To wyobraźnia bardzo często stanowi o sile fantastycznonaukowych powieści, sprawia, że robią na nas wrażenie, zachowują świeżość mimo upływu lat, każą do siebie wracać. I właśnie rozbuchana, niezwykła wyobraźnia Briana Aldissa powoduje, że „Cieplarnia”, jedna z wcześniejszych powieści Brytyjczyka, skomponowana z pięciu opublikowanych w 1962 roku nowelek i dziś, wznawiana przez Rebis w serii Wehikuł Czasu, pozostaje w pamięci na długo.

Powieściowy świat to Ziemia – a także Księżyc – opanowane przez rośliny, które na skutek zmian warunków planetarnych osiągnęły w ewolucyjnym wyścigu zdecydowaną przewagę nad zwierzętami. W szczególności i ludzie, gatunek niegdyś dominujący, uległ częściowej atrofii, fizycznie się kurcząc, ale przede wszystkim gubiąc znaną sobie niegdyś wiedzę. Żyjące na drzewach – a w zasadzie na drzewie – plemiona walczą, nie zawsze skutecznie, z napadającymi je roślinami, oraz nielicznymi, ale nadal uciążliwymi zwierzętami. Główne bohaterki i bohaterowie to składająca się głównie z kobiet grupa, której przywódczynią jest Lily-Yo. Mężczyźni są w niej cenieni głównie z uwagi na ich zdolności reprodukcyjne, istotne szczególnie z uwagi na to, że o utratę życia na planecie jest bardzo łatwo. Zasadniczym punktem wyjścia fabuły jest moment, w którym Lily-Yo uznaje, że nadszedł czas, by pozostawić swoje plemię dzieciom, a samej, w towarzystwie kilkorga innych dorosłych, udać się ku „Wierzchołkom”. Podróż w górę drzewa prowadzi do pudłopłonów, a dalej poza planetę; pozostałe na dole dzieci mierzą się z własnymi wyzwaniami. Walkę o władzę toczy się wśród nich między buntowniczym Grenem, a naturalną spadkobierczynią Lily-Yo o imieniu Poyly.

Przyszłość książkowej Ziemi w naturalny sposób przywodzi na myśl zmiany klimatu, choć rzecz jasna przyroda ma się tam dużo lepiej niż w naszej rzeczywistości. „Cieplarnia” to jednak coś więcej niż powieść ekologiczna (tak samo jak choćby „Diuna”). Trafia się w niej i humor, związany choćby z przygodami brzunio-brzuszków, i dynamiczna akcja, i dylematy związane z odpowiedzialnością za plemię czy za planetę, a także kwestie zdobywania, przechowywania i odzyskiwania wiedzy. Niektórzy współcześni Aldissowi pisarze narzekali na stosunkowo wątłe naukowe podstawy świata przedstawionego, ale zarzuty te przegrywają z niezwykłą kolorystyką „Cieplarni”; z wizjami gigantycznego, panplanetarnego drzewa, imitujących zwierzęce zachowania chyżosiejów, glistoglutów czy parzyperzy, oraz spektakularnych, umożliwiających kosmiczne podróże, a nadal jak najbardziej roślinnych trawerserów, oplatających swoimi linami całą Ziemię, a wraz z nią i Księżyc. Jak wynika z tego opisu, istotną rolę w odbiorze „Cieplarni” odgrywa świetne, chwilami wręcz Leśmianowskie tłumaczenie Roberta Marszała.

Nowemu wydaniu towarzyszy bardzo interesująca przedmowa Neila Gaimana i równie ciekawe posłowie samego Aldissa, wskazujące na kryjące się za „Cieplarnią” inspiracje i opowiadające o perypetiach związanych z jej wydaniem.