Palmer, Ada - "Do błyskawicy podobne"

NAST.pl

Komiks

Facebook

Forum

Strona główna Zapowiedzi Recenzje Imprezy Konkursy Wywiady Patronaty Archiwum newsów Artykuły i relacje Biblioteka Fragmenty Galerie Opowiadania Redakcja Zaprzyjaźnione strony

Zaloguj się tutaj! | Rejestruj

Patronat

Heinlein, Robert A. - "Luna to surowa pani" (Artefakty)

Martine, Arkady - "Pustkowie zwane pokojem"

Ukazały się

Ferek, Michał - "Pakt milczenia"

Markowski, Adrian - "Słomianie"

Sullivan, Michael J. - "Epoka legendy"

Stewart, Andrea - "Cesarzowa kości"

Wagner, Karl Edward - "Kane. Bogowie w mroku"

Howard, Robert E. - "Conan. Księga druga"

Kukiełka, Jarosław - "Kroczący wśród cieni"

Gray, Claudia - "Leia. Księżniczka Alderaana"

Linki

Palmer, Ada - "Do błyskawicy podobne"

Wydawnictwo: Mag
Cykl: Terra Ignota
Kolekcja: Uczta Wyobraźni
Tytuł oryginału: Too Like the Lightning
Tłumaczenie: Michał Jakuszewski
Data wydania: Sierpień 2019
ISBN: 978-83-7480-715-9
Oprawa: twarda
Liczba stron: 480
Cena: 45,00 zł
Rok wydania oryginału: 2016
Tom cyklu: 1

Palmer, Ada - "Do błyskawicy podobne"

Do przyszłości przez historię

Fundamentalne założenia powieściowego świata powieści „Do błyskawicy podobne”, pierwszego tomu cyklu „Terra Ignota” autorstwa Ady Palmer, są ciekawe i sensowne, ale same w sobie nie wróżą jeszcze nic wyjątkowego. Koncepcja przyszłości Ziemi, na której łatwość podróży doprowadziła do dalece idącej modyfikacji tradycyjnych więzów rodzinnych i upadku państw narodowych, zmiany socjologiczne spowodowały zanik płci kulturowej, a wszechobecne lokalizatory pozwalają na natychmiastową identyfikację położenia każdego z mieszkańców czy przekaz odbieranych przez niego bodźców – to dość standardowy punkt wyjścia pisanych współcześnie futurystycznych wizji. Nawet sama koncentracja na ideach (w odróżnieniu od dynamicznej akcji), choć już rzadsza, nie stanowi głównego wyróżnika powieści. Kluczem do oryginalności książki Palmer jest to, że pozornie opisując tylko siedem dni 2454 roku, patrzy przede wszystkim w wiek osiemnasty, odwołując się nieustannie do oświeceniowej nauki, literatury, a przede wszystkim filozofii.

Państwa narodowe w powieściowym świecie zastąpiły gromadzące ludzi wyznających podobne systemy wartości czy choćby dzielących wspólne zainteresowania Pasieki. Różnią się od siebie sposobem wybierania przywódców i sprawowania przez nich władzy, a także choćby preferowanymi strojami. Najmniejszymi komórkami społecznymi stały się luźno oparte na więzach krwi basze. Zawiązanie akcji odbywa się u Saneerów-Weeksboothów, w jednym z baszów Humanistów, odpowiedzialnym za kontrolowanie systemu autolotów, zapewniających błyskawiczny transport po całej planecie. Narrator historii, Mycroft Canner, jest usługowcem odbywającym karę za bliżej nieokreślone (do pewnego momentu) przewinienia. To on relacjonuje spotkanie nowego senseisty baszu, czyli swoistego mistrza duchowego, z Bridgerem, obdarzonym mocą ożywiania zabawek chłopcem. Jednocześnie dowiadujemy się, że z biura wpływowego czasopisma „Czarna Sakura” wykradziono i podmieniono listę Siedmiu i Dziesięciu, zawierającą nazwiska najbardziej wpływowych ludzi na świecie. Los i rola Bridgera oraz przyczyny kradzieży stanowią centralne motywy fabularne przewijające się przez całą książkę; nieśmiało tocząca się akcja pozwala Palmer niespiesznie przedstawić powieściowy świat.

Opowieści patronują wielcy mistrzowie: „Patriarcha” Wolter, „Filozof” Diderot i „Jean Jacques” Rousseau. Sama narracja nawiązuje – często jawnie – do osiemnastowiecznych powieści. Mycroft Canner zwraca się regularnie do Czytelnika; ba, czasami uzyskuje też od niego odpowiedzi. Przywódcy Pasiek równie chętnie podejmują konkretne decyzje, co dyskutują o filozofii i mechanizmach sprawowania władzy. Istotną rolę odgrywa wielość języków – to, że Canner jest poliglotą stanowi jedną z jego kluczowych kwalifikacji do roli narratora. Zmiany kulturowe oraz konsekwencje Wojen Kościołów z XXII wieku oznaczają, że zakazane są na przykład próby nawracania kogoś na swoje przekonania, ale senseiści, skrzyżowanie guru, psychoterapeutów i coachów filozoficznych zawodowo zajmują się przedstawianiem swoim „pacjentom” przeróżnych możliwych sposobów postrzegania i interpretowania ludzkich losów i duchowych dylematów.

Niewątpliwie lekturę powieści Palmer można uznać za wymagającą. Nie chodzi o to, że czytając powieść trzeba się męczyć (wręcz przeciwnie, odkrywanie kolejnych smaczków i nawiązań to prawdziwa przyjemność!), a o to, że odsłanianie świata odbywa się powoli, istotność toczących się intryg pozostaje dość długo niezrozumiała, a nieliczne – choć czasem mocno zaskakujące – zwroty akcji polegają zwykle na ujawnianiu jakiegoś niedostrzegalnego wcześniej aspektu rzeczywistości. Rozmach wizji i nieukrywana fascynacja przeszłością jednoznacznie wskazują na zawodowe zainteresowania autorki, profesjonalnej historyczki, ale też przywołują na myśl cykl barokowy Neala Stephensona.

Rozciągnięta na cztery tomy opowieść Palmer ma wszelkie szanse stania się pozycją z jednej strony szanowaną przez krytyków, z drugiej kultową wśród pewnych grup fanów, z trzeciej zaś czytaną przez stosunkowo niewielką liczbę odbiorców. A warto, żeby dotarła ona do jak największej społeczności czytelników: pewien wysiłek włożony w lekturę na pewno się zwróci.

Autor: Adam Skalski

Dodano: 2019-10-09 20:00:15

Komentarze

Sortuj: od najstarszego | od najnowszego

Janusz S. - 23:24 09-10-2019
Dotarłem dopiero do połowy książki, ale do recenzji dodałbym tylko jedną uwagę. Autorka pisała niezwykle konsekwentnie w oparciu o opisane na początku fundamentalne założenia. I tu trudno jej coś zarzucić. Same założenia są, moim zdaniem, zbyt optymistyczne i utopijne, przez co w ogóle nie uwzględniają rozlicznych paskudnych cech ludzkich osobowości. Złej woli, nienawiści, chciwości, zawiści i wielu innych przypadłości, które w zadziwiający sposób zanikły w społeczeństwie opisanym przez Adę Palmer. Być może w dalszej części książki jest jakieś wyjaśnienie tego zjawiska, które trochę jednak psuje realistyczne wrażenia wywołane drobiazgowością opisów powieściowego świata i wielością szczegółów. Pomimo tego - i tak warto spróbować przeczytać.

romulus - 18:03 10-10-2019
Nie jest to lektura lekka i łatwa. Z racji zobowiązań recenzenckich musiałem ją odłożyć na później, bo wymaga skupienia. A skupienie czasu. Czytanie jej po kilka stron dziennie nie ma chyba sensu.

Janusz S. - 19:09 10-10-2019
Nie jest, ale nie czytam jej po kilka stron. Przeczytałem pół na raz i może w weekend dokończę

raistand - 06:54 11-10-2019
Ja się niestety zmagam z formą. Szalenie deprymuje mnie to "widziałom", "słyszałom", "byłom".

romulus - 19:08 11-10-2019
"Perfekcyjna niedoskonałość" Dukaja mi się skojarzyła pod tym względem.

Janusz S. - 19:49 11-10-2019
Właśnie dzięki tamu, że "Perfekcyjna niedoskonałość" to jedna z moich ulubionych książek, wszelkie "widziałom", "słyszałom", "byłom" traktuję jako naturalne elementy gramatyki.

asymon - 10:35 15-10-2019

Janusz S. pisze:Właśnie dzięki tamu, że "Perfekcyjna niedoskonałość" to jedna z moich ulubionych książek, wszelkie "widziałom", "słyszałom", "byłom" traktuję jako naturalne elementy gramatyki.

Trochę szkoda, że nie przyjęło się dukajowe "widziałum", "słuszałum"...

Swoją drogą, dowiedziałem się niedawno (z redditta), że angielskie neutralne "they" w liczbie pojedynczej to nie jest jakaś lewacka nowość i produkt "szkodliwej ideologii gender", a rzecz występująca w angielskim od wieków. https://en.wikipedia.org/wiki/Singular_they

A książka Palmer faktycznie nie jest łatwa, od angielskiej wersji odbiłem się z hukiem, po polsku też na razie zrezygnowałem na rzecz łatwiejszych lektur :-)