Tegoroczne wydanie „Kroków w nieznane”, jedynej na rynku cyklicznej antologii zagranicznej prozy, przyciąga nie ilością tekstów (tylko jedenaście, najmniej od czasu reaktywacji), a ich obszernością. W dodatku w wyborze Mirka Obarskiego pojawiły się w przeważającej liczbie utwory autorów znanych i cenionych. Tym razem więc obyło się bez tytułowej wyprawy w nieznane, gdyż debiutantów na naszym rynku jest w zbiorze bardzo niewielu; natomiast bardziej znani autorzy, może poza Charlesem Strossem i Ianem R. MacLeodem, realizują się w konwencjach dosyć typowych dla ich twórczości – co oczywiście nie należy rozpatrywać w kategoriach zarzutu. Autorzy, zarówno znani, jak i debiutanci, poruszają się po znanych i popularnych (i to nie tylko ostatnimi czasy) tematach, takich jak religia, genetyka czy robotyka, a życia tekstom dodają uczucia wykwitające w nawet najbardziej nietypowych miejscach.

Do nowych twarzy, nieznanych jeszcze w Polsce, zaliczyć należy Felicity Shoulders, Willa McIntosha oraz Julię Zonis, jedyną w wyborze reprezentantkę wschodniej prozy. Teksty całej trójki wypadły zupełnie nieźle, chociaż w ich przypadku nie może być mowy o oszałamiającym debiucie; jeżeli zaprezentowane teksty stanowią reprezentatywny przykład ich twórczości, nie wróżę im zdobycia polskiego czytelnika. Największe szanse ma chyba Shoulders, która w praktycznie niefantastycznej (zresztą nie ona jedna balansuje na krawędzi gatunków) „Warunkowej miłości” tworzy ciekawą mieszankę etyki i uczuć. Przyjemnie czyta się również „Mrożoną pannę młodą” McIntosha (nieodparcie kojarzącą się z filmem Burtona), która to, mimo dosyć zabawnego tytułu, jest tekstem całkiem poważnym i pomysłowym, chociaż nieco pozbawionym zębów; a potencjał ku temu był. Wydaje się, że liczne wyróżnienia, jakie zebrało opowiadanie, były nieco na wyrost. Najsłabiej z debiutantów wypadła Zonis z „Me-gi-do”, w którym nie do końca udało się autorce powiązać poszczególne elementy fabularno-scenograficzne, przez co tekst sprawia wrażenie z jednej strony przeładowanego, a z drugiej nieco pozbawionego literackiego mięsa.

Jak zostało wyżej wspomniane, w nieco nietypowej roli zaprezentował się Stross nowelą „Betonowa dżungla” z nieznanego do tej pory w Polsce cyklu „Pralnia”. Jest to swego rodzaju urban fantasy ze szpiegowską, sensacyjną fabułą, podlaną humorem. Stross krzyżuje „Na tropie jednorożca” Mike’a Resnicka z przygodami Jamesa Bonda, ale efekt jest raczej przeciętny; twarde science fiction wychodzi mu znacznie lepiej. Dla odmiany MacLeod bez problemu odnalazł się w realiach II wojny światowej i stworzył bardzo dobre (i, w zależności od punktu widzenia, niefantastyczne) opowiadanie o ścieraniu się szczęścia i pecha, pod postacią pilota RAFu oraz dziewczyny pracującej w bazie lotniczej.

Jedynym ukłonem w stronę konwencji horroru w antologii jest opowiadanie Petera Wattsa „Rzeczy”. Czytelnik odnajdzie tu znane chociażby ze „Ślepowidzenia” elementy (np. podbudowa naukowa z dziedziny biologii), ale genezy fabuły należy upatrywać gdzie indziej. Autor przerabia film „Coś”, tworząc narrację z punktu widzenia kosmicznego przybysza. Po raz kolejny Watts stara się zaprezentować obcą psychikę i biologię. Efekt nie jest tak oszałamiający, jak w przywołanej powyżej powieści, ale udany.

Nowela innego pisarza znanego z „Uczty Wyobraźni” – Iana McDonalda – również nawiązuje, tym razem bezpośrednio, do opublikowanej w serii powieści. „Wisznu w Kocim Cyrku” nie dość, że dzieje się w tym samym świecie co „Rzeka bogów” (podobnie jak opublikowane w „Krokach w nieznane 2009” opowiadanie „Mała bogini”), to dodatkowo stanowi jego dopełnienie, a także kontynuację niektórych wątków. Na szczęście tekst uderza w inne tony, więc nie ma mowy o serwowaniu po raz kolejny tego samego dania.

W poprzednim tomie zostało opublikowane również opowiadanie Rachel Swirsky „Zaślubiny ze słońcem”, traktowało o niedopasowanej miłości... zamieszczone w tegorocznej edycji „Eros, filie, agape” poniekąd również traktuje o tej tematyce, w sposób jednakże znacznie bogatszy i poważniejszy; finalna konkluzja jest jednakże inna, a całość sprawia znacznie silniejsze wrażenie, mimo dosyć banalnych założeń wejściowych.

„Boże napędy” Johna Scalziego można zakwalifikować jako space operę, chociaż trochę nietypową; na pewno bardziej oryginalną niż powieściowy cykl tego autora, rozpoczynający się od „Wojny starego człowieka”. Jest to również jeden z najbardziej rozrywkowych tekstów w antologii. Dla odmiany „Boża Maszyneria” Teda Kosmatki to jeden z bardziej poważnych utworów zbioru, poruszający kwestie związane z etyką nauki i więzami rodzinnymi. Być może tekst nie działa tak silnie na czytelnika jak dwa wcześniejsze opowiadania Kosmatki opublikowane w „Krokach w nieznane”, ale pozostaje w pamięci.

Ostatnim tekstem w antologii jest nowela „Cykl życia oprogramowania” Teda Chianga. Wychodząc od prostego pomysłu, wcale zresztą nienowego, autor potrafi stworzyć wciągającą i porywającą historię. Prawdopodobnie u podstaw pomysłu leżała popularność tamagotchi i innych elektronicznych zwierzątek, ale Chiang pociągnął historię dalej, wykraczając poza te zjawiska. Jest to świetnie napisany i pełen celnych spostrzeżeń utwór.

W przedmowie Obarski wysnuwa tezę, iż dobrze się stało, że fantastyka wróciła z kosmosu na Ziemię, zajmując się sprawami dotyczącymi człowieka. Bez wątpienia ma rację, ale w swych poszukiwaniach opowiadań potwierdzających tezę zabrnął za daleko, prezentując opowiadania w dużej mierze powtarzające problematykę i ujęcia obecne w fantastyce od lat, na długo przed przywoływanym powrotem z gwiazd. Dlatego „Kroki w nieznane 2010” oferują przede wszystkim żeglugę po spokojnych, dobrze znanych wodach, bez większych wzburzeń. Lektura antologii przynosi zadowolenie, ale brakuje jej tej odrobiny pikanterii, która towarzyszy odkrywaniu nieznanego. Było to zauważalne w poprzednim tomie redagowanym przez Obarskiego, ale tym razem zabrakło też nieco różnorodności.