Arivald z Wybrzeża to, obok Mordimera, chyba najbardziej znana postać wymyślona przez Jacka Piekarę. Po raz pierwszy sympatyczny mag pojawił się w opowiadaniu „To co najważniejsze” na łamach miesięcznika „Fenix” w 1992 roku, aby od tej pory regularnie gościć na łamach czasopism i książek¹⁾.

Kim jest Arivald? To samozwańczy mag, który dzięki wrodzonemu sprytowi, sile fizycznej, ale i mocnej głowie do trunków jest w stanie rozwiązać każdy problem - a tych autor mu nie szczędzi. Odparcie najazdu piratów, pokonanie wampira czy sprawdzenie, co w krasnoludzkiej kopalni piszczy – to tylko czubek góry lodowej. Nie mamy do czynienia z fantasy pisaną „na serio”. Opowiadania o Arivaldzie to, oprócz nieprawdopodobnych przygód maga, przede wszystkim duża dawka humoru. Największą frajdę daje odnajdywanie nawiązań do klasyków gatunku (Tolkien, ale i Sapkowski), a także opisy działania lub powstania czarów. Chociażby takie zaklęcie teleportacyjne Gaussa, które powstało z bardzo prozaicznej przyczyny – umożliwiało jego twórcy wymykanie się na piwo i dziewki. Do tego mnóstwo barwnych dialogów, a także zabawa z konwencją fantasy.

„Ani słowa prawdy” oferuje czytelnikowi sporo dobrej zabawy, będąc równocześnie okazją do prześledzenia jak literacko rozwijał się Piekara, a także jak zmieniała się jego koncepcja wobec cyklu – bądź co bądź poszczególne opowiadania dzieli prawie dziesięć lat. Tak jak już wspomniałem początkowo Arivald to nieudacznik, który jedynie swoją inteligencja tuszuje braki w magicznych arkanach. Z czasem staje się coraz potężniejszym czarodziejem, a kolejne problemy, z którymi przychodzi mu się zmierzyć, dotyczą losów nie jednego państwa, ale całego universum. Widać w tym paralelę do cyklu o Mordimerze. Tam również początkowo autor bardzo oszczędnie dawkował informacje o świecie i dopiero z czasem zaczął ujawniać szczegóły. O ile jednak w wypadku przygód inkwizytora był to duży plus, tutaj mam pewne wątpliwości. Porównując kolejne utwory, widać, jak mocno zmienia się ich charakter – ulatuje gdzieś lekkość i humor, a całość sprawia wrażenie pisanej bardziej na serio. Pojawiają się nagle nieznane krainy, dowiadujemy się o ciągnącej się latami wojnie, o której do tej pory nikt nie wspominał. Co gorsza ta zmiana powoduje, że główny bohater przemienia się z rubasznego maga w tajnego agenta niewahającego się zabić wroga. W jego działaniach nie ma miejsca na subtelność czy spryt – w wypadku zagrożenia Arivald macha swoją magiczną różdżką i rozwiązuje problem.

Nie zmienia to jednak postaci rzeczy, że „Ani słowa prawdy” to jedna z najlepszych polskich książek fantasy. Kolejne przygody dzielnego maga i jego przyjaciół dostarczają czytelnikom mnóstwo przedniej zabawy. Oczywiście, że można zarzucić autorowi pewien schematyzm czy przewidywalność fabuły, ale przeważają zalety: humor, wartkość akcji, nieszablonowe postaci. I chyba tylko życzyć sobie trzeba, aby Jacek Piekara wrócił jeszcze do Arivalda z Wybrzeża.

---

¹⁾ O jego niegasnącej popularności niech świadczy fakt, że niniejsza recenzja dotyczy już trzeciego, książkowego wydania przygód Arivalda.