Od zarania dziejów ludzkość zastanawiała się nad tym, czy jesteśmy sami we Wszechświecie. Temat fascynował wielu pisarzy SF, od Wellsa poczynając, poprzez Campbella, na Lemie i Dukaju kończąc. Także Peter Watts wziął na warsztat pierwszy kontakt z Obcymi, ale przedstawił go w tak niesamowity sposób, że miejscami ciarki mnie przechodziły po plecach. W efekcie otrzymaliśmy jedną z najciekawszych pozycji hard science fiction ostatnich lat, za pomocą której Watts dołączył do grona pisarzy, którzy mogą w przyszłości wejść do literackiej hall of fame.

Na takie twierdzenie zasłużył zarówno za sprawą bardzo mądrego przedstawienia Obcych - naprawdę innych, tajemniczych, nieprzystających do ludzkich wyobrażeń - jak i wizji samego kontaktu, godnej sfilmowania przez Stanleya Kubricka. Przede wszystkim jednak ujęło mnie przesłanie powieści: korzystając z elementów właściwych klasycznej SF, takich jak podróż w kosmos ku nieznanemu, Watts opowiedział o tym, ile człowieka może kosztować wyzwolenie się z narzuconych ról.

Trzynastego lutego 2082 roku w atmosferze Ziemi płonie ponad sześćdziesiąt pięć tysięcy tajemniczych obiektów, potencjalnie sond obcego pochodzenia, które wysyłają w kosmos... krzyk - krótki sygnał elektromagnetyczny. Parę miesięcy później przechwycony zostaje drugi sygnał, skierowany najwyraźniej w kierunku czegoś, co podąża w stronę Błękitnej Planety. W podróż wyruszają zatem nasi bohaterowie, którzy po dotarciu do Obłoku Oorta znajdują gigantyczny statek kosmiczny, nazywający siebie Rorschachem. Zaczyna się niebezpieczna gra (Watts w pewnym momencie wprost nawiązuje do tak zwanej „game theory”, opracowanej między innymi przez Johna Nasha), która dla autora jest jedynie pretekstem do snucia filozoficznych rozważań. Czym jest człowieczeństwo i czy można być człowiekiem bez empatii (Siri Keeton, na przykład, po usunięciu w dzieciństwie połowy mózgu nie posiada uczuć)? Czym jest inteligencja i czy samoświadomość idzie w parze z inteligencją?

Przynajmniej jedna scena powieści jest rewelacyjna: kiedy Siri Keeton, narrator, nie może znaleźć słów do wyrażenia uczuć, podczas rozmowy z umierającą dziewczyną, z którą był związany jakiś czas. Numer dwa w moim rankingu: moment, gdy bohaterowie dochodzą do wniosku, że najlepszym sposobem na zrozumienie Obcych jest zastosowanie tortur. Przy czym wszystko jest uzasadnione i logicznie umotywowane. Watts jest zbyt dojrzałym pisarzem, by bezmyślnie epatować przemocą, mrokiem, ciężkim klimatem. Po prostu koncept powieści został oparty na wielu teoriach naukowych, w tym tych z zakresu lingwistyki, a to implikowało, na przykład, powstanie wspomnianego problemu z komunikacją.

Odrzucenie „Blindsight” przez tzw. „casual readera” może natomiast nastąpić z uwagi na natłok trudnych pojęć z zakresu zaawansowanej fizyki, biologii czy inżynierii genetycznej. Temu bowiem, co wyniósł z uczelni, wszystkiemu, czym się pasjonuje, autor postanowił dać wyraz w powieści. Nie licząc pewnych trudności językowych, mnie osobiście to nie przeszkadzało (zwłaszcza, że Watts ułatwił czytelnikowi poruszanie się w gąszczu teorii poprzez umieszczenie na końcu książki wyjaśnień najbardziej nurtujących kwestii naukowych). Wszelako nie wszystkim takie podejście do literatury, polegające na maksymalnym wyciskaniu soków z nauki, się spodoba. Choć warto w tym momencie przypomnieć, że gatunek science fiction zobowiązuje autora do naukowych poszukiwań.

Bohaterowie „Blindsight” również mogą odrzucać, jako że w pewnym sensie także są obcy; chyba aż za bardzo. Siri Keeton mówi o sobie, że jest wręcz obcym we własnym gatunku. Pasuje jednak do załogi inteligentnego kosmolotu Tezeusz, gdzie znajdują się nasi bohaterowie. Prócz Keetona, pozbawionego połowy mózgu syntezysty (synthesist), czyli doskonałego obserwatora, Błękitna Planeta wysyła w kosmos: Isaaca Szpindela (biologa i cyborga), Amandę Bates (żołnierkę-pacyfistkę), Susan „The Gang of Four” James (lingwistkę z wielordzeniową osobowością) oraz Jukkę Sarastiego - wampira, który dowodzi misją, wskrzeszonego „with the voodoo of paleogenetics,”

Zestaw cech, w jakie wyposażył ich autor, oczywiście sprawił, że oczekiwałem od bohaterów bardzo wiele - i nie zawiodłem się. Wykorzystując posiadaną wiedzę, spryt i inteligencję, starają się rozwiązać wszystkie problemy. W stworzonym przez autora uniwersum główkują, kombinują i myślą - a czytelnik wraz z nimi stara się odkryć rozwiązanie zagadki. Niestety, z tego powodu powieść nie pozostaje do końca tajemnicza. Będąc doskonałym obserwatorem i analitykiem, Siri sam odsłania część kart, i czytelnik może się reszty domyślić, przez co „Ślepowidzenie” nieco straciło w moich oczach. To jednak i tak jest naprawdę bardzo dobra powieść.