„Ja, Kolendra”, powieść brytyjskiej pisarki Sally Gardner, zdobyła dziecięcą nagrodę literacką w kategorii 9-11 lat. Nie brzmi to zapewne zbyt zachęcająco, ale sama książka – pod względem kreacji przedstawionego świata, fabuły i stylu, wcale nie odbiega jakością od wielu pozycji przeznaczonych dla wyższych kategorii wiekowych, a pewne elementy pozwalają uplasować ją nawet powyżej przeciętnej. No cóż, przyznam się – przeczytałam ją jednym tchem, choć pod koniec mój entuzjazm zaczął przygasać.

Londyn drugiej połowy XVII wieku – czasy Cromwella. I mała dziewczynka, wokół której dzieją się dziwne rzeczy. Akcja zrazu rozwija się niespiesznie, pozwalając zasmakować nastroju a to historycznego romansu, a to wiktoriańskiej fairy tale. Kolendra wspomina szczęśliwe dzieciństwo, spędzone u boku pięknej matki, która wie o uzdrowicielskiej mocy ziół więcej, niż można się spodziewać po żonie zamożnego kupca. A w tle wciąż obecna jest tajemnica: reakcja rodziców na urodzinowy prezent, wypadki, które się za jego sprawą zdarzą... Drastyczną zmianę losu Kolendry przyniesie śmierć matki, dziewczynka odkryje też, że świat, w którym żyje, nie jest jedynym, a z tym drugim wiążą ją jakieś więzy.

Muszę przyznać, że autorka umie budować nastrój. Narastające nieszczęścia bohaterki to nie tylko iście baśniowe elementy jak niedobra macocha i zło czające się w czarodziejskim świecie, ale i strach, który pomału ogarnia całkiem realny Anglię, w której trudno ujść przed bożym gniewem, niesionym przez zwolenników nowej władzy. Na uwagę zasługuje szczególnie opowieść przybranej siostry bohaterki. I nawet znane od wieków schematy Gardner wykorzystuje w twórczy sposób, opowiadając swoją historię, wciągając czytelnika w oba światy Kolendry.

Do czasu jednak. O ile bowiem czytelnik (a raczej czytelniczka) z przytoczonej na wstępie kategorii wiekowej opowiadaną historią powinien być usatysfakcjonowany całkowicie, o tyle tego bardziej doświadczonego może spotkać lekki zawód. Książka obiecuje więcej niż – koniec końców – daje. Wraz z powtórnym przybyciem Kolendry do drugiego świata wydarzenia zaczynają biec zbyt szybko, a fabuła nieubłaganie zdąża do baśniowego „i żyli długo i szczęśliwie”. Nie oceniam tego jako zdecydowanej wady w przypadku czytelnika, do którego powieść jest kierowana, jednak osobiście, mając ciut więcej lat, chętnie zobaczyłabym nieco inne, nie tak oczywiste rozwiązania. Nie jestem jednak jedenastolatką, która z radością przywita kolejną wersję opowieści o Kopciuszku czy Śpiącej Królewnie i z ulgą dowie się, że nie tylko w realnym świecie znów zaświeciło słońce, ale i zło zagościło w baśniowej krainie tylko na chwilę,. Najbardziej jednak, prócz braku wysiłku w finalnym zwycięstwie, braku jakiejś poniesionej ofiary, przeszkadzała mi uświadomienie, że ten drugi świat – w początkach powieści rysujący się nieco jak obcy ludzkiemu pojmowaniu, okrutny czasem świat brytyjskich elfów, okazał się tak schematyczny.

Gdyby zatem udało się autorce w całości utworu utrzymać poziom niektórych jego fragmentów, byłaby to książka bardzo dobra. Tak z czystym sumieniem mogę ją polecić raczej młodszym czytelnikom, choć lektury nie odradzam także i tym starszym. Dla pewnych momentów warto po nią sięgnąć.