rozrywka zwana myśleniem”, s. 12

⁴⁾ „Wibrująca pięść, czyli zły dotyk Azjaty”, s. 15

⁵⁾ „Księżyc rośnie, księżyc maleje, czyli fantastyczno-feministyczne spojrzenie na islam”, s. 22

⁶⁾ „Samo bycie znanym to trochę mało”, s. 37

⁷⁾ „Rozpoznanie walką”, s. 50

⁸⁾ „Powrót z przyszłości”, s. 52

⁹⁾ „Ten typ tak ma”, s. 46 [w: „Czas Fantastyki” nr 4 (25) 2010]

¹⁰⁾ „Po co fantasy realizm?”, s. 10 [w: „Czas Fantastyki” nr 4 (25) 2010]

¹¹⁾ „Literatura, osobowość, mity...”, s. 57