Patronat
Martine, Arkady - "Pustkowie zwane pokojem"
McGuire, Seanan - "Pod cukrowym niebem / W nieobecnym śnie"
Ukazały się
Kingfisher, T. - "Cierń"
Howard, Robert E. - "Conan. Księga pierwsza"
Lloyd Banwo, Ayanna - "Kiedy byłyśmy ptakami"
Jadowska, Aneta - "Tajemnica domu Uklejów"
Sablik, Tomasz - "Mój dom"
Pilipiuk, Andrzej - "Czasy, które nadejdą"
Szmidt, Robert J. - "Szczury Wrocławia. Dzielnica"
Bordage, Pierre - "Paryż. Lewy brzeg"
Linki
|
|
|
Wydawnictwo: Prószyński i S-ka Tytuł oryginału: When Life Nearly Died. The Greatest Mass Extinction of All Time Tłumaczenie: Andrzej Hołdys Data wydania: Luty 2017 ISBN: 978-83-8097-074-8 Oprawa: miękka Format: 142mm x 202mm Liczba stron: 488 Cena: 46,00 zł
|
Masowe wyginięcia, zagłady i kataklizmy fascynują odbiorców współczesnej kultury. Pisarze i filmowcy prześcigają się w sensacyjnych i dramatycznych wizjach końca ludzkości. Katastroficzne obrazy topnienia lodowców, erupcji wulkanów i innych klęsk ekologicznych, czy to na skutek wyniszczającej działalności człowieka, czy przewrotności natury, stoją po jednej stronie, podczas gdy po drugiej mamy rozprzestrzeniające się epidemie i wirusy zamieniające w zombie albo kosmiczne inwazje. Słowem: choć perspektywa wyginięcia wydaje się przerażająca, to kręci nas fantazjowanie o niej. Tymczasem Michael J. Benton w swojej książce „Gdy życie prawie wymarło. Tajemnica największego masowego wymierania w dziejach Ziemi” odwraca wektor fantazji i snuje przed nami opowieść o faktycznych zagładach gatunków, które miały miejsce w odległej historii naszej planety.
W zasadzie wszyscy wiemy już, jak zginęły dinozaury. 65 milionów lat temu meteoryt uderzył w Ziemię, gdzieś w okolicach współczesnego Meksyku. Impakt uderzenia wywołał szereg skutków klimatycznych, zmieniając warunki naturalne tak bardzo, że praktycznie połowa żyjących wtedy gatunków nie zdążyła się zaadoptować i wymarła. To powszechnie znana historia, przenikająca nawet internetowe memy czy satyryczne dowcipy rysunkowe. Mniej znana historia rozegrała się pod koniec permu, epoki datowanej na jakieś 150 milionów lat temu. Wymarło wtedy ponad 90 procent gatunków zamieszkujących Ziemię. I to właśnie po tej starszej, szerzej zakrojonej i o wiele mniej znanej zagładzie oprowadza nas Benton.
Zarówno wymieranie sprzed 65, jak i 250 milionów lat nie od razu było znane, podobnie jak ich przyczyny. Autor książki przedstawia nam historię rozwoju geologii i paleontologii, dzięki którym od XIX wieku... ciężko było osiągnąć kompromis. To prawda, powody zagłady dinozaurów były przedmiotem spekulacji przez długie lata, natomiast w sprawie zagłady gatunków pod koniec permu nie osiągnięto jeszcze konsensusu. Benton przedstawia więc różne możliwości, teorie i tropy. Pokazuje nam, jak naukowcy błądzili, ale też jak znajdowali nowe ślady czy dowody. Wreszcie zajmuje własne stanowisko, wskazując wytłumaczenie, które wydaje mu się najrozsądniejsze. Jego ujawnienie tu byłoby jak zdradzenie zakończenia kryminału.
Paleontologia nie jest popularną dziedziną nauki. Wiedza powszechna czy szkolna z jej zakresu praktycznie nie istnieje lub jest (nomen omen) szczątkowa. Dzięki temu książki popularnonaukowe pisane w jej obrębie, a wśród nich „Gdy życie prawie wymarło”, charakteryzują się zwykle spokojnym wykładem podstaw nauki. Innymi słowy, jeśli zdarzało się wam sięgnąć po książkę popularnonaukową z astrofizyki, i po kilku stronach czuliście, że zostajecie w tyle, bo autor wychodził z założenia, że nie ma potrzeby wprowadzać was w podstawy fizyki i astronomii, tu nie napotkacie tego problemu. Benton bardzo cierpliwie wszystko wyjaśnia. I przez „wszystko” mam na myśli nie tylko odkryte fakty, ustalenia i kompromisy, ale również metody badań, które pozwoliły je wyłonić.
„Gdy życie prawie wymarło” koncentruje się na odległych wydarzeniach, ale ma też uniwersalny aspekt. Podstawowym pytaniem nie jest bowiem to, co zdarzyło się w permie (czy w kredzie), ale jak było to możliwe – jak to się dzieje, że życie na całej planecie zawisa na włosku. I w jaki sposób odradza się po tej krańcowej sytuacji. Te pytania pozostają wciąż aktualne, bo jak pokazuje historia – pewien schemat się powtarza.
Autor: Aleksander Krukowski
Dodano: 2017-04-27 08:19:05
-Jeszcze nie ma komentarzy-
|
|
|
Artykuły
Plaża skamielin
Zimny odczyt
Wywiad z Anthonym Ryanem
Pasje mojej miłości
Ekshumacja aniołka
Recenzje
Hoyle, Fred - "Czarna chmura"
Simmons, Dan - "Modlitwy do rozbitych kamieni. Czas wszystek, światy wszystkie. Miłość i śmierć"
Brzezińska, Anna - "Mgła"
Kay, Guy Gavriel - "Dawno temu blask"
Lindgren, Torgny - "Legendy"
Miles, Terry - "Rabbits"
McCammon, Robert - "Królowa Bedlam"
Simmons, Dan - "Czarne Góry"
Fragmenty
Mara, Sunya - "Burza"
Mrozińska, Marta - "Jeleni sztylet"
Brzezińska, Anna - "Mgła"
Rothfuss, Patrick - "Wąska droga między pragnieniami"
Clarke, Arthur C. & Lee, Gentry - "Ogród Ramy"
Sablik, Tomasz - "Próba sił"
Kagawa, Julie - "Żelazna córka"
Pratchett, Terry - "Pociągnięcie pióra. Zaginione opowieści"
|