„Demony” na przemian intrygują i rozczarowują, a finalnie pozostawiają czytelnikowi kłębek ambiwalentnych odczuć.
Umiejętność straszenia, wbrew pozorom, należy do rzadkości nawet wśród autorów pisujących horrory. Nieczęsto udaje im się wywołać u czytelnika autentyczne dreszcze. W zdecydowanej większości przypadków amatorzy literatury grozy ukontentowani są mglistym uczuciem niepokoju i kilkoma nieznacznymi, zupełnie niegroźnymi dla zdrowia, skokami ciśnienia tętniczego.
Łukasz Śmigiel w swoim debiutanckim zbiorze opowiadań udowadnia kilkoma scenami, że straszyć potrafi, przynajmniej na poziomie wymaganym u autora popularnego czytadła z dreszczykiem. Udaje mu się stworzyć sytuacje autentycznego napięcia. Chlubny to wyjątek wśród licznych debiutantów, którzy, owszem, straszą, ale nie zawsze w sposób, o którym mowa.
Ale, choć w piórze Śmigla drzemie pewien potencjał, jego pisarstwo przegrywa na innych frontach. Rzecz najważniejsza – choć „Demony” zawierają 12 opowiadań, nie opowiadają żadnej historii, której byśmy wcześniej nie znali. Autor często powiela schematy, gatunkowe klisze, obrazki podpatrzone w filmowych horrorach klasy B. Co najsmutniejsze – sztampą i makabreską Łukasz Śmigiel zamordował kilka pomysłów i obrazów, które miały zadatki na oryginalność.
Problem Śmigla polega bowiem na tym, że nawet gdy zaczyna intrygującą opowieść (jak choćby Imago albo Bohater 1916) i doskonale buduje napięcie (jak w kilku scenach Wesołych drzew), koniec końców zawsze sięga po zużyte klisze. Po ciekawym początku przychodzi puenta w postaci faceta, który kroi wszystkich na kawałki. Liczba dekapitacji, odpiłowanych kończyn i aktów seksualnych, do których dochodzi na kartach „Demonów” wystarczyłaby większości pisarzy na dożywotnie obdzielenie tworzonych fabuł.
Autor po wielokroć przekracza granicę dzielącą makabrę od groteski, do cna rozwiewając klimat, który pracowicie budował. A to nie koniec, bo kreśląc mordercę, który żuje odcięty palec swej ofiary, tudzież szkicując zawsze chętną sekretarkę o fizjonomii gwiazdy porno, Śmigiel przekracza kolejne granice – taktownego żartu, dobrego smaku i zwyczajnego infantylizmu. Całe „Demony” to przede wszystkim opowieść o roztrwonionym potencjale.
Zbiorowi Śmigla daleko do „Księgi jesiennych demonów” Grzędowicza. Gdyby Grzędowicz nabawił się twórczej niemocy, a Śmigiel szlifował styl i staranniej dobierał inspiracje, obaj autorzy mogliby się kiedyś zamienić miejscami. Tymczasem: „Demony” Śmigla kontra jesienne demony – 0:1.
Autor:
Krzysztof Pochmara
Dodano: 2008-10-09 22:04:28
Sortuj: od najstarszego | od najnowszego
Mateuszgroza - 10:51 13-10-2008
Książka przeczytana i wszystko fajnie, rozrywkowa lektura z pomysłami w stylu wcześniejszych tekstów Śmigla. Po przeczytaniu recenzji zastanawia mnie tylko jedno. Powód porównania do Grzędowicza? Demony można porównywać do Gaimana, to Ok, ale z Jesiennymi Demonami nie mają wspólnego nic poza częścią tytułu. Irytuje mnie też zarzut o tak zwane klisze... Demony to typowa literatura popularna, na całkiem niezłym poziomie, to nie żaden klasyk, ale wporzo rozrywka. Nawet jeśli klisze się pojawiają, to autor zawsze pokazuje znany temat od nowej, nietypowej strony. Tak mnie naszło do przemyśleń. Bardzo ostra ocena nie przekłada się na radochę z lektury.
Stewart, Andrea - "Cesarzowa kości"
