C. J. Cherryh jest jedną z ciekawszych autorek literatury fantastycznej. Chyba największą zaletę jej pisarstwa stanowi umiejętność tworzenia bardzo przekonujących kreacji świata obcych, który charakteryzuje się nieporównywalnie większym stopniem skomplikowania i złożoności, niż u innych twórców. Różnice pomiędzy ludźmi a obcymi są wyraźnie zarysowane na wielu płaszczyznach, przy czym autorka wiele uwagi poświęca przedstawieniu życia wewnętrznego bohaterów, ich problemów emocjonalnych i moralnych wynikłych z kontaktów z obcą cywilizacją. Cherryh pisze dużo i w szybkim tempie, co niestety nie pozostaje bez wpływu na poziom utworów. Obok naprawdę ciekawych, godnych polecenia pozycji nierzadko zdarzają się "wypadki przy pracy". Spośród książek, które do tej pory ukazały się w Polsce (a jest to zaledwie niewielka część) za najlepsze uważam: cykl "Przybysz" (oficyna MAG poprzestała na wydaniu 4 części), "Punkt potrójny", "Stację Podspodzie" i trylogię "Cyteen". Dwa ostatnie tytuły zdobyły swego czasu nagrodę Hugo.

"40000 na Gehennie" zostało zaliczone w skład cyklu Unia/Sojusz, ale książkę można czytać bez znajomości pozostałych, ponieważ stanowi samodzielną powieść - jedynie bardzo luźno nawiązującą do wcześniejszych wydarzeń. Na jedną z planet należącą do Sojuszu, Unia wysyła w misji dywersyjnej 40000 klonów pod nadzorem niewielkiej grupy personelu. Głównym celem jest kolonizacja, a następnie doprowadzenie do przeludnienia i ekologicznej degradacji planety. Wkrótce po przybyciu na miejsce okazuje się, że panujące na niej warunki są o wiele trudniejsze, niż początkowo zakładano. Ciężki klimat oraz agresywne zachowanie wielkich i inteligentnych jaszczurów, które nie pozwalają przybyszom bezkarnie wkraczać na swoje terytoria od samego początku przysparzają mnóstwa problemów i stawiają pod dużym znakiem zapytania powodzenie planu. Dowództwo Unii z góry spisuje wszystkich uczestników wyprawy na straty i pozostawia bez żadnej pomocy. Koloniści muszą zatem samodzielnie toczyć walkę o przeżycie na nieludzkiej ziemi, która zostaje nazwana Gehenną. Większość hipnotaśm mająca posłużyć do "wyprodukowania" kolejnych posłusznych i ślepo oddanych klonów ulega zniszczeniu. Wielu potomków azich nie poddawanych procesowi stałej indoktrynacji, nie pozwala sobą manipulować i stopniowo coraz więcej z nich decyduje się na życie poza bazą. Niedługo potem ginie cały personel nadzorujący. Czy nowym pokoleniom uda się stworzyć nową cywilizację?

"40000 na Gehennie" w porównaniu z największymi dokonaniami C.J. Cherryh wypada mizernie. Początek książki jest interesujący i pozwalał mieć nadzieję na coś więcej, niestety im dalej rozwijała się fabuła, tym byłem coraz bardziej rozczarowany. Pod względem budowy utwór przypomina coś na kształt pamiętnika, w którym zostały zapisane najważniejsze wydarzenia, więc siłą rzeczy posiada wartką akcję. Postacie nie budzą żadnych emocji, bo szybko znikają z pola widzenia, a ich miejsce zajmują następni. Głównym bohaterem powieści jest bowiem ogólnie pojęta zbiorowość tocząca walkę o przetrwanie na przestrzeni kilku pokoleń, to ona jest na pierwszym planie, a nie pojedyńcze osoby. Rolę obdarzonych inteligencją obcych odgrywają kilkumetrowe jaszczury, co delikatnie mówiąc wydaje się pomysłem niezbyt przekonującym, nie tylko pod względem koncepcyjnym, ale i realizacyjnym. Po autorce nagrodzonej wieloma prestiżowymi wyróżnieniami spodziewałem się znacznie większej inwencji. Wiele do życzenia pozostawia również dość sztampowe zakończenie budzące skojarzenia z naciąganymi rozwiązaniami znanymi z hollywoodzkich filmów.

"40000 na Gehennie" uważam za przeciętną powieść s-f. Zważywszy na stosunek jakości do ceny, nie sądzę, żeby jej zakup był opłacalny, choć być może zagorzali miłośnicy twórczości C.J. Cherryh będą przeciwnego zdania.