NAST.pl
 
Komiks
  Facebook
Facebook
 
Forum

  RSS RSS

 Strona główna     Zapowiedzi     Recenzje     Imprezy     Konkursy     Wywiady     Patronaty     Archiwum newsów     Artykuły i relacje     Biblioteka     Fragmenty     Galerie     Opowiadania     Redakcja     Zaprzyjaźnione strony   

Zaloguj się tutaj! | Rejestruj

Patronat

Martine, Arkady - "Pustkowie zwane pokojem"

McGuire, Seanan - "Pod cukrowym niebem / W nieobecnym śnie"

Ukazały się

Kingfisher, T. - "Cierń"


 Howard, Robert E. - "Conan. Księga pierwsza"

 Lloyd Banwo, Ayanna - "Kiedy byłyśmy ptakami"

 Jadowska, Aneta - "Tajemnica domu Uklejów"

 Sablik, Tomasz - "Mój dom"

 Pilipiuk, Andrzej - "Czasy, które nadejdą"

 Szmidt, Robert J. - "Szczury Wrocławia. Dzielnica"

 Bordage, Pierre - "Paryż. Lewy brzeg"

Linki

Chiang, Ted - "Historia twojego życia"
Wydawnictwo: Solaris
Tłumaczenie: Jakuszewski, Sylwanowicz, Kopociński, Pers
Data wydania: Maj 2006
ISBN: 83-89951-52-5
Oprawa: broszurowa
Format: 12.5 cm x 19.5 cm
Liczba stron: 312



Chiang, Ted - "Historia twojego życia"

Do Teda Chianga, amerykańskiego pisarza znanego jak do tej pory wyłącznie z opowiadań, podchodziłem niepewnie, jak pies do jeża. Z jednej strony rekomendacja takiego autorytetu jak Jacek Dukaj, który anglojęzyczną wersję polecał w jednym z wywiadów, z drugiej – nieufność do człowieka nie mającego na swoim koncie żadnej powieści. Nawet znaczna liczba nagród nie potrafiła mnie przymusić do sięgnięcia po tę pozycję. W końcu jednak powiedziałem sobie, że raz kozie śmierć. Otworzyłem książkę i...

...zostałem zmiażdżony. Już w pierwszym opowiadaniu, „Wieży Babilonu”, nagrodzonym Nebulą debiucie, dostrzegłem ogromny potencjał pisarza. Autor bawi się w nim mitem o potopie; przedstawiając historię legendarnej wieży Babel z punktu widzenia jej budowniczych pokazuje, że nawet z ogranych motywów można wycisnąć coś nowego. Chiang zadaje w opowiadaniu egzystencjalne pytania na temat Boga i zajmuje się konsekwencjami, jakie nas mogą spotkać, jeśli szukając Prawdy będziemy zbyt głęboko drążyć. Pewne tajemnice zawsze powinny zostać tajemnicami, mówi Chiang.
Zdałem sobie sprawę, że fantastyka jest dla niego tylko narzędziem służące do nauczenia czytelnika czegoś nowego. Łącząc metafizyczne rozważania z popularną formą fantastyki, przedstawiając swoje historie w iście filmowy sposób, pisząc je w sposób łatwy do wyobrażenia, Ted Chiang próbuje wcielić w życie przysłowie „nauka przez zabawę”. Wprawdzie nie zawsze mu to wychodzi, bo niektóre opowiadania jak „Dzielenie przez zero”, czy „Siedemdziesiąt dwie litery”, są zwyczajnie przekombinowane i nie dla wszystkich, ale śmiało można powiedzieć, że większość utworów prezentowanych w zbiorze to teksty wybitne.

W znakomitej, tytułowej „Historii twojego życia”, mamy z pozoru błahą historię pierwszego kontaktu ludzi z Obcymi. Opowiadanie jest tylko pretekstem do snucia rozważań na temat natury człowieka i o człowieku jako takim. Zgodnie z regułami, jest to opowiadanie science fiction, a więc muszą wystąpić pewne elementy charakterystyczne dla gatunku, ale nie są one w opowiadaniu najważniejsze. Znacznie ważniejsze od powodu przybycia Obcych jest jednak u Chianga sam fakt wizyty. Nasuwa się tutaj utwór, do którego w delikatny sposób Chiang nawiązuje: „Piknik na skraju drogi” Strugackich. Widać u Amerykanina starą, na poły zapomnianą szkołę pisania fantastyki; szkołę, w której Treść stoi na pierwszym miejscu i jest najważniejsza. Aż do zaskakującego finału czytelnik nie jest w stanie zrozumieć, dlaczego autor porwał się na pisanie opowiadania w dwóch różnych czasach: przyszłym i przeszłym. Już samo to może uruchomić dzwonek alarmowy u czytelnika. Żonglowanie czasami i sposobami narracji to ostatnio modny sposób pisania, ale u wielu autorów mamy przerost formy nad treścią. O czymś takim tutaj nie może być mowy. Chiang trzyma swoje historie w ryzach, nie rozłażą mu się, nie uciekają. Są dokładnie takie, jakie być powinny: wciągające, zajmujące i pisane fantastycznym stylem.

W każdej nowej noweli Chianga mamy do czynienia z innym tematem. To zdumiewające, ile ten człowiek potrafi wycisnąć z pozornie wyczerpanych motywów literackich. Bawi się toposami, kształtuje je po swojemu; zręcznie, niczym doświadczony rzeźbiarz, tworzy nową Formę. W wybitnym opowiadaniu „Zrozum” widać to doskonale. Tak jak ostatnio Grzędowicz w „Panu Lodowego Ogrodu”, Chiang prowadzi narrację w czasie teraźniejszym, niejako oczyma bohatera. Czytelnik – posłużę się tutaj terminologią komputerową – ma wrażenie, jakby grał w grę FPP, First Person Perspective. Widzi wszystko oczyma bohatera. Historia człowieka, który przypadkiem zostaje nietzscheańskim Ubermanschem, to pretekst do zadawania niewygodnych dla nauki pytań o konsekwencję zabaw w Boga. I, tak samo jak w „Historii twojego życia”, czytelnik z napięciem nie mniejszym niż w przypadku dobrego filmu sensacyjnego śledzi historię człowieka, który nagle zdaje sobie sprawę z tego, że nie jest jedynym supermanem na Ziemi...

Chiang nie jest tu futurologiem, nie zamierza pretendować do miana wyroczni delfickiej, ale trzeba przyznać, że w niektórych opowiadaniach celne obserwacje autora przerażają. Jak w „Co ma cieszyć oczy”, gdzie polityczna poprawność każe usunąć w korze mózgowej ośrodki odpowiadające za piękno. Aktualnie jest zupełnie odwrotny trend, piękno wydaje się być w dzisiejszym społeczeństwie wartością najwyższą, ale czy tak będzie zawsze? Czy piękno znajdzie się na cenzurowanym? Czy można – i należy – to zrobić? Ocenzurować wrażenia estetyczne? Odpowiedź wcale nie jest jednoznaczna.

Autor szuka wszędzie, nie ma dla niego barier ani granic. W Polsce taką fantastykę uprawia bodajże tylko Jacek Dukaj. Zbiorek opowiadań „Historia twojego życia” mogę polecić każdemu, kto jest na tyle odporny psychicznie, by nie rzucić się z okna z pytaniem: dlaczego? Dlaczego Polacy tak nie piszą?!



Ocena: 9/10
Autor: Żerań


Dodano: 2006-08-15 14:55:55
Komentarze
-Jeszcze nie ma komentarzy-
Komentuj


Artykuły

Plaża skamielin


 Zimny odczyt

 Wywiad z Anthonym Ryanem

 Pasje mojej miłości

 Ekshumacja aniołka

Recenzje

Hoyle, Fred - "Czarna chmura"


 Simmons, Dan - "Modlitwy do rozbitych kamieni. Czas wszystek, światy wszystkie. Miłość i śmierć"

 Brzezińska, Anna - "Mgła"

 Kay, Guy Gavriel - "Dawno temu blask"

 Lindgren, Torgny - "Legendy"

 Miles, Terry - "Rabbits"

 McCammon, Robert - "Królowa Bedlam"

 Simmons, Dan - "Czarne Góry"

Fragmenty

 Mara, Sunya - "Burza"

 Mrozińska, Marta - "Jeleni sztylet"

 Brzezińska, Anna - "Mgła"

 Rothfuss, Patrick - "Wąska droga między pragnieniami"

 Clarke, Arthur C. & Lee, Gentry - "Ogród Ramy"

 Sablik, Tomasz - "Próba sił"

 Kagawa, Julie - "Żelazna córka"

 Pratchett, Terry - "Pociągnięcie pióra. Zaginione opowieści"

Projekt i realizacja:sismedia.eu       Reklama     © 2004-2024 nast.pl     RSS      RSS