Rafał Kosik, choć pisze różne rzeczy, najbardziej znany jest z młodzieżowego cyklu „Felix, Net i Nika”. Skierowany do nastolatków odrobinę starszych, doczekał się serii będącej swego rodzaju uzupełnieniem dla osobników ciut młodszych. Seria „Amelia i Kuba” przeznaczona jest dla czytelników w wieku 7-12 lat. I rzeczywiście, mój prywatny jedenastolatek był bardzo zadowolony z lektury, choć chwilę później z równym ukontentowaniem czytał „Grę Endera”.

Tytuł pierwszego rozdziału, w którym Amelia dowiaduje się, że Kuba ją kocha, a Kuba dowiaduje się, że kocha Amelię, i w którym rozpoczynają się dwie zamkowe afery to pełnowymiarowe, hitchcockowskie trzęsienie ziemi. Potem oczywiście napięcie rośnie. A poważnie, mimo że książka skupia się w zasadzie na codzienności grupki dzieciaków, to ich perypetie z pewnością potrafią przykuć uwagę, jako że owa codzienność jest mocno niebanalna. Każdy z bohaterów ma jakieś plany, zamierzenia, obowiązki, problemy. I generalnie jest to clou opowieści. Szczerze mówiąc, brak tu jakiejś wyraźnej, głównej osi fabularnej. Wydaje się, że tę funkcje miał spełniać stuoki potwór, ale sprawia on wrażenie przyszytego odrobinę na doczepkę. Jest raczej wypełniaczem przestrzeni pomiędzy subwątkami niż wątkiem nadrzędnym. I jest to, moim zdaniem, największy minus powieści. Być może jednak ta ocena, dokonana przez starego pryka, jest błędna. Być może młody czytelnik odbiera to inaczej.

Silną stroną „Amelii i Kuby” są postacie. Nie zlewają się w monomasę, każda z nich jest wyraźna, wyposażona w swoisty zestaw emocjonalności, cech, słabostek i wymiarów. Ich działania mają swoje uzasadnienie i logikę, a efekty działań niosą konsekwencje wpływające na nich samych i inne osoby.

Próbowałem wcześniej wzmiankowanego jedenastolatka zachęcać do czytania przy pomocy lektur z własnej przeszłości: Panów Samochodzików, Stasiów Tarkowskich, rozmaitej maści czerwonoskórych itp. Niestety nie zanotowałem sukcesu. Dlaczego? Myślę, że odpowiedzialne są za to, przynajmniej po części, zmiany zachodzące w otaczającym nas świecie. To co dla mnie, jako dzieciaka, było zrozumiałe i interesujące, nie jest takim dla pokolenia urodzonego już w XXI wieku. Postaci, z którymi ja potrafiłem się identyfikować, są dla dzisiejszej dzieciarni zupełnie obcymi konstruktami. I podobnie jak „Dziady”, „Lalka” czy „Nad Niemnem”, mimo swej genialności, będą coraz większymi kuriozami w kategorii lektur szkolnych, literatura dziecięca i młodzieżowa starszej daty będzie zmierzać ku półce z archeologicznymi ciekawostkami, tracąc dla powszechnego odbiorcy swe walory rozrywkowe i edukacyjne. Myślę, że Rafał bardzo dobrze to rozumie, bo jego książki pozwalają czytającym dzieciakom odnaleźć się tu i teraz, w świecie dobrze im znanym, pełnym elektroniki, fejzbuków, współczesnych norm społecznych. Problemy jego bohaterów, to problemy z jakimi współczesny dzieciak ma dużą szansę spotkać się w domu, w szkole czy na boisku. Przy tym wszystkim, autor unika infantylności, traktuje swego czytelnika bardzo serio.

Oprócz walorów stricte rozrywkowych, łatwo przez dziatwę rozpoznawanych na pierwszy rzut oka – wciągające przygody, humor – „Amelia i Kuba. Stuoki Potwór” niesie ze sobą również inne pożytki. Rafał pokazuje, że szacunek i empatia, wymagające wrażliwości i chęci zrozumienia, są kluczowe we wzajemnych relacjach między ludźmi, a raz podjęte błędne decyzje mogą przynieść trudne potem do zneutralizowania, negatywne skutki w przyszłości. Ostrzega również przed współczesną rzeczywistością, wypełnioną możliwościami, jakie niosą ze sobą nowe technologie, które potrafią być sprzymierzeńcem, jednak zwykle miewają drugą, ciemną i niebezpieczną stronę. Dotyczy to głównie internetu i bezpieczeństwa jego najmłodszych użytkowników, zazwyczaj nie zdających sobie sprawy z zagrożeń, jakie może przynieść beztroskie korzystanie z tego medium.

Strona edytorska bez zarzutu. Twarda, elegancka okładka, rozmiarowo stosowna czcionka, estetyka wizualna na najwyższym poziomie. Taką książkę każdy weźmie do ręki z przyjemnością.

„Amelia i Kuba. Stuoki potwór” to pozycja, którą z czystym sumieniem można polecić młodemu czytelnikowi. Z jednej strony spełnia funkcję czysto rozrywkową, z drugiej – używając języka na stosownym poziomie – trafia do dziecięcego odbiorcy z wartościowym przekazem.