Wczesne opowiadania Terry’ego Pratchetta nie są szczytem literackich możliwości, ale jednocześnie stanowią ciekawe wejrzenie w początek kariery jednego z najważniejszych pisarzy fantastyki.

Terry Pratchett rozpoczął karierę jako dziennikarz lokalnej gazety, na której łamach publikował także pierwsze opowiadania. Część z nich ukazała się w wydanym u nas w 2014 roku zbiorze „Smoki na zamku Ukruszon”, a teraz przyszła pora na drugi tom zatytułowany „Odkurzacz czarownicy”.

Podobnie jak w pierwszym zbiorze, tak i tutaj mamy do czynienia z krótkimi humoreskami przeznaczonymi przede wszystkim dla dzieci. W „Odkurzaczu czarownicy” znajdziemy czternaście opowiadań o zróżnicowanej tematyce. Na przykład w tytułowym utworze przedstawione zostało nietypowe starcie prawdziwej czarownicy ze scenicznym iluzjonistą. Poza tym mamy tu m.in. historię wiejskiego gnoma trafiającego do miasta, niesamowitą wyprawę latającym pojazdem czy historię parkowych pomników, które tęsknią za odwiedzającą je staruszką.

Na osobną wzmiankę zasługuje kilka opowiadań powiązanych miejscem akcji, czyli walijskim miasteczkiem Llandanffwnfafegettupagogo. To bardzo udane parodie westernów, w których konwencja została dopasowana do realiów brytyjskiej prowincji (gorączka węgla zamiast gorączki złota czy rowery zamiast koni). Niektóre z pomysłów potrafią naprawdę rozbawić.

Lektura tych opowiadań nasuwa jeden zasadniczy wniosek: Terry Pratchett już od młodości był wnikliwym obserwatorem rzeczywistości i w celny sposób potrafił ją skomentować za pomocą fantastycznych narzędzi. Jego humor nie był jeszcze tak ostry (może dostosowywał przekaz do młodego odbiorcy?), a sarkazm dość stonowany, ale i tak wiele jego komentarzy nadal znajduje zastosowanie w otaczającym nas świecie. Najsłabiej wypadają te teksty, które niemal całkowicie oderwane są od naszego świata, koncentrujące się przede wszystkim na elemencie fantastycznym i fabularnym.

„Odkurzacz czarownicy” jest bogato ilustrowany. Niemal na każdej stronie pojawiają się humorystyczne, czasem wręcz lekko karykaturalne grafiki nawiązujące do treści opowiadań. To miłe urozmaicenie, szczególnie w kontekście tego, że docelowym odbiorcą książki jest młody czytelnik.

Wczesne opowiadania Pratchetta to żadna wielka literatura – ot, ciekawostka przede wszystkim dla fanów, choć może dzieci odnajdą w tych tekstach znacznie więcej przyjemności niż dorośli czytelnicy. Niemniej część osób z pewnością rozbawi lub ucieszy fakt, że już na długo przed powstaniem „Świata Dysku” w umyśle Pratchetta krążyły zalążki pomysłów, które później wykorzystał w najsłynniejszych powieściach. Dodatkowym smaczkiem jest pojawianie się od czasu do czasu nazw własnych, które także (czasem nieco zmienione) pojawiały się w późniejszej twórczości Brytyjczyka.