NAST.pl
 
Komiks
  Facebook
Facebook
 
Forum

  RSS RSS

 Strona główna     Zapowiedzi     Recenzje     Imprezy     Konkursy     Wywiady     Patronaty     Archiwum newsów     Artykuły i relacje     Biblioteka     Fragmenty     Galerie     Opowiadania     Redakcja     Zaprzyjaźnione strony   

Zaloguj się tutaj! | Rejestruj

Patronat

Moorcock, Michael - "Elryk z Melniboné"

Weeks, Brent - "Poza cieniem" (wyd. 2024)

Ukazały się

Clarke, Arthur C. & Lee, Gentry - "Ogród Ramy"


 Kelly, Greta - "Siódma królowa"

 Parker-Chan, Shelley - "Ten, który zatopił świat" (zintegrowana)

 Parker-Chan, Shelley - "Ten, który zatopił świat" (miękka)

 Szokalski, Kajetan - "Jemiolec"

 Patel, Vaishnavi - "Kajkeji"

 Mortka, Marcin - "Szary płaszcz"

 Maggs, Sam - "Jedi. Wojenne blizny"

Linki

Diaczenko, Marina i Siergiej - "Dzika energia"
Wydawnictwo: Solaris
Tłumaczenie: Andrzej Sawicki
Data wydania: Styczeń 2007
ISBN: 83-89951-66-5
Oprawa: miękka
Liczba stron: 340
Cena: 33,90 zł



Diaczenko, Marina i Siergiej - "Dzika energia"

CZĘŚĆ PIERWSZA
Pracuję jako piksel.
Codziennie godzinę przed zachodem słońca przechodzę przez wielką bramę u podnóża jedynego w mieście wzgórza. Przykładam identyfikator do czytnika. Idę do szatni otoczona strumieniem innych pracowników. Numer mojej szafki to 401/512 – i jest taki sam, jak numer mojego miejsca pracy ulokowanego pośrodku ekranu. Jestem dobrym i wykwalifikowanym pikselem.
W szafce znajduję swoją szatę, dobraną dokładnie według wzrostu – do pięt. Wdziewam szatę na ciasno przylegający czarny trykot. Zaciągam z tyłu rzepa. Ściągacz powinien leżeć dokładnie na czwartym kręgu. Milimetr w prawo, lub w lewo i światło padnie pod innym kątem, a to już usterka w pracy. Wlepiają za to karę.
Ubrawszy się biorę z półki nauszniki i czarne okulary. Z szatni wychodzę boso i w ślad za innymi wchodzę na górę po schodach. Podejście jest długie i nieco nużące, ale zdążyłam się przyzwyczaić. Stąd, ze schodów, rozciąga się doskonały widok na miasto.
Idąc podbieram rąbek szaty i uważam, żeby nie nadepnąć komuś na jego szatę. Miasto zostaje w dole – ciemne i najeżone kołkami wieżowców. O tej porze ludzie zwykle wychodzą na ulicę – oglądać widowisko energii. A ci, co mieszkają w niewysokich domkach niekiedy układają się na płaskich dachach, żeby wygodniej patrzeć w niebo.
Idę, dopóki nie dotrę do tabliczki „401” i wtedy skręcam w lewo. Przeciskam się wąskim przejściem, witając się po drodze z innymi pikselami. Ewa ma miejsce 513, a ja 512. Powiada, że jestem szczęściarą, bo trafił mi się szczęśliwy numer. Chętnie bym się z nią zamieniła, ale regulamin pracy surowo tego zabrania. Mogą za to wlepić taką karę, że wyciągniesz kopyta na wieki wieków.
Ewa zawsze przychodzi przede mną. Gdy dochodzę na miejsce ona już siedzi na swojej platformie i skrzyżowawszy nogi zajada chrupiące chipsy. Gdy siadam obok, podaje mi torbę. Zawsze mnie częstuje, choćby zostało jej tylko kilka okruszków.
Obok nas na lewo i prawo rozciąga się płaska pochyłość na stoku wzgórza, która zapełnia się ludźmi. Wszędzie słychać szum jak w ulu. Do zachodu słońca zostaje piętnaście minut. Na południowym zachodzie nieboskłon jest najjaśniejszy. Nad naszymi głowami rozciąga się niska, srebrzysta i jednolita powłoka chmur.
W słuchawkach nauszników rozlega się odliczanie: pięćdziesiąt siedem… pięćdziesiąt sześć… Wstajemy, wkładamy okulary, sprawdzamy czy ściągacz jest na czwartym kręgu i odwracamy się twarzami ku południowemu zachodowi. Wiatr porusza ciężkimi połami naszych roboczych ubrań.
Platforma pod naszymi bosymi stopami ma powierzchnię jednocześnie szorstką i gładką. Odliczanie trwa nadal: piętnaście, czternaście… pięć, cztery, trzy, dwa, jeden… Start!
I pojawia się rytm.
Kiedy mnie pytają, na czym polega nasza praca, nie bardzo umiem ją opisać. Rytm może być prosty i wtedy oznacza tylko: „czerwony”, „żółty”, „niebieski”, lub „biały”. Na początku, podczas preludium rytm zawsze jest prosty. Rozkładam ręce na boki i szata rozsuwa się na całą szerokość. Z przodu jest czerwona, z tyłu biała. Jeżeli podniesie się lewą rękę, odsłania się żółta zakładka, jeżeli podniosę prawą, odsłaniam niebieską. Widzicie, że wszystko jest bardzo proste – obracam się na swojej platformie i zmieniam barwę. A gdy w nausznikach zapada cisza, zarzucam poły na głowę. Od spodu szata jest czarna.
Próba gotowości przeszła z powodzeniem. Ponownie ustawiamy się twarzami ku południowemu zachodowi, gdzie coraz bardziej rozjaśnia się krawędź warstwy obłoków. Cały ekran zalewa czerwień, ale tego oprócz dyżurnego administratora i kilku pracowników technicznych nikt nie widzi.
W tejże chwili słońce opuszcza się niżej i nareszcie wyłania się zza obłoków, zawisając nad horyzontem poniżej warstwy chmur. Zbocze wzgórza i zebranych na nim pikselów zalewa jaskrawe światło. Otóż i one – dwadzieścia minut, podczas których widzimy słońce. Gdyby nie czarne okulary, z pewnością byłabym oślepła.
I gdy tylko słońce oświetla nasze wzgórze, widzę ekran. Na niebie! Jaskrawo oświetlony odbija się na obłokach i widać go z każdego miejsca w mieście. Nad ulicami wzbijają się radosne okrzyki i oklaski tak głośne, że nawet tu, na zboczu słychać ich huk.
Zaczyna się!
W nausznikach narasta rytm. Teraz jest bardziej skomplikowany, to nie zwykła zmiana barw, ale sekwencje, które pamiętam jak litery alfabetu. Czer-nieb-czar-biel! Czer-nieb-czar-biel! Żół-czer-żół! Żół-czer-czer-żół! Poły mojej szaty trzepoczą – zrywa się wiatr. Braknie już czasu, żeby spoglądać w górę; podskakuję na platformie i zlewam się z rytmem – sama się nim staję! Tam, w górze, pojawiają się obrazy; po ekranie płyną słowa: „Dynamiczne myszy – sto tysięcy kilometrów przebiegu!”. „Uczciwa praca – dodatkowy pakiet”. I coś tam jeszcze, nie nadążam z czytaniem. Te napisy też zresztą dostrzegam tylko dlatego, że często się pojawiają.
Przez dwadzieścia minut powtarzam barwne sekwencje, a ze mną Ewa i setki tysięcy pikseli na stadionie. Na ekranie – reklama, pokazy błaznów, biegnąca dołem litery obwieszczają najnowsze wiadomości, a co pięć minut pojawia się ogromny napis: „Widowisko energii – dla was, drodzy mieszkańcy miasta!”
Jest mi wesoło. Platforma pod stopami nieco się nagrzewa. Wokół trzepoczą różnokolorowe tkaniny. W pewnej chwili z pola mojego widzenia znika polatująca szata Ewy. Odwracam zdziwiona głowę – nie, wszystko w porządku, Ewa robi swoje; mój błękit i jej żółć dają na ekranie soczystą zieleń…
A potem ekran znów zabarwia się czerwienią. Wszyscy zamieramy w bezruchu rozłożywszy ręce i odwróciwszy się twarzami ku południowemu zachodowi, a słońce powoli tonie za horyzontem. Ekran ciemnieje… ciemnieje i blaknie… aż wreszcie znika ostatni ruchomy, znajdujący się na szczycie wzgórza wiersz.
Koniec zmiany. Załamują się pode mną nogi, więc siadam na krawędzi mojej platformy i zdejmuję nauszniki. Obok siada Ewa, która muska językiem wargi.
Nie mamy się co spieszyć. Pierwsi odchodzą piksele znajdujący się na krawędziach ekranu.

* * *

- Zazdroszczę ci – mówi Ewa.
Wracamy z pracy. Dawno już się ściemniło, na skrzyżowaniu ulic dyżurny kręci pedałami dynamo, nad jego głową niezbyt jasno świeci lampa. Z mroku wyłaniają się odbijacze blasku; wzdłuż krawężników, na rogach domów i na szyldach kawiarenek.
Ewa ma świetlisty makijaż, jej twarzyczka płynie obok mnie niczym jasny miesiąc. Oczy zakrapla sobie „nocnym wzrokiem”, który sprawia, że tęczówki lśnią jaskrawo zielonym światłem – i dlatego doskonale widzę, że Ewa jest bardzo zmęczona i czegoś się obawia.
Sadowię się na trotuarze, a Ewa siada obok mnie. Natychmiast podjeżdża do nas automatyczny uliczny rozwoźnik i zrzuca dwie puszki z napojem energizującym. Napój tylko się tak nazywa – w rzeczy samej jedyna energia, jaka w nim jest zawarta, to ta w nazwie.
Rozwoźnik jedzie dalej: niski wózek na trzech gąsienicach z jednym czujnikiem podczerwieni i płaską szczeliną na kartę trasy. Piramida kartonowych pojemników niebezpiecznie przechyla się w prawo. Podczas gdy ja patrzę za rozwoźnikiem, Ewa otwiera swój karton i pociąga solidny łyk.
- Stało się coś? – pytam.
Moja towarzyszka kręci przecząco głową.
Wiem, że Ewie ciężko się żyje. Z dnia na dzień ledwo dociąga do północy. Teraz jest dwudziesta druga czterdzieści pięć, najgorszy jej czas – i dlatego zamiast pójść do domu siedzę na trotuarze i piję z nią napój energizujący.
- Nigdy nie myślałaś o tym, żeby pójść do Zakładu? – pyta Ewa.
Napój zastyga mi w krtani. Zachłystuję się i kaszlę. Dyżurny wciąż kręci pedałami, dynamo przemienia jego pot, sapanie i znużenie w światło. Miga latarnia i migają odblaski na rękawach, twarzach i włosach przypadkowych przechodniów.
Łapię oddech. Po kim jak po kim, ale po Ewie podobnej zuchwałości bym się nie spodziewała.
- Uważaj, co mówisz – radzę jej. – Różni się tu wokół kręcą…
Ewa wciąga głowę w ramiona.
- A ty jednak wierzysz w Zakład – mówi cicho i nie jest to pytanie, a stwierdzenie. – Wierzysz, że istnieje i że to nie bajka. I że można go znaleźć.

* * *

Znalazłszy się w domu przede wszystkim sadowię się na starym rowerze bez kół, z matowym monitorem na kierownicy. Kręcę pedałami i ekran się rozjaśnia. Wchodzę w sieć. Sprawdzam pocztę. Mam tylko jeden list – od Ignata. Zaprasza na imprezę zaraz po godzinie energii. No, zobaczymy.
Potem wstrzymując oddech wchodzę na stronę „Raporty i Statystyka”. Wybieram swój obywatelski kod. Wszystko w porządku: jest pakiet na dzisiaj i zapas na jutro. Żyjemy.
Zbliża się godzina energii. Wiatr zdechł; wiatraczek za oknem ledwo się obraca. Dynamiczna mysz, którą Ewa podarowała mi na urodziny, przebiera niemrawo przednimi łapkami. A w instrukcji napisano, że dynamo-myszy śpią tylko przez dwie godziny na dobę, a w pozostałym czasie ładują akumulator!
Nie wiem, czym się dziś zająć. Te ostatnie minuty przed podłączeniem ciągną się tak nieznośnie! Trzęsie drgawka, zasycha w gardle, a niektórzy mają do tego zawroty głowy. A do głowy cisną się głupie myśli: po co to wszystko? Dlaczego ja? Dość już tego wszystkiego; skoczyć na łeb z dachu, czy co?
Zaciskam opaskę powyżej łokcia na lewej ręce. Od środka pokryta jest drobniutkimi igiełkami, które wpijają się w skórę, ale to wcale nie boli. Od opaski ciągnie się zakończony wtyczką pęk przewodów; wtykam ją w gniazdko na ścianie. Na miejskiej wieży zaczyna bić zegar: raz… dwa… trzy… Od tych uderzeń po skórze przebiega mi zimny dreszcz i zamykam oczy.
Dwanaście!
Opaska mocniej zaciska się na ręce. Spod igiełek wylewa się idąca ku sercu fala ciepła. Sięga do gardła. Przed oczami zapalają się złote, roztańczone iskry, które migają w ognistym tańcu: ach, jak dobrze jest żyć! Jakież to szczęście, że żyjemy!
Śpiewam na cały głos. Dynamo-mysz budzi się, wskakuje w swoje koło i zaczyna coraz szybciej przebierać łapkami. Nad klatką zapala się mała lampka.
Godzina energii!
Niepotrzebne mi światło – sama rozjarzam się wewnętrznym blaskiem. Płonie we mnie radość. Niepotrzebne mi ciepło – sama mogę ogrzać każdego, kogo zechcę! Potrafię śpiewać, tańczyć, rysować… na pewno potrafię. Mogę pisać wiersze i grać w kosza!
Cięgle się uśmiechając zdejmuję opaskę. Na ręce zostaje ślad – wzór czerwonych punkcików, który zniknie za godzinę lub dwie. Gdyby się dobrze przyjrzeć, to składa się on w jakieś litery, ale nie mam teraz ochoty na ich odczytywanie. Wesoło mi!
Jak to dobrze, że jestem. Jak to dobrze, że mam pracę. I nie byle jaką – za dwadzieścia minut uczestnictwa w widowisku dają mi pakiet na dziewięćdziesiąt osiem procent energii!
Skrzypią drzwi – nie zamykałam ich. Trzymając się ściany wchodzi Ewa. Jej twarz płonie czerwienią pod warstwą świetlistego makijażu.
Raz tylko spoglądam na tę twarz i natychmiast odechciewa mi się tańca.
- Wlepili mi karę – mówi Ewa drżącym głosem. – Na cały pakiet.
- Co takiego?!
- Nie mam żadnego zapasu – mówi Ewa i siada na podłodze.

* * *

- Jakże to tak? – zapytuje niepewnym głosem Ignat.
Jest naszym sąsiadem. Mieszka w tym samym bloku, co my.
- Popełniła błąd na dzisiejszym pokazie – wyjaśniam ponuro. – Pomyliła się. Wlepili jej karę i nie wydali jej energopakietu. A ona nie ma zapasu.
Ewa leży na łóżku i patrzy w sufit. Chwilami drży, jakby trzęsły nią dreszcze. Dłonie ma zimne… jak lód? Umiera, czy co?
- Ignat – mówię stanowczym głosem. – Gdzie w mieście można zdobyć podładowanie?
- Nigdzie – odpowiada szybko i ucieka spojrzeniem w bok. – Przecież wiesz… tylko podczas godziny energii.
- Nieprawda. Pamiętasz, Gruby z trzydziestego dziewiątego bloku opowiadał…
- I gdzie jest teraz ten Gruby? – rzuca ciche pytanie Ignat.
- Mogę jej dać swój zapas.
- Coś ty! – Ton głosu Ignata świadczy o jego bezbrzeżnym zdumieniu i niedowierzaniu.
Nie słucham go.
- …Mogę, ale to będzie dopiero jutro, rozumiesz? Dopiero jutro! W godzinie energii! Jeżeli ona nie zjawi się w pracy, to ją zwolnią! Co ja mówię – ona po prostu może nie dociągnąć!
Ewa patrzy w sufit. Fosforyzujący makijaż częściowo się już starł i moja przyjaciółka nienajlepiej teraz wygląda.
- Ignat! – mówię. – Bez tego podładowania ona nie przeżyje!
- Za bezprawny handel energią można stracić pakiet na cały tydzień – mówi szeptem Ignat. – To gwarantowana i paskudna śmierć.
Patrzę na Ewę. Ma zapadnięte oczy, „nocne spojrzenie” oświetla rozpalone powieki i zlepione rzęsy.
- Wybacz – mówi Ignat. – Ja naprawdę nie mam pojęcia… gdzie należy szukać tych dilerów. Słowo honoru.

* * *

Po godzinie energii wszystkich niesie na ulicę. Ludzie śmieją się i obejmują. Całują się siedząc na trotuarach. Piją. A ja przechodzę – prawie biegnę – obok.
Zrywa się wiatr. Skrzydła wiatraczków na dachach zaczynają obracać się szybciej. W oknach pojawiają się światełka, jedno po drugim. Pogrążone w mroku miasto rozjaśnia się: oznakowania dróg płonie teraz bielą i błękitem. Połyskują odbijacze na słupach. Biegnę lawirując pomiędzy ludźmi.
Wejście do piwnicy wygląda jak nora. Nad wlotem zamazany nieco szyld: „Gry. GAMES”. Zbiegam w dół po krętych schodkach. Na dole jest duszno, śmierdzi nikotyną i potem.
Ludzie tłoczą się wokół wielkiego stołu. Płyta jakby buczy pod łapkami ścigających się karaluchów.
- Poszedł! Siódmy poszedł!
- Podcina! To kiks!
- Nie kiks!
Kręcę głową. Człowiek, którego szukam, siedzi w kącie – rozsiadł się na jedynym krześle w pomieszczeniu. Zarzucił nogę na poręcz. Na podeszwie ciężkiego buciora fosforyzuje rysunek końskiej czaszki. Wokół siedzącego jest pusto.
- Łysy!
Otwiera nieco prawe oko.
- Czego?
Chwytam się za gardło. Wysuwam język, jakbym się dusiła. Łysy otwiera oboje oczu.
- Czego? – powtarza pytanie.
- Doładowanie… - mówię szeptem. – Teraz. Już!
- W takie sprawki się nie wdaję – odpowiada po chwili milczenia. – Ci dilerzy to szemrane towarzystwo.
- Też bym się nie wdawała. Ale bardzo potrzebuję. Do kogo mam pójść?
- Nie wiem – odpowiada obojętnie i zamyka oczy. – Nie powiem.

* * *

Ponownie wypadam na ulicę. Rozglądam się tocząc wokół bezradnym wzrokiem. Ewa do świtu nie dociągnie. Patrzę na niebo: która godzina?
Ktoś klepie mnie w ramię:
- Szukasz kogoś?
Oglądam się. Dziewczyna jakby znajoma, tylko nie mogę sobie przypomnieć, jak ma na imię. Zielone włosy stoją dęba, niczym trawa na klombie. We włosach tańczą iskierki – oczywiście nieprawdziwe. Kosmetyka.
Patrzy na mnie i uśmiecha się.
- W godzinie energii nie należy biegać z zatroskaną miną. Co się stało?
Otwieram usta, żeby jej odpowiedzieć. Jeszcze sekunda – i powiem… Dziewczyna nieustannie się uśmiecha. I nagle pojmuję, że w żadnym wypadku nie należy się z niczym zdradzać. Złoży donos.
- Nic – odpowiadam grzecznie. – Spadaj!
Biegnę przez skrzyżowanie i myślę: ona ma rację. W tłumie ludzi, którzy tylko co odebrali swoje pakiety biegnący jak ja człowiek natychmiast rzuca się w oczy…
Potykam się o automat z napojem energizującym i niemal się przewracam. Kartonowe pojemniki rozsypują się na boki. Skrzyżowanie przeszywaj świst policyjnych gwizdków. Szlag by to trafił!
Daję nura w ciemny podjazd. Mówi się, że policjanci dostają premię za każdego winnego naruszenia przepisów którego schwytają i doprowadzą na posterunek.
Cholera! Czy w tym cholernym podjeździe jest jakieś drugie wyjście?
Jest. Wybiegam na pasaż handlowy. Tuż przede mną witryna sklepu. Wewnątrz pływają fosforyzujące ryby, każda wielkości taboretu. Woda pełna jest zimnego sinawego blasku. Nie namyślając się zbyt długo pakuję się do środka.
Sprzedawca jest chłopak mniej więcej w moim wieku. Na mój widok uśmiecha się szeroko:
- Co, trafiłaś?
Spoza witryny patrzę na podjazd. Policjanta nie widać. Nie chciało mu się mnie gonić. A może się zlitował: w końcu on też się podładował podczas godziny energii i teraz mu dobrze i wesoło, jak wszystkim.
Prawie wszystkim.
- Ty co? Odbiło ci, czy jak? Gębę stłukłaś swojemu chłopakowi?
Odwracam głowę i patrzę z ukosa na sprzedawcę. Uśmiech znika z jego twarzy.
- No, no… Czemuś ty… taka dzika?
Chłopak jest gruby i wygląda na chytrego. Blizna na szyi. Czarne ptasie oczy błyszczą podejrzanym blaskiem.
- Potrzebuję doładowania – odzywam się ni z tego, ni z owego.
- Czego?!
- Słyszałeś. Potrzebują doładowania, natychmiast. Wiesz, gdzie mogę to znaleźć?
- Spływaj stąd – odpowiada nerwowo.
Odwracam się i idę ku drzwiom. Fosforyzujące ryby wywalają na mnie ogromne gały. Ujmuję w dłoń drewnianą gałkę…
- Poczekaj… – odzywa się chłopak za moimi plecami.

* * *

- Ewa! Wstawaj, natychmiast wstawaj! Znalazłam dla ciebie… - zniżam głos – miejsce, gdzie się możesz podładować! Chodź! Idziemy!
Trzęsę nią i szarpię, aż wreszcie Ewa otwiera oczy. W ich spojrzeniu jest absolutna obojętność. Jej już jest wszystko jedno: żyć, czy nie.
- Ewa, proszę cię! Wiem, dokąd pójść! Wstawaj!
Ignat przynosi ze wspólnej kuchni wodę w dzbanku – wodociągi pracują tylko przez jedną godzinę na dobę i wyłącznie do piątego piętra, ale my na szczęście jesteśmy na czwartym. Zimna woda zmywa z twarzy Ewy resztki makijażu i jakby przywraca jej świadomość.
- Chodźmy – namawiam.
Wzdycha jakby chlipała i z przerwami.
- Jesteś człowiekiem, czy szmatą? – pytam wściekłym głosem. – Co, zamierzasz złożył łapki i zdechnąć? Weź pod uwagę, że ze szmatami się nie przyjaźnię! Wycieram o nie buty!
Mruga oczami. Zagryza wargi. Kiwa głową. Uczciwie stara się wstać. Chwytam jej zimne dłonie i ciągnę, jakbym wyrywała ją z objęć błotnej jamy.
Wstaje.
- Pomożesz, Ignat? Pójdziesz z nami?
Patrzy ma mnie okrągłymi oczami. Gapi się przez całą chyba minutę. W końcu kręci przecząco głową.
- Nie mogę.
- Parszywy tchórz!
- Posłuchaj, ja mam ojca i matkę. Jak mnie przymkną za kombinacje z energią…
Nie tracę już czasu. Zapominam o propozycji.
Ewa wypija pojemnik gazowanej wody, a potem pomagam jej dobrnąć do łazienki. Pomagam zejść po schodach i wyjść na ulicę. Jej dłoń leży na moim ramieniu. Co komu do tego? Spacerujemy! Przyjaciółki nierozłączki!
- Daleko to? – pyta Ewa szeptem.
- Nie bardzo. Weźmiemy rykszę.
W naszej dzielnicy ryksze trafiają się rzadko: nie każdego stać na taki luksus. Ale jeden postój jest – przy skrzyżowaniu, dwie przecznice od naszego domu.
Ludzi na ulicy jest już jakby mniej. Nasyciwszy się przechadzka porozchodzili się po domach. My, piksele, mamy dobrze – możemy się wylegiwać do obiadu. A jak ktoś rano musi wstać do pracy?
Ewa z trudem przestawia nogi.
- Macie jakiś problem, dziewczyny? – woła dyżurny nie przestając kręcić pedałami. Najwyraźniej się nudzi.
- Nie! – wołam w odpowiedzi. – Przyjaciółka się narąbała! To nic, dziś ma urodziny!
- A-a! – dyżurny mocniej naciska na pedały, światło nad jego głową rozjarza się nieco jaśniejszym blaskiem. – Przekażcie jej moje pozdrowienia!
Jeszcze tylko jedna przecznica.
- Ewo? – mówię. – Możesz iść szybciej.
Kręci przecząco głową. Patrzę w niebo: do świtu zostało jeszcze kilka godzin.
Dłoń Ewy ześlizguje się z mojego ramienia. Moja przyjaciółka powoli i płynnie osuwa się na asfalt. Oglądam się na dyżurnego; jego lampa plonie zbyt jasno. Pośrodku ulicy jesteśmy widoczne jak na dłoni. Zwinięty w rurkę papierek pali mi kieszeń.
Podjeżdża do nas uliczny rozwoźnik. Biorę pojemnik z energizującym napojem, otwieram i wylewam Ewie na głowę.
- Po co? – pyta szeptem.
- Żebyś się ruszyła, idiotko!
- Nie… po co… po co żyć?
Z najwyższym trudem dławię w sobie chęć dania jej w twarz.
- Po to, żebyśmy obie mogły pójść do Zakładu!
Mówię pierwszą rzecz, która przychodzi mi do głowy, ale Ewa nagle się ożywia.
- Naprawdę?
- Oczywiście!
Podrywam ją na nogi – a przecież ona jest o połowę mojej wagi cięższa ode mnie.
- Pójdziemy razem - mówię monotonnie. – Wydostaniemy się z miasta… Pójdziemy przez góry. I pewnego ranka, wspiąwszy się na szczyt zobaczymy Zakład. Tam jest pełno energii, Ewo. Można się w niej utopić. Od rana do nocy trwa tam godzina energii. Nikt tam nie skacze z dachu i nikt się nie wiesza na rajstopach… tam wszyscy są pełni chęci do życia i wszyscy żyją do woli. Rozumiesz? Tam jest pięknie. Zakład jest ogromny… do samego nieba.
Teraz idziemy już szybciej. Niosę niemal Ewę na swoich ramionach.
- A to nie jest bajka? – pyta Ewa uśmiechając się nikło.
- Nie – odpowiadam dokładając starań, żeby w moim głosie brzmiała sama pewność i przekonanie. – Jakże to mogłoby być bajką, skoro tylu ludzi w to wierzy?
Nareszcie koniec kwartału. Przez długą i straszną sekundę wydaje mi się, że na postoju nie ma żadnej rykszy… ale nie, jest jedna. Pusta. Powoli się odwraca do odjazdu.
- Poczekaj! – opuszczam Ewę na trotuar i biegnę do rykszy. – Poczekaj!
- Zjeżdżam do domu.
- Bardzo proszę! Zapłacę, ile zechcesz! No… proszę…
Rykszarz jest już starszym człowiekiem, ma ze czterdzieści lat. Obrzuca mnie uważnym spojrzeniem. – Dokąd?
Wymieniam adres. Waha się przez całą długą minutę.
- No dobra. Wsiadaj.


* * *

Jedziemy przez opustoszałe ulice. W mroku bezgłośnie obracają się śmigła wiatraków. Ryksza ma jedną latarnię na kierownicy, która rozbłyskuje jaśniej, kiedy rykszarz naciska pedały, i niemal gaśnie, gdy zwalnia na zakrętach.
Patrzę na kartkę. Fosforyzujący tusz nie świeci już tak żywo jak wtedy, w magazynie z rybami, gdy chłopak o ptasich oczach zapisał mi ten adres i hasło biorąc w zamian kupę forsy. Do rana atrament ma zniknąć bez śladu.
Domy wokół są coraz wyższe. To kwartał wieżowców, prawie bezludny i ponury. We mgle majaczą ogromne kamienne kolumny – to wieże. Na lewo Złamana… niegdysiejszy wieżowiec, który załamał się niczym trzcinka na wysokości dwudziestego piętra gdy miałam pięć lat.
Rykszarz coraz wolniej obraca pedałami. Rozgląda się na boki. Wreszcie stanowczo hamuje:
- Jesteśmy na miejscu!
Płacę za kurs i wysiadam. Pomagam Ewie w wydostaniu się na zewnątrz. Stoimy na maleńkim placyku – na lewo i na prawo mroczne wieżowce, pośrodku sterczy cokół jakiegoś dawnego pomnika. Pomnik dawno zburzono – zostały tylko kamienne nogi w kamiennych butach ze sznurówkami.
Ryksza odjeżdża. Teraz zostałyśmy już zupełnie same w tym opustoszałym miejscu.
- Może trochę tu posiedzę? – pyta Ewa.
- Nie. Jak już tu przyjechałyśmy, to nie odpuścimy. – Rozkładam papierek. Mo raz pierwszy miga mi w głowie myśl, że chłopak w magazynie z rybami mógł mnie oszukać. Ot tak, dla jaj. Jeżeli nie znajdziemy tu żadnych dilerów, a nadziejemy się na… Na różnych można się nadziać, jak się łazi nocą po opustoszałych kwartałach wśród wieżowców.
- Tędy – mówię stanowczym głosem, żeby Ewa ani na chwilę nie zwątpiła w to, że wiem, co robić. Biorę ją – teraz już idzie prawie sama – pod rękę i idziemy przez plac w stronę wieżowca.
Skręcamy za róg. Zwalniam kroku. Wygląda na to, że trafiłyśmy… Magazyn. Niegdysiejszy modny magazyn. Witryna zamknięta. Na drzwiach ukośna naklejka; podszedłszy bliżej można przeczytać: „Przepraszamy, zamknięte”.
I cyfrowy zamek.
Zupełnie nowy, programowany. A z wierzchu dla niepoznaki pomalowany szarą barwą. Kamuflaż udający staroć.
I dopiero wtedy ogarnia mnie strach. Okazuje się, że chłopak o ptasich oczach wcale nie kłamał. I jeżeli dotknę teraz tego zamka, zostanę wciągnięta w machinacje, które nazywają się bezprawnym handlem energią. W naszym mieście nie ma większej od tej zbrodni. Człowiekowi pojmanemu na tym przez energetyczną policję można zrobić wszystko – można go bić, znęcać się nad nim, a nawet go zabić… Co prawda i tak umrze. Pozbawisz człowieka pakietu na tydzień – i po zawodach.
Ewa ciężko sapie mi za uchem. Ją też zdjął strach.
- Może wrócimy? – pyta cichutko. – Może jakoś dociągnę…
Wstrzymuję oddech i wciskam klawisze wybierając skomplikowany, ośmiocyfrowy kod.
Przez długą minutę nic się nie dzieje. A potem nad drzwiami zapala się latarnia. Płonie przez trzydzieści sekund. Stoimy w bezruchu.
Światło gaśnie. Mija jeszcze jedna minuta i drzwi ze zgrzytem odjeżdżają w bok.
- Zachorowała wasza babcia – mówię szybko. – Prosiła, żeby przekazać jej pierożek i osełkę masła.
- Właź, Czerwony Kapturku – odpowiada niewidzialny w mroku mężczyzna.

* * *

W pomieszczeniu nie ma żadnych lamp. Jest tylko zwierciadlana bańka ze świetlikami. Denerwuje mnie to: nie widzimy twarzy tego, który nas wpuścił. A on ma noktowizory; doskonale nas widzi.
Ewa znajduje po omacku krzesło i siada. Przez trzy minuty wszyscy milczą: my z Ewą gapimy się w mrok, a mężczyzna się nam przygląda. Trzymam się w garści i udaję, że nic nie robi na mnie wrażenia.
W końcu gospodarz dochodzi do wniosku, że jesteśmy tymi dziewczynami, za które się podajemy – klientkami.
- Ile? – pyta bez wstępów.
- Sto energo – mówię szybko. – Albo choć osiemdziesiąt. W jednym pakiecie. Teraz, zaraz.
- Tysiączek. W gotówce.
Zapiera mi dech w piersiach – zabraknie nam forsy. We dwie razem mamy osiemset osiemdziesiąt dwie monety i ani kopiejki więcej. Na koncie – zero u mnie i to samo u Ewy.
Ewa zgrzyta zębami. Następuję jej na nogę.
- Siedemset – mówię spokojnie.
Mężczyzna milczy. W bańce unoszą się w górę i opadają świetliki. Chroboczą i brzęczą. Nieprzyjemny dźwięk.
- Dziewczyny, czy wy rozumiecie, dokąd przyszłyście? Albo płacicie i się doładujecie, albo w ogóle stąd nie wyjdziecie. Takie są zasady.
Ewa ciężko sapie. Mocniej naciskam jej stopę. Z pewnością ją boli, ale teraz musi milczeć!
- Jak nie wrócimy do rana – mówię obojętnie – naszej babci zrobi się bardzo smutno. I naśle tu drwali.
- Głuptasek. Do rana tu już nikogo nie będzie. Nawet wasze trupy znikną.
- Siedemset pięćdziesiąt.
- Ty dzika jesteś – mówi nieznajomy ze zdziwieniem w glosie. – Dziewięćset pięćdziesiąt. Koniec ustępstw. Macie forsę?
- Osiemset. – Opanowuję drżenie z coraz większym trudem.
- Dziewięćset.
- Osiemset osiemdziesiąt dwa. – Nie wytrzymuję i zamykam oczy. Przez całą minutę słychać tylko chrobot świetlików w bańce.
- Niech będzie – odzywa się wreszcie gospodarz. – Ujęłaś mnie swoją bezczelnością, mała.
Podchodzi do bańki ze świetlikami. Odkręca wieczko, wsadza do wnętrza rękę, nabiera garść owadów [tfu!] i wyrzuca do lufcika. Zakręca wieczko i stawia bańkę na swoim miejscu. Świetliki usiłują wzlecieć w górę i tłuką się o szklane ścianki.
- Iluż was tu przychodzi… – mówi jakby półgłosem do siebie. – Nie myślicie o oszczędnościach, żyjecie dniem dzisiejszym. I umieracie. Ty – zwraca się do mnie – ile być pociągnęła bez doładowania?
- Nie wiem… - gorączkowo grzebie po kieszeniach zbierając pieniądze. Brakuje jednej setki. Czy mogłam dać rykszarzowi stówę zamiast dychy?!
- Ja też nie wiem – mówi tamten z dziwną intonacją. – No, długo mam czekać? Dawaj forsę!
Podaję mu wszystko, co mam. Przelicza w jednej sekundzie – mimo kompletnych ciemności. Ma noktowizory.
- Dziecino, raczyłaś się pomylić – stwierdza bardzo uprzejmym głosem. – Mam siedemset siedemdziesiąt dwa.
Po raz dziesiąty przeszukuję kieszenie. Boczne, wewnętrzne i te na piersi…
W głębi pomieszczenia otwierają się jeszcze jedne drzwi. Wchodzi chyba jeszcze trzech drabów – ogromnych, pachnących skórą i potem, dzwoniących czymś metalicznych i miarowo posapujących. Wypukłe soczewki ich noktowizorów odbijają blask bańki ze świetlikami.
- Tobie co, na żarty się zebrało? – Teraz diler niemal syczy. W chwili, gdy rusza na mnie, znajduję palcami na dnie kieszeni spodni ciasno zwinięty jeszcze jeden banknot.
Diler natychmiast się uspokaja. Ponownie przelicza pieniądze i skinieniem głowy wydaje drabom polecenie:
- Pełny bak. W jednym pakiecie. Ten podniszczony. A uważać mi na tę dzikuskę!
W mroku błyskają zęby. Diler się uśmiecha.
- Idźcie z nimi, dziewczyny. Oni nie zrobią wam krzywdy.

* * *
Jeden idzie z przodu, a dwaj po bokach. Jakby nas konwojowali. Ewa chwyta mnie za ramię. Wychodzimy na podwórze zawalone śmieciami i rozmaitymi rupieciami. Podniósłszy głowę stwierdzam, że niebo zaczyna się rozjaśniać.
Pierwszy wychodzi na zewnątrz, nakazawszy nam odczekać chwilkę. Na ramię opada mi ciężka, gorąca łapa.
- Ej, ty, Czarna… Masz chłopaka?
- Mam – odpowiadam spokojnie. – Jest mistrzem kara-ju.
- Akurat! – drab parska śmiechem. Błyskają zęby i okulary.
Jego dłoń przesuwa się po moim tyłku. Odskakuję.
- Zostaw! – ostrzega jego kompan. – Szef ci jaja powyrywa.
- Oj, no… błagam cię. Szef się o niczym nie dowie.
W tej chwili powraca ten, który poszedł przodem. Kładzie na ziemi przed Ewą płaską dyplomatkę. Otwiera ją. Wyciąga opaskę. Ewa odsuwa do góry lewy rękaw. Ma dreszcze.
Opaska zamyka się na ręce Ewy nieco powyżej łokcia.
W tej chwili nie myślę już o niczym, nawet o tym byku za moimi plecami. Patrzę na Ewę. Teczka cichutko brzęczy. Ewa głęboko wzdycha, napina mięśnie, ale na jej twarzy pojawia się uśmiech… No tak. Nareszcie. Udało się! Dopięłyśmy swego!
Podwórze zalewa fala jaskrawego światła, wydobywając z mroku porzucone puszki, kanistry, trzech drabów z teczką i mnie z Ewą.
- Nie ruszać się. Kontrola energetyczna!
Tracę władzę w nogach.
Draby wcale nie zamierzają się nie ruszać. Jednakowymi gestami wszyscy sięgają za pazuchy. Co oni tam mają? Porażacze? Samostrzały?
Ewa podskakuje i rzuca się w cień wlokąc za sobą aktówkę. Ja biegnę za nią. Nie wiedzieć czemu wydaje mi się, że przede wszystkim powinnam zdjąć Ewie opaskę – a potem niech ktoś spróbuje udowodnić, że brałyśmy udział w nielegalnej transakcji… Być może po prostu przechodziłyśmy obok?
Ale tamci niczego nam nie muszą udowadniać. Podejrzani o kombinacje energetyczne nie podlegają zwykłemu prawu. A my zostałyśmy złapane na gorącym uczynku. Na gorącym uczynku!
Odwracam się i patrzę przez ramię…
I widzę.
Nie wiadomo dlaczego kontroler jest tylko jeden. Goryle rzucają się na niego ze wszystkich stron – nie mają niczego do stracenia. Jeden rozkręca nad głową ciężki łańcuch. Drugi ma samostrzał, a trzeci porażacz. Pojmuję, że powinnyśmy natychmiast uciekać – ale nie mogę ruszyć się z miejsca.
Mija z pewnością całe mgnienie oka.
Kontroler odbija się od ziemi. Prawą nogą kopie w pierś przeciwnika z samostrzałem. Goryl wali się na ziemię. Kontroler obraca się w powietrzu jak baletnica, i lewą stopą zahacza o szczękę drugiego napastnika. Ten pada na ziemię wypuszczając broń z ręki. Trzeci strzela z porażacza – widzę cieniutki, niebieskawo-biały łuk. W następnym ułamku sekundy naprzeciwko wylatuje nić jeszcze potężniejszego ładunku tworząca fioletową pętlę. Sypią się iskry. W powietrzu rozchodzi się ostry zapach spalenizny.
Goryl bezgłośnie pada na ziemię i już się nie rusza. Ten, który dostał w szczękę też leży bez ruchu. Ale drugi unosi samostrzał…
Wydaje mi się, że słyszę śpiew lecącej do celu cieniutkiej stalowej strzałki.
Kontroler strąca ją dłonią, czemu towarzyszy zgrzyt metalu o metal. W następnej sekundzie ponownie rozjarza się niebieski łuk. Słychać cichy trzask jakby rwanego płótna. Ciało ciężko wali się na ziemię. I zapada cisza.
Ewa targa mnie za rękę.
Rozjaśnia się niebo. Przekleństwo! Po ciemku miałybyśmy jakieś szanse. Biegniemy tak, jak nie biegałyśmy nigdy w życiu. Spod naszych nóg na wszystkie strony bryzgają ogryzki, odłamki szkła, puszki po konserwach; śmietnik ciągnie się i ciągnie bez końca. Miotamy się pomiędzy pustymi kanistrami, przebijamy się przez złomowisko pordzewiałych rur, musimy znaleźć wyjście, wyjście – a wyjścia nie masz; wszędzie tylko nowe góry śmieci, jakieś ogromne leżące na boku koło dynamo, kałuże pełne stęchłej wody, góry czarnych, popękanych opon…
- Pomóż mi!
Ewa nie od razu pojmuje, co chcę zrobić. Ja jednak nie czekając na nią z całej siły napieram na górę śmierdzącej gumy i w końcu Ewa rzuca się mi z pomocą. Raz… dwa… wytrzeszczam oczy… Trzy! Wieża z opon wali się na ziemię zamykając przejście pomiędzy dwoma ciężkimi blokami – akumulatorami, które zakończyły już swój pracowity żywot. On tędy nie przejdzie! Nie przejdzie!
Z drugiej strony gumowego wału bije niebieski łuk. Opony topią się i osiadają. Ku niebu wzbija się kłąb czarnego dymu…
Ponownie rzucamy się do ucieczki niemal na oślep.
W prawo. W lewo. Powinnyśmy się rozdzielić, wtedy choć jedna miałaby szansę… Myślę o tym beznamiętnie, jakby to nie mój los ważył się teraz, jakby chodziło o kogoś innego. Co prawda wyboru i tak nie mamy – droga jest tylko jedna, nie ma na niej żadnych rozwidleń. W prawo. W lewo…
Ewa wydaje z siebie stłumiony okrzyk. Z rozpędu przebiegam jeszcze kilka kroków i odwracam głowę; Ewa leży na ziemi, a nad nią pochyla się czarna sylwetka kontrolera.
- Uciekaj! – woła Ewa ostatkiem sił.
Bardzo bym chciała okazać nieposłuszeństwo, ale nie mogę. Na wargach mam metaliczny posmak. Biegnę jak zagoniony zwierz… lecę… i nagle otwiera się przede mną wyjście!
Ostatnim wysiłkiem przeskakuję przez wyłom w betonowym ogrodzeniu, wypadam na ulicę…
I w tejże chwili ktoś chwyta mnie za włosy. Z tyłu.


* * *

Pomieszczenie, w którym pożegnałyśmy się z pieniędzmi jest puste. Na stole jak przedtem stoi słój ze świetlikami, które już nie świecą.
Kontroler zrzuca mnie i Ewę na podłogę. Właśnie tak – zrzuca: przedtem nas niósł. Ląduję na rekach i kolanach, Ewa pada na bok; niezgrabnie, jakby była z waty. Stuka głową o ścianę, ale nie przestaje się uśmiechać dziwnym, bezmyślnym grymasem ust.
Kontroler szybko rozgląda się dookoła. W opustoszałym pomieszczeniu nie ma nikogo i niczego; tylko jak przedtem chroboczą świetliki. W świetle poranka zielone iskierki stają się odrażającymi robalami. Wklęsłe zwierciadło wewnątrz bańki zniekształca ich odbicia i stają się jeszcze bardziej paskudne. Teraz to już małe potworki.
- Tamten oczywiście zwiał – mówi kontroler sam do siebie. I zwraca się no nas: - No, smarkule, doigrałyście się…
Milczymy.
Kontroler podnosi rękę Ewy w górę. Rękaw zsuwa się ku ramieniu; powyżej łokcia widać ślad po opasce.
- Ile zapłaciłyście? – pyta kontroler.
Ewa oddycha ciężko. Wymieniam sumę.
- Skąd miałyście takie pieniądze?
Dziwne pytanie. Oddałyśmy po prostu wszystko, co miałyśmy, do ostatniej kopiejki. Teraz będziemy jadły bezpłatny syntetyczny makaron, dopóki nie pozdychamy z niedostatku energii – Ewa jutro, a ja pojutrze.
Kontroler uparcie patrzy na Ewę, a potem przenosi wzrok na mnie.
Nie jest już młody. Lepiej byłoby rzec, że jest człowiekiem bez wieku. Twarz ma pooraną bruzdami, ale nie są to starcze zmarszczki; to jakby miejsca styków płyt pancernych. Oczy patrzą z głębokich oczodołów jakby z szczelin bunkra. Przypominam sobie, jak się rozprawił z trzema napastnikami. Oni wciąż tam pewnie jeszcze leżą.
- Zapłaciliście za świństwo bez wartości – mówi nieoczekiwanie łagodnym głosem. – Tania podróbka. To nie energia.
Patrzę na Ewę. Uśmiecha się.
- To nie energia – mówi kontroler z naciskiem. – To tani zamiennik. Dwa, trzy takie doładowania i cześć, żegnaj rozumie…
Ewa nadal się uśmiecha. Jakby wszystko, co się z nami dzieje, było żartem. Rodzajem gry. Patrzę na nią i ogarnia mnie strach. Potem przenoszę wzrok na kontrolera, który kiwa głową.
- Te dranie was trują za wasze ciężko zarobione pieniądze.
- Ale gdyby nie to, ona nie dociągnęłaby do rana! – wyrywa mi się sprzeciw.
Pancerne płyty jego twarzy przesuwają się odrobinę – kontroler marszczy brwi.
- Wielu umiera. Energii nie wystarcza dla wszystkich. Tak czy owak są braki. I dlatego… ustanowiono tak nieludzki system kar.
Zapada cisza. Ewa milczy. Ja milczę. Nie wiedzieć czemu, uciszają się nawet świetliki w bańce.
- Idź – odzywa się wreszcie kontroler. – Zabierz ją stąd… I żebym was tu więcej nie widział!
Patrzę na niego nie dowierzając własnym uszom.
- Idź! – powtarza głośniej. – Liczę do pięciu. Raz…
Podrywam się jak kolnięta szydłem. Ewa zostaje z tyłu, ale spóźnia się zaledwie o jedną sekundę. Zderzamy się w drzwiach, przeciskamy się, biegniemy ramię w ramię ciemnym korytarzem… I wypadamy na podwórze. Z prawej strony – ściana opustoszałego wieżowca. Z lewej – ogrodzenie śmietnika.
- Cztery… - mówi kontroler gdzieś z tyłu w pustym pomieszczeniu.
Słyszałam o takiej zabawie. Wypuszcza się ofiarę, a potem się ją goni – i zabija jakoby podczas ucieczki. Ot, policyjna rozrywka…
Uciekamy. Przelatujemy przez plac. Wypadamy na ulicę, dajemy nura w sąsiednią bramę, przebiegamy przez nią i gnamy dalej. Spod nóg pryskają na boki szczury. Słyszymy za nami pogoń – ten kontroler biega tak, jakby w ogóle nie był człowiekiem…
Zaczynamy wpadać na ludzi. Jakiś stróż kręci pedałami maszyny uprzątającej śmieci: spod okrągłej szczotki wyfruwają papierki po cukierkach i puste puszki po napojach energetycznych. Patrzy na nas jak na wariatki, więc trochę zwalniamy.
Ten kontroler chyba nie zastrzeli nas przy świadkach?
A może zastrzeli?
W końcu nabieramy odwagi, żeby się obejrzeć.
Nikt nas nie goni. Dawno już przebrzmiało „pięć”, a prześladowca wciąż się nie zjawia.
Padamy na skraj chodnika. Siadamy i łapiemy oddech. Podpełza ku nam rozwoźnik napojów, a za nim wózek z kanapkami. Bezmyślnie wsuwam w szczelinę kartę kredytową – zapala się jakby zawstydzone czerwone oczko. Zapomniałam: konto jest puste…
Ale napój dostajemy bezpłatnie. Wypijamy po dwie puszki.
- Jak się czujesz?
Ewa przez chwilę milczy, jakby sprawdzała swoje wrażenia.
- Dziwnie… Kręci mi się w głowie. Gorzko mi w ustach. Ale… chyba żyję. Jak myślisz, kłamał?
Może kłamał. Wzruszam ramionami.
- Wypuścił nas? – pyta ostrożnie Ewa.
- Tak jakby…
- I nie spisał nas?
- Nie.
- Tak się nie zdarza – mówi Ewa, pomyślawszy przez chwilę.
Wstaję z trudem. Bolą mnie wszystkie mięśnie i stawy.
- Posłuchaj, przyjaciółko… Jest ranek, a my żyjemy. Czego nam więcej trzeba? Chodźmy się wyspać, bo wieczorem trzeba będzie do pracy.
Idę ulicą i kręcąc głową usiłuję się zorientować, gdzie jesteśmy. Ryksza już nie dla nas, trzeba będzie drałować „dwójką”…
Ewa dogania mnie i kładzie mi dłoń na ramieniu.
- Wiesz…
- Co?
- Dziękuję - mówi cichutko.




Dodano: 2007-01-26 18:49:09
Komentarze
-Jeszcze nie ma komentarzy-
Komentuj


Artykuły

Plaża skamielin


 Zimny odczyt

 Wywiad z Anthonym Ryanem

 Pasje mojej miłości

 Ekshumacja aniołka

Recenzje

Brzezińska, Anna - "Mgła"


 Kay, Guy Gavriel - "Dawno temu blask"

 Lindgren, Torgny - "Legendy"

 Miles, Terry - "Rabbits"

 McCammon, Robert - "Królowa Bedlam"

 Simmons, Dan - "Czarne Góry"

 Sanderson, Brandon - "Yumi i malarz koszmarów"

 Bardugo, Leigh - "Wrota piekieł"

Fragmenty

 Mrozińska, Marta - "Jeleni sztylet"

 Brzezińska, Anna - "Mgła"

 Rothfuss, Patrick - "Wąska droga między pragnieniami"

 Clarke, Arthur C. & Lee, Gentry - "Ogród Ramy"

 Sablik, Tomasz - "Próba sił"

 Kagawa, Julie - "Żelazna córka"

 Pratchett, Terry - "Pociągnięcie pióra. Zaginione opowieści"

 Crouch, Blake - "Upgrade. Wyższy poziom"

Projekt i realizacja:sismedia.eu       Reklama     © 2004-2024 nast.pl     RSS      RSS