Ostatnimi czasy tematyka ekologiczna w SF ma się całkiem nieźle. Schemat scenariusza przedstawia się następująco: ludzkość dała ciała, przesadziła z eksploatacją środowiska naturalnego, konfliktami zbrojnymi i mało przemyślanym rozwojem technologicznym. Taka czy inna katastrofa dopina całość i nie mamy już czego szukać na starej, dobrej Ziemi. Pakujemy więc garstkę szczęśliwie ocalałych do międzyplanetarnej arki z nadzieją, że odnajdą nowe miejsce do życia i ludzkość dostanie jeszcze jedną szansę. Ale jak ją wykorzystają? Czy powtórzą mechanizmy prowadzące do samozagłady? Czy dogadają się z innymi rasami, jeśli przyjdzie im współdzielić glob?

Wspomniany schemat funkcjonuje w fantastyce naukowej już od dłuższego czasu, ponieważ pozwala popisać się autorom zarówno tworzeniem "od zera" nowych światów (tzn. nowych planet z ich klimatem, fauną i florą), jak i przeprowadzaniem społecznych eksperymentów. Dodatkowo realizuje on jeden z ważnych aspektów literatury fantastycznonaukowej: jej realne zaangażowanie (ekologiczne, polityczne) mimo programowej fikcyjności. Jednakże, jak każdy schemat fabularny, może on zostać zrealizowany w sposób mniej lub bardziej ciekawy, mniej lub bardziej wiarygodny.

„Dzieci czasu” są przykładem realizacji świetnej. Adrian Tchaikovsky powiela pewne rozwiązania, ale sposób, w jaki to robi, oraz jego indywidualny wkład w nadbudowę fabularną, rekompensują tę zasadniczą wtórność. Bo choć powieść faktycznie otwiera ekspedycja w poszukiwaniu nowego domu dla ludzkości zmuszonej opuścić matecznik, autor zaskakuje nas przynajmniej dwoma innowacyjnymi rozwiązaniami.

Po pierwsze, równolegle do przygód grupy ludzi, otrzymujemy historię... cywilizacji pająków. O tak, w wyniku eksperymentu z wirusem, który poszedł niekoniecznie tak, jak planowano, kolonia pająków szybko się rozrasta, a nanowirus staje się akceleratorem ich rozwoju cywilizacyjnego i biologicznej ewolucji. Tu należy wspomnieć o edukacji i pasji Tchaikovsky'ego, którego znajomość historii naturalnej i zwyczajów owadów jest... dziwna, choć imponująca zarazem. I pisarz ten z pewnością potrafi przekuć pasję na literaturę - zaraża czytelnika jeśli nie miłością, to przynajmniej sympatią do stworzonych przez siebie owadzich bohaterów.

Druga rzecz, to kilka chwytów pozwalających Tchaikovsky'emu igrać z czasem fabularnym. Z jednej strony dalekogwiezdny lot zajmuje wiele czasu, o wiele więcej, niż pozwalałby na to biologiczny cykl życia jednego pokolenia. A zatem bohaterowie „Dzieci czasu” muszą korzystać ze znanych w literaturze SF komór hibernacyjnych, pozwalających im rozciągnąć długość swojego życia. Inaczej mają się nasi pajęczy bohaterowie. Żyją krótko, ale ich życie wykracza poza indywidualne ramy. Trwają w społeczeństwie, które budują. Tchaikovsky bierze to dość dosłownie: w każdym kolejnym pokoleniu pająków powtarzają się imiona z pokolenia ich rodziców. Mamy więc szereg postaci noszących to samo imię, jednak za imieniem stoją również geny i społeczna pamięć. Oba te rozwiązania są ciekawe, ale prezentują się najlepiej dopiero zestawione ze sobą.

„Dzieci czasu” wychodzą z dość ogranej historii, opowiadają ją na nowo i robią to we wciągający sposób. Szczerze powiedziawszy, "owadzie" partie wypadają tu nawet lepiej, niż "ludzkie". Widać, jak pozytywnie skutkuje wplatanie pozaliterackich pasji do tworzonych przez siebie światów.