NAST.pl
 
Komiks
  Facebook
Facebook
 
Forum

  RSS RSS

 Strona główna     Zapowiedzi     Recenzje     Imprezy     Konkursy     Wywiady     Patronaty     Archiwum newsów     Artykuły i relacje     Biblioteka     Fragmenty     Galerie     Opowiadania     Redakcja     Zaprzyjaźnione strony   

Zaloguj się tutaj! | Rejestruj

Patronat

LaValle, Victor - "Samotne kobiety"

Crouch, Blake - "Upgrade. Wyższy poziom"

Ukazały się

Kingfisher, T. - "Cierń"


 Howard, Robert E. - "Conan. Księga pierwsza"

 Lloyd Banwo, Ayanna - "Kiedy byłyśmy ptakami"

 Jadowska, Aneta - "Tajemnica domu Uklejów"

 Sablik, Tomasz - "Mój dom"

 Pilipiuk, Andrzej - "Czasy, które nadejdą"

 Szmidt, Robert J. - "Szczury Wrocławia. Dzielnica"

 Bordage, Pierre - "Paryż. Lewy brzeg"

Linki

Bester, Alfred - "Człowiek do przeróbki" (Kolekcja Wehikuł czasu)
Wydawnictwo: Rebis
Kolekcja: Wehikuł czasu
Tytuł oryginału: The Demolished Man
Tłumaczenie: Andrzej Sawicki
Data wydania: Październik 2020
ISBN: 978-83-8188-098-5
Oprawa: twarda
Format: 135 x 215 mm
Liczba stron: 296
Cena: 44,90 zł
Rok wydania oryginału: 1951



Bester, Alfred - "Człowiek do przeróbki"

Myśli ludzi wyjątkowych


Po „Gwiazdach moim przeznaczeniem” w serii „Wehikuł czasu” przyszła kolej na drugą z najbardziej znanych powieści Alfreda Bestera, „Człowieka do przeróbki”, słynną jako pierwsza w historii zdobywczyni nagrody Hugo, w 1953 roku. Akcja książki toczy się w XXIV wieku, w rzeczywistości, w której podróże międzyplanetarne są codziennością, a kluczową rolę w społeczeństwie odgrywają posiadający zdolność czytania w myślach esperzy1). Ci ostatni zrzeszają się w Stowarzyszeniu Esperów, są podzieleni na kategorie w zależności od siły swojego talentu i podlegają dość ścisłemu kodeksowi zawodowemu. W zrozumiały sposób pełnią często funkcje związane z bezpieczeństwem publicznym. Kiedy więc Ben Reich, biznesmen prześladowany koszmarnymi, paranoicznymi wizjami Człowieka Bez Twarzy, błędnie odczytuje odpowiedź na ofertę połączenia sił z firmą Craya D’Courtneya, uznając ją za negatywną, i decyduje się na zabójstwo konkurenta, wie, że będzie musiał się zmierzyć z policją potencjalnie zdolną odczytać wszystkie jego plany i wspomnienia. Angażuje do pomocy Gusa Tate’a, espera I stopnia, działającego w Związku Patriotów, organizacji będącej swoistą przeciwwagą dla Stowarzyszenia Esperów, a Duffy Wyg&, flirtująca z Reichem młoda piosenkarka, komponuje dla biznesmena przebój, którego nucenie ma wypędzić z głowy mężczyzny wszystkie składne myśli i uniemożliwić śledczym dowiedzenie się prawdy o zbrodni.

Do zabójstwa D’Courtneya faktycznie dochodzi, choć odbywa się ono nie do końca zgodnie z planem; w szczególności świadkiem przestępstwa staje się córka zamordowanego, Barbara. Rozpoczynające się śledztwo stanowi centralny element fabuły: naprzeciw Reicha staje Lincoln Powell, kolejny esper I stopnia, doktor filozofii i prefekt policji. Dość szybko identyfikuje głównego i w zasadzie jedynego podejrzanego; pytanie brzmi, czy uda się mu zdobyć wystarczająco wiele dowodów, by doprowadzić do skazania go na Przeróbkę, tytułowy proces, którego sens staje się do końca jasny dopiero pod koniec powieści. Co ciekawe, werdykt o winie Reicha ma podjąć Stary Mojżesz, elektronowy mózg o zaskakująco ludzkim sposobie wyrażania się.

W miarę lektury powieści na pierwszy plan wysuwają się nie tyle kwestie związane z samym rozstrzygnięciem śledztwa, co z jednej strony psychologiczne rozgrywki między bohaterami, a z drugiej mechanizmy funkcjonowania książkowego świata, przede wszystkim związane z telepatią. Amerykański autor ciekawie pokazuje zmagania między esperami, ich pozycję społeczną oraz niebanalnie (nawet z typograficznego punktu widzenia) przedstawia pozazmysłową komunikację. Inne elementy akcji wydają się już bardziej trącić myszką: na przykład podróże kosmiczne w „Człowieku do przeróbki” są rodem z powieści Złotego Wieku, do rakiet wsiada się po to, by po chwili znaleźć się powiedzmy na Wenus. Nie najlepiej zestarzała się też warstwa psychologiczna powieści: inspiracje teorią Freuda są z punktu widzenia współczesnego czytelnika nazbyt dosłowne, a erotyka dziecinnie naiwna. Tytułowa koncepcja – w oryginale zresztą będąca raczej „zrujnowaniem” czy może lepiej „dekonstrukcją” – jako metoda radzenia sobie z wybitnymi przestępcami również wydaje się z współczesnej perspektywy dość wątpliwa. Niewątpliwie jednak odwoływanie się do tego typu motywów psychologicznych w literaturze SF połowy ubiegłego wieku stanowiło intrygującą nowość. Choćby za to warto „Człowieka do przeróbki” docenić, podobnie jak za humor, chęć wykorzystywania sztuczek typograficznych (mamy Wyg&; jeden z esperów nosi nazwisko @kins) czy następujące w miarę rozwoju akcji zmiany rozkładu akcentów. Odbiorcom zaczynającym dopiero przygodę z Besterem polecam mimo wszystko sięgnięcie najpierw po „Gwiazdy moim przeznaczeniem”.


1) Nazwa „esper” brzmi tak samo po angielsku, a pochodzi od skrótu „ESP” czyli „Extrasensory perception” (percepcja pozazmysłowa).




Autor: Adam Skalski
Dodano: 2020-11-17 10:25:46
Komentarze
-Jeszcze nie ma komentarzy-
Komentuj


Artykuły

Plaża skamielin


 Zimny odczyt

 Wywiad z Anthonym Ryanem

 Pasje mojej miłości

 Ekshumacja aniołka

Recenzje

Hoyle, Fred - "Czarna chmura"


 Simmons, Dan - "Modlitwy do rozbitych kamieni. Czas wszystek, światy wszystkie. Miłość i śmierć"

 Brzezińska, Anna - "Mgła"

 Kay, Guy Gavriel - "Dawno temu blask"

 Lindgren, Torgny - "Legendy"

 Miles, Terry - "Rabbits"

 McCammon, Robert - "Królowa Bedlam"

 Simmons, Dan - "Czarne Góry"

Fragmenty

 Mara, Sunya - "Burza"

 Mrozińska, Marta - "Jeleni sztylet"

 Brzezińska, Anna - "Mgła"

 Rothfuss, Patrick - "Wąska droga między pragnieniami"

 Clarke, Arthur C. & Lee, Gentry - "Ogród Ramy"

 Sablik, Tomasz - "Próba sił"

 Kagawa, Julie - "Żelazna córka"

 Pratchett, Terry - "Pociągnięcie pióra. Zaginione opowieści"

Projekt i realizacja:sismedia.eu       Reklama     © 2004-2024 nast.pl     RSS      RSS