Andrzej Pilipiuk jest niezwykle płodnym pisarzem. Kiedyś kojarzony przede wszystkim z opowiadań o nieortodoksyjnym egzorcyście-bimbrowniku, czyli Jakubie Wędrowyczu, w ostatnich latach pokazał, iż ma bujną wyobraźnię i nie stał się niewolnikiem jednego pomysłu. Liczne opowiadania (zebrane choćby w tomie „2586 kroków”) czy powieść „Kuzynki” (i jej kontynuacje) pozyskały mu rzeszę fanów w całym kraju. W „Operacji »Dzień Wskrzeszenia«” wykorzystuje jeden z klasycznych motywów science fiction, czyli podróż w czasie – mechanizm, który z powodzeniem wykorzystał już w humorystycznym opowiadaniu „Operacja »Szynka«” („Wizje alternatywne 5”).

W niedalekiej przyszłości prezydentem kraju zostaje Paweł Citko. W wielkiej tajemnicy wdraża program nuklearny. Wkrótce Polska ma cztery gotowe rakiety... które odpalają terroryści. W ciągu kilkunastu godzin wybucha na świecie wojna atomowa, co doprowadza do śmierci 4 miliardów ludzi i skażenia niemal każdego miejsca na Ziemi. W dwa lata później na zgliszczach naszego kraju pojawia się mały promyk nadziei – grupa naukowców odkrywa sposób na podróż w przeszłość. Mechanizmy sterujące tym procesem nie są do końca znane, a samo przeniesienie się w czasie cięgnie za sobą wielkie ryzyko dla czasonautów.

Do misji w czasie wybrana zostaje grupa młodzieży, która przeszła specjalistyczne testy psychologiczne. Mimo młodego wieku nie zawahają się podczas wykonywania misji – a ta jest prosta, i przynajmniej w założeniach, bezkrwawa. Wystarczy w przeszłości odnaleźć przodka prezydenta Citki i wszczepić mu wirusa powodującego bezpłodność. Dzięki temu nie dojdzie do wojny, a wszyscy zmarli (zarówno podczas atomowej zagłady jak i wykonywania misji) nie zginą. Nadejdzie tytułowy „Dzień Wskrzeszenia”.

Od czasu „Wehikułu czasu” Wellsa podróże w czasie na stałe zagościły w fantastyce. Z tą tematyką zmierzyli się między innymi Silverberg, Baxter czy Zajdel. Na tym tle powieść Pilipiuka wybada bardzo blado. Przy pisaniu o przenosinach w przeszłość kluczową rolę odgrywa logiczne wytłumaczenie mechanizmów i sensowne wybrnięcie z najróżniejszych pułapek i paradoksów, w jakie to zjawisko obfituje. Niestety Pilipiuk nic takiego nie robi. Zwala wszystko na nieznajomość procesów występujących podczas przenosin. Z logiką także jest na bakier – liczba dziur jest tak wielka, że przy „Operacji »Dzień Wskrzeszenia«” przysłowiowy ser szwajcarski wydawałby się zwartą masą. Podam tylko dwa przykłady:

Gdy bohaterowie w przeszłości wpadną w tarapaty, to ukrywają pewien rodzaj sondy, który raz dziennie nadaje sygnał alarmowy. Przy odrobinie szczęścia, urządzenie przetrwa do naszych czasów i zostanie zlokalizowane przez naukowców – ale oni odnajdują je dopiero po wysłaniu śmiałków w przeszłość, choć nasłuchy prowadzą od początku projektu. Zupełnie, jakby sonda zmaterializowała się z powietrza, a nie wysyłała sygnały dzień w dzień od kilkudziesięciu lat.

Po drugie, gdy ekipa ratunkowa jest wysyłana w przeszłość, to wyruszają po tylu dniach, ile minęło w przeszłości i ich zadaniem jest pomoc kolegom. Zastanawiam się dlaczego? Przecież o wiele prościej byłoby wysłać jedną osobę z ostrzeżeniem, o kilka dni wcześniej niż poprzednicy wpadli w pułapkę. Wtedy nie doszłoby do żadnych z przykrych wydarzeń...

Jak Pilipiuk pisze, wie każdy, kto się spotkał z jego twórczością. Autor, który sam o sobie mówi per „wielki grafoman”, nie może być wirtuozem pióra. Tak jest w istocie, nie będzie on nigdy należał do pisarskiej czołówki pod względem literackim, a raczej będzie oscylował w dolnych regionach stanów średnich. Siła jego pisarstwa leży zupełnie gdzie indziej – prostymi i niewyszukanymi sposobami potrafi przykuć uwagę czytelnika. W zaskakujący sposób potrafi porwać banalną, naiwną fabułą, wciągnąć w wir przygód sztampowych i płaskich postaci. To jest naprawdę zaskakujące, jest to fenomen porównywalny z Danem Brownem. Czytelnik zwykle jest świadomy wszystkich wad i niedociągnięć, ale i tak czyta z dużą przyjemnością.

Akcja powieści w dużej części dzieje się na początku XX wieku w Warszawie, podczas zaborów (choć bohaterowie trafiają także w XVII stulecie). Tam przychodzi im zmierzyć się z carską ochraną, którą starają się przechytrzyć za pomocą nowoczesnych gadżetów - moim zdaniem zbyt zaawansowanych technicznie jak na 2014 rok, szczególnie w świecie zniszczonym wojną jądrową. Ale mniejsza z tym, chciałem pisać o scenerii, w jakiej dochodzi do tej rywalizacji. Pilipiuk malowniczo i z dużą dbałością o szczegóły opisuje przedwojenną Warszawę. Z „Operacji »Dzień Wskrzeszenia«” można dowiedzieć się wielu ciekawych rzeczy o wyglądzie stolicy z czasów panowania Rosjan lub z okresu siedemnastowiecznej epidemii dżumy. Jest to duża zaleta tej książki, szczególnie dla warszawiaka.

Jest mi naprawdę ciężko ocenić najnowszą powieść Pilipiuka. Z jednej strony czytało się ją lekko i przyjemnie, a z drugiej strony nie można przymknąć oka na liczne nielogiczności i braki warsztatowe. Może zamiast uciekać się do podsumowania napiszę tak: „Operacja »Dzień Wskrzeszenia«” jest typową książką Andrzeja Pilipiuka, z jego wszystkimi wadami i zaletami. Sami musicie zdecydować, czy wam jego pisarstwo odpowiada. Jeśli tak, to ta powieść także spełni wasze oczekiwania.