Rafałowi Kosikowi udało się podbić rynek książki młodzieżowej – młodzi czytelnicy pochłaniają kolejne książki serii tak, jak ich rodzice panysamochodziki czy tomki. Jak na tle całego cyklu prezentuje się ostatnio wydana „Felix, Net i Nika oraz Pułapka Nieśmiertelności”, w której trojgu warszawskim gimnazjalistom przyjdzie podjąć wyzwanie rzucone w halloweenową noc przez mistrza gry ukrywającego się pod maską Ponurego Żniwiarza?

W „Felixach” wiele jest do chwalenia. Wszystkie robią dobre wrażenie już od pierwszego z nimi kontaktu – widać, że włożył w nie sporo serca i wydawca, i ilustrator (mniej zorientowanym wyjaśnię, że obie te funkcje pełni autor we własnej osobie); trochę nawet szkoda, że barwne, dowcipnie komentujące treść danej części serii grafiki można zobaczyć tylko na wyklejce. Może nie jest to sprawa najbardziej przy lekturze istotna, ale takie książki bierze się do ręki z przyjemnością.

O wiele istotniejszą sprawą jest zawartość. I tu przyjemność jest nie mniejsza. Kosik pisze lekko, z humorem i wyobraźnią (choć ta niekiedy zbyt go ponosi, ze szkodą dla przejrzystości fabuły). Akcja, dziejąca się na dwóch płaszczyznach: zwykłego życia nastoletnich bohaterów, ze szkolnymi i rodzinnymi problemami, i niezwykłych, fantastycznych przygód, toczy się wartko i potrafi zafascynować nawet tak posuniętą w latach osobę jak niżej podpisana.

Dużą zaletą książek jest, mimo osadzenia akcji we współczesności (dość zresztą nieostrej), ich uniwersalność. Problemy nastolatków nie zmieniają się tak bardzo, odnajdą się w nich i pokolenia wcześniejsze, nieobce będą zapewne i późniejszym. Autor bohaterami uczynił outsiderów, stojących na uboczu uczniowskiej społeczności, a przy tym mających umiejętności zdecydowanie wyróżniające ich z otoczenia – a któryż nastolatek nie czuje się wyjątkowy? I który nie czuje obawy przed odrzuceniem? Z takimi bohaterami łatwo się identyfikować, zwłaszcza że autor zadbał o czytelników obu płci. Szwankuje nieco, szczególnie z początku, kreacja postaci chłopięcych – Felixa i Neta odróżnia głównie pasja; pierwszy jest od robotów, drugi – komputerów.

I – last but not least, przynajmniej dla mnie – Rafał Kosik posiadł tak nieczęstą u naszych twórców fantastyki umiejętność pisania powieści. Co prawda w „Pułapce Nieśmiertelności” fragment o domu dziecka mógłby być samodzielnym utworem, niemniej „Felixy”, prócz kulejącej konstrukcyjnie pierwszej części cyklu, nie sprawiają wrażenia posklejanych cienką fabułą opowiadań.

A jak sprawuje się sama „Pułapka”? Ma większość zalet swoich poprzedniczek – opowieść wciąga, a postacie, zwłaszcza chłopięce, zyskują na głębi, w czym pomaga szersze spojrzenie na środowisko rodzinne bohaterów. Niestety, ma i wady. Przede wszystkim, autor popełnił grzech nieumiarkowania, objawiający się zwłaszcza w drugiej części powieści – od robotów, duchów, nieumarłych, grobowców Twardowskiego i podziemnych miast zaczyna kręcić się w głowie, a linia fabularna gdzieś się rozmywa. Także finał nie wybrzmiewa z taką mocą, jak powinien. W dodatku wygląda na to, że zawieszona na ścianie strzelba wystrzeli dopiero w części następnej – chwyt niezbyt elegancki, którego autor do tej pory chwalebnie unikał. Mam nadzieję, że to tylko chwilowy kryzys, a nie spadek formy spowodowany zmęczeniem cyklem i spodziewany ciąg dalszy będzie w pełni wykorzystywał potencjał pisarza, w którym widzę godnego następcę Broszkiewicza, a kto wie – może nawet Niziurskiego.

Jest to pozycja warta wzięcia pod uwagę w przedświątecznym okresie poszukiwania pomysłu na prezent, jeśli ma się w rodzinie niestroniącego od książek dwunasto- czy trzynastolatka płci obojętnej, szczególnie jeśli miał już okazję zaznajomienia się z przygodami trójki przyjaciół. Bardziej zaawansowanym w latach czytelnikom poleciłabym raczej „Pałac Snów”, a zwłaszcza zdecydowanie najlepszą „Teoretycznie Możliwą Katastrofę”.